Czas pracy kierowcy po zmianach

Przeczytaj także: Co grozi za przekroczenie czasu pracy kierowcy?

Czterogodzinna pora nocna kierowcy

Do końca 2011 r. kierowców zatrudnionych w ramach stosunku pracy obowiązywały ogólne regulacje kodeksowe w zakresie pory nocnej. Obejmowała więc ona 8 godzin z przedziału czasowego od 2100 do 700 lub cały ten czas, jeżeli pracodawca nie dokonał wyznaczenia wspomnianych 8 "nocnych" godzin. Taki sposób ustalania pory nocnej dla kierowcy nie odpowiadał jednak prawu unijnemu, które wprowadza porę nocną dla kierowców dwukrotnie krótszą niż w przypadku prawa polskiego. W związku z powyższym od 1 stycznia br. ustawa o czasie pracy kierowców, znowelizowana przez ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw, przewiduje tylko 4-godzinną porę nocną wyznaczaną przez pracodawcę pomiędzy północą a godziną 700.

Nowe przepisy dotyczące pory nocnej kierowców nie uregulowały kwestii procedury wyboru przez pracodawcę godzin tej pory. Zachodziły wątpliwości, czy należy w takim przypadku stosować odpowiednie przepisy Kodeksu pracy, tj. art. 104 i 104¹ lub art. 29 § 3 K.p., nakazujące określać porę nocną w przepisach zakładowych (regulamin pracy, układ zbiorowy) lub w informacji dodatkowej, jeżeli pracodawca nie jest objęty tymi aktami zakładowymi. W odpowiedzi na zapytanie naszego Wydawnictwa Ministerstwo Infrastruktury stwierdziło, że pora nocna powinna zostać ustalona w regulaminie pracy, jeżeli pracodawca ma obowiązek go tworzyć. Jeżeli natomiast posiada układ zbiorowy pracy bądź nie jest zobowiązany do wydania regulaminu, wówczas wyznaczenie pory nocnej dla kierowcy może odbyć się w inny sposób.

Należy przyjąć, że pracodawca powinien opierać się przy tym na przepisach kodeksowych (art. 29 § 3 K.p. lub art. 104 § 1 i 2 K.p.), co nie wyklucza wydania dodatkowo wewnętrznego zarządzenia odnośnie wprowadzenia pory nocnej.

Nowe oświadczenie o innej pracy

Dodatkowym dokumentem, który pracodawca musi posiadać w związku z zatrudnianiem kierowcy, jest oświadczenie o jego zatrudnieniu w innej firmie lub o niepozostawaniu w takim zatrudnieniu. Do końca 2011 r. wspomniane oświadczenie dotyczyło tylko dodatkowej pracy świadczonej w ramach stosunku pracy i obejmowało wskazanie wymiaru etatu w jakim zatrudniony był kierowca. Taka treść oświadczenia nie dawała jednak odpowiedzi na pytanie, czy pracownik nie przekroczył 60-godzinnej normy tygodniowej czasu pracy kierowcy (liczonej łącznie ze wszystkich miejsc zatrudnienia). Ponadto pracodawca nie mógł na jego podstawie ustalić, czy kierowca nie "dorabia sobie" na podstawie umów cywilnoprawnych lub w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Obowiązek składania oświadczenia nie dotyczył też kierowców wykonujących przewozy regularne na trasach do 50 km.

Te braki w dotychczasowych oświadczeniach zostały uzupełnione w wyniku wprowadzenia od 1 stycznia 2012 r. wymogu odbierania oświadczenia od kierowcy, bez względu na to, czy jego dodatkowe zatrudnienie zostało nawiązane na podstawie umowy o pracę, cywilnoprawnej czy w ramach własnej działalności. Nowym elementem oświadczenia jest wskazanie przeciętnej liczby godzin przepracowanych w innej firmie na podstawie umowy cywilnoprawnej.