Reklama jako propozycja zawarcia umowy

Przeczytaj także: Zawarcie umowy - negocjacje, przetarg i aukcja

Kodeks cywilny nie czyni różnicy między propozycją skierowaną do określonej osoby i do nieoznaczonego bliżej kręgu osób. Tak w jednym, jak i w drugim przypadku można posłużyć się ofertą. Reklamę traktować należy jako skierowaną do nieoznaczonego bliżej kręgu osób. Tak w jednym, jak i w drugim przypadku można posłużyć się ofertą. Reklamę traktować należy jako skierowaną do nieoznaczonego kręgu osób, mimo że w tzw. strategii marketingowej większość reklam ma swoich określonych odbiorców np. młodzież, gospodynie domowe, miłośników boksu, entuzjastów czynnego wypoczynku itp. Chodzi tu o treść reklam, produkt i przesłanie z nim związane, tak przedstawione, aby zainteresować i wpłynąć na określoną grupę osób. Jednakże z punktu widzenia prawa cywilnego aspekty psychologiczne i marketingowe są bez znaczenia i reklama może być traktowana jako oferta skierowana do szerokiego, nieokreślonego kręgu osób. Oferent jest nią związany w sposób ograniczony, np. do chwili wyczerpania się zapasu towarów. Ofertowy charakter reklam i związanie oferenta uwidacznia się przede wszystkim przy reklamach połączonych z promocją, gdy podawane są dokładne informacje, np. cena produktu. Wówczas, dla rozwiania ewentualnych wątpliwości, oferent (najczęściej producent) zastrzega, że konkretna cena obowiązuje tylko w okresie promocyjnym lub do wyczerpania zapasów produktu (klauzula „sprzedaży według kolejności zamówień”). Można wówczas uznać, że jest to oferta złożona pod warunkiem rozwiązującym, której skuteczność ustaje z chwilą przyjęcia zamówienia na ostatni towar. Jednakże prezentowane jest także w doktrynie stanowisko odmienne, że w takim wypadku mamy do czynienia z zaproszeniem do składania ofert i dopiero zamówienie złożone przez potencjalnego klienta należy traktować jako ofertę kupna skierowaną do sprzedawcy.

Ofertą publiczną mogą być także reklamy umieszczane w Internecie, jeśli obejmują wszelkie dane, które powinna zawierać oferta. Znane jest także pojęcie multioferty – tj. umieszczenia w jednej ofercie kilku propozycji zawarcia umowy, zróżnicowanych ze względu na ilość towaru lub asortyment. Wybór jednej z nich powoduje zawarcie umowy.

Negocjacje

Negocjacje (dotychczas nazywane rokowaniami) charakteryzują się stopniowym dochodzeniem do porozumienia stron i są rozumiane jako „niesformalizowane i prawnie nie mające wiążącego charakteru negocjacje zmierzające do osiągnięcia porozumienia w kwestii zawarcia umowy, będącej przedmiotem rokowań”. Często w literaturze określa się je mianem targu, bowiem polegają one na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu osiągnięcia wiążącego porozumienia. Oddziaływanie to przejawia się w „wymianie informacji o okolicznościach mogących mieć wpływ na decyzję o zawarciu umowy, udzielaniu wyjaśnień co do faktycznych i prawnych stosunków związanych z zamierzoną umową, formułowaniu ocen co do gospodarczej wartości wzajemnych świadczeń, przygotowaniu projektów zamierzonej umowy oraz dyskusji nad redakcją poszczególnych jej postanowień itp.” Negocjacje mogą być poprzedzone zaproszeniem do negocjacji bądź zaproszeniem do negocjacji bądź zaproszeniem do negocjacji bądź zaproszeniem do składania ofert.

Zgodnie z art. 72 k.c. umowa zostaje zawarta wówczas, gdy strony uzgodnią wszystkie postanowienia będące przedmiotem negocjacji. W drodze negocjacji zawierane są zwykle umowy bardziej złożone i skomplikowane, o nietypowej postaci lub takie, których świadczenie ma dużą wartość, a także reklamy, które dotyczą raczej towarów masowej produkcji i nabywa się je najczęściej na podstawie prostych umów sprzedaży. Ze względu na normę interpretacyjną z art. 71 k.c. w wielu niejasnych przypadkach zachowanie zamawiającego reklamę będzie uznane za zaproszenie do zawarcia umowy. Istotne jest, że złożenie zaproszenia nie nakłada na składającego obowiązku zawarcia umowy, a także, w przeciwieństwie do oferty, nie umożliwia drugiej stronie spowodowania wyłącznie własnym działaniem powstania stosunku zobowiązaniowego. Złożenie zaproszenia do podjęcia negocjacji lub składania ofert jest jedynie „poinformowaniem” o gotowości do zawarcia określonej umowy. W taki sposób należy też odczytywać intencje reklamodawcy.




Powyższy fragment pochodzi z książki „Prawo reklamy” autorstwa Katarzyny Grzybczyk (Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008).

Autor: Katarzyna Grzybczyk