Urlopy wypoczynkowe "po nowemu"

Przeczytaj także: Prawo pracy na wakacje, czyli o urlopach wypoczynkowych i nie tylko

- art. 154² Rozliczanie urlopów wypoczynkowych w godzinach.

Brak regulacji. Dotychczas urlopy wypoczynkowe były rozliczane w dniach, zgodnie z zasadami określonymi w art. 154 § 3-5 k.p. Urlopu udziela się w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu (§1.). Urlop jest rozliczany w godzinach. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy (§ 2.). Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 h. Będzie możliwa sytuacja, gdy pracownik jednego dnia będzie jednocześnie świadczył pracę i korzystał z urlopu (§ 4.).

- art. 159. Urlop za pracę sezonową.

Obowiązywały szczególne zasady udzielania urlopu pracownikom sezonowym. Przepis uchylony. Pracownikom sezonowym przysługuje urlop na zasadach dotyczących wszystkich pracowników.

- art. 171. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop.

Wypłata ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop była możliwa w przypadku: rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania pracownika do zasadniczej, okresowej lub zawodowej służby wojskowej, do służby wojskowej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, albo do odbycia przeszkolenia wojskowego trwającego dłużej niż 3 miesiące. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop przysługuje jedynie w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

- art. 172 zd. 1. Wynagrodzenie za czas urlopu.

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, wypłacane nie później niż w terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy dla tego pracownika, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia, okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy. Skreślono słowa: "wypłacane nie później niż w terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy dla tego pracownika", wprowadzone nowelizacją z 26 lipca 2002 r. Wynagrodzenie za czas urlopu jest też wynagrodzeniem. Jeżeli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymywał wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy, to podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.

- art. 172¹. Unikanie podwójnych świadczeń za urlop pracownika skierowanego do pracy za granicą.

Bez regulacji. Jeżeli pracodawca na podstawie odrębnych przepisów jest obowiązany objąć pracownika ubezpieczeniem gwarantującym mu otrzymanie świadczenia pieniężnego za czas urlopu, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za urlop lub ekwiwalent. Jeżeli świadczenie otrzymane z ubezpieczenia jest niższe od wynagrodzenia przewidzianego w art. 171 lub 172 k.p., pracodawca jest obowiązany wypłacić różnicę między należnościami. Przepis ten dotyczy pracowników polskich firm wykonujących prace np. budowlane w Niemczech, Austrii itp.

Ustalone przez ustawodawców nowe lecz nieprecyzyjne zasady obliczania urlopów są dla pracodawców znaczącym utrudnieniem. Spodziewać się należało, że stopniowe dostosowanie modelu urlopu wypoczynkowego do rozwiązań unijnych w kolejnych nowelizacjach kodeksu pracy będą jasne i uproszczone w taki sposób, aby były zrozumiałe dla wszystkich, co naturalnie sprzyjałoby praktycznemu stosowaniu prawa. A jednak urlopy "po nowemu" to zmartwienie dla tych pracodawców, którzy niestety mieli i mają nadal trudności z interpretacją obowiązujących przepisów. Najwięcej trudności pojawia się wraz z naliczaniem urlopu pracownikom pracującym na niepełny etat, a takich osób w Polsce jest znaczna liczba, oraz podejmującym pierwszą pracę i zmieniającym ją w danym roku. Dla przedsiębiorców oznacza to ponadto dodatkowe koszty z powodu np. konieczności zatrudniania na zastępstwo, opracowania nowego systemu komputerowego, który systemowo będzie liczył dane kadrowo-płacowe. Nowy sposób ustalania urlopów oznacza również kłopot z powodu tych wszystkich, którzy będąc na urlopie (o czym wcześniej będą wiedziały kadry) zostaną pilnie wezwani do pracy przez swego pracodawcę. Wśród grup zawodowych może to dotyczyć informatyków, sprzątaczek, ale i lekarzy, radców prawnych, nauczycieli, różnych ekspertów czy doradców, a także chociażby księgowych.

Na szczęście ukazało się do tej pory i nadal ukazuje wiele artykułów oraz komentarzy na temat zagadnienia "urlopy wypoczynkowe". Specjaliści w zakresie prawa pracy podejmują liczne próby wyjaśnienia niejasności przepisów. Należy pamiętać też o tym, że każdy przypadek naliczania urlopu jest indywidualny, a rozstrzygnąć go może i powinien w pierwszej kolejności pracownik kadr firmy, posiadający pełną dokumentację personalną zatrudnionego pracownika.