Prawa ciężarnej pracownicy

Przeczytaj także: Likwidacja firmy/ogłoszenie upadłości a prawa kobiet w ciąży

Podobna sytuacja zachodzi, jeśli przeciwwskazania do wykonywania danych czynności wynikają z orzeczenia lekarskiego. Jeśli zmiana warunków pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku lub przeniesienie do innych obowiązków powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy. Z kolei w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy zachowuje ona prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Jeśli ustana przyczyny uzasadniające zmianę warunków pracy pracodawca zobligowany jest do przywrócenia kobiety na wcześniej zajmowane stanowisko.

Przepisy kodeksu pracy zapewniają dodatkową ochronę kobietom w ciąży także w zakresie wymiaru czasowego wykonywanych obowiązków. Nie można ich bowiem zatrudniać w godzinach nadliczbowych oraz w nocy, a także delegować poza stałe miejsce zatrudnienia bez ich zgody. Ponadto pracodawca jest obowiązany udzielać im zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu kobiety zachowują prawo do wynagrodzenia.

Ograniczenia ochrony pracownicy

Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niezawinionych przez pracownicę w okresie jej ciąży ulega modyfikacji w przypadku osób zatrudnionych na czas określony, na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający 1 miesiąc. W takiej sytuacji umowy te ulegają przedłużeniu do dnia porodu, pod warunkiem jednak, że uległyby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Specjalna ochrona w ogóle nie dotyczy kobiet, które zatrudnione są na okres próbny nie przekraczający jednego miesiąca oraz zatrudnionych na czas zastępstwa nieobecnego pracownika.

„Inaczej sytuacja wygląda w przypadku upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić po uzgodnieniu terminu rozwiązania umowy z odpowiednią organizacją związkową, a do tego czasu zapewnić pracownicy inne zatrudnienie – jeśli tego nie zrobi kobiecie przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach” – tłumaczy Kamil Markiewicz z D.A.S.

Należy także pamiętać, że pracodawca zawsze może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą z jej winy (np. w związku z kradzieżą czy działaniem na szkodę pracodawcy), pod warunkiem jednak, że zgodę na to wyrazi reprezentująca ją organizacja związkowa jeśli taka działa w firmie.

Dochodzenie swoich praw

Osoby, które uważają że pracodawca złamał któryś z powyższych przepisów dotyczących specjalnej ochrony kobiet w ciąży, mogą złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Jeśli zarządzona przez nią kontrola wykaże nieprawidłowości może nakazać pracodawcy ich usunięcie oraz nałożyć na niego karę finansową. Równocześnie w celu skutecznego dochodzenia swych praw pracownica może skierować sprawę do sądu pracy, który rozstrzygnie, która strona sporu ma rację. W przypadku prowadzenia sporu prawnego w sądzie pomocą może służyć odpowiednie ubezpieczenie ochrony prawnej zabezpieczające przed koniecznością ponoszenia kosztów spraw sądowych (w tym opłacenia honorarium prawnika).

Uwaga
Powyższe uregulowania prawne dotyczą jedynie kobiet zatrudnionych w ramach umowy o pracę.