Ochrona wizerunku pracownika to zadanie dla pracodawcy

Przeczytaj także: Wykorzystanie wizerunku na gruncie prawa autorskiego a ochrona danych osobowych

Okazuje się, że odpowiedź na te pytania nie jest wcale taka prosta. Przede wszystkim musimy rozróżnić wizerunek osoby fizycznej, jako dobra osobistego od wizerunku jako danej osobowej.

Wizerunek będzie daną osobową tylko wtedy, gdy będzie jednoznacznie identyfikował osobę. Nie zmienia to jednak faktu, że wizerunek, jako dobro osobiste, podlega ochronie prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach, w tym np. w prawie autorskim określającym warunki rozpowszechniania wizerunku – tłumaczy Konrad Gałaj-Emiliańczyk, ekspert ds. ochrony danych osobowych w ODO 24.

Pracodawca, zanim w jakikolwiek sposób wykorzysta zdjęcie pracownika, powinien więc rozpatrzyć wszystkie wymienione aspekty ochrony wizerunku.

Identyfikatory firmowe

Wizerunek na firmowym identyfikatorze stanowi najczęściej dane osobowe – wystarczy, że zawiera zdjęcie pracownika oraz jego imię i nazwisko. Ze względu jednak na tzw. uzasadniony cel administratora danych osobowych, w tym przypadku jest to ochrona dostępu do pomieszczeń firmowych, pracodawca ma prawo do ich przetwarzania. Jest jednak pewne „ale”. Pracodawca może wymagać od swoich pracowników noszenia identyfikatorów jedynie na terenie przedsiębiorstwa. W każdym innym przypadku będzie to już rozpowszechnianie wizerunku, co wymaga zgody pracownika. Tak więc gdyby pracodawca chciał, by pracownicy mieli przy sobie widoczne identyfikatory, przykładowo, na firmowym stoisku na branżowych targach, musiałby uzyskać na to ich zgodę.

Przy okazji identyfikatorów warto zwrócić uwagę na samo zdjęcie – często wykonywane przez pracodawcę. Nie może ono naruszać dóbr osobistych pracownika – być ośmieszające czy poniżające. Są to kwestie bardzo indywidualne, dlatego też dobrze jest przed wykorzystaniem takiego zdjęcia po prostu pokazać je pracownikowi i uzyskać jego akceptację – radzi Konrad Gałaj-Emiliańczyk.

Strona internetowa i poczta elektroniczna

Zamieszczanie na firmowej stronie internetowej zdjęć pracowników wraz z ich stanowiskami, numerami telefonów i adresami poczty elektronicznej jest bez wątpienia rozpowszechnianiem wizerunku, a więc wymaga uzyskania zgody pracownika. Co więcej, na mocy ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, każdej osobie, której wizerunek jest rozpowszechniany domyślnie należy się za to wynagrodzenie. Należy o tym pamiętać przy formułowaniu klauzul zgody dla pracowników. Można w nich zawrzeć informację o zrzeczeniu się wynagrodzenia lub też, w zależności od woli pracodawcy, uwzględnić w nim konkretną kwotę. Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku stopki adresowej w służbowej poczcie elektronicznej, w której również praktykowane jest zamieszczanie zdjęcia nadawcy.

Portale społecznościowe

Co do zasady celem portali społecznościowych jest nawiązywanie relacji osobistych, a więc teoretycznie nie mamy tu elementu związanego ze świadczeniem pracy. Niemniej, w dobie fanpage’y, które ma już chyba większość firm, sytuacja nieco się zmienia. Może się okazać, co zapewne zdarza się w praktyce, że pracodawca wyda pracownikom polecenie „polubienia” firmowego profilu i aktywnego udziału w jego życiu – komentowania, „lajkowania”, udostępniania treści, itp. Jest to ewidentne wkroczenie w sferę dóbr osobistych pracownika. Pracownik w takiej sytuacji może się zgodzić na spełnienie życzenia pracodawcy, ale jeśli uzna, że w jakikolwiek sposób narusza to jego dobra osobiste, zwyczajnie może odmówić.