Konflikt w biznesie? Pomoże mediacja

Przeczytaj także: Postępowanie mediacyjne vs. proces sądowy

Emocje powodują, iż wchodzimy na pozycje ataku i obrony, tracąc z pola widzenia satysfakcjonujące obydwie strony wyjścia. W łagodniejszych „stanach” przysłowiowo „zamiatamy problem pod dywan” - unikami problematycznych tematów a nawet ludzi. W ekstremalnych sytuacjach, szukamy sprawiedliwości w sądach. Tylko czy zawsze to, co w ocenie sądu sprawiedliwe i zgodne z literą prawa, będzie tym co da nam psychologiczną satysfakcję? Skąd trzecia osoba w osobie sędziego, aczkolwiek doświadczona i obiektywna, będzie wiedziała co jest dla nas ważne?

Od 2005 roku istnieje w polskim prawie cywilnym rozwiązanie oddające w ręce stron prawne możliwości rozwiązywania sporów z pełnym wpływem na ostateczne rozwiązania, niwelujące wszystkie negatywne aspekty wiążące się ze sprawą sądowa. Tym rozwiązaniem jest mediacja, podczas której strony, w poufnej, komfortowej atmosferze, omawiają dzielące je kwestie przy wsparcia specjalisty od komunikacji – mediatora. Rolą mediatora jest taka organizacja i moderowanie spotkań, aby strony w neutralnym, spokojnym miejscu, w wybranym przez siebie terminie, mogły przedyskutować wszystkie ważne kwestie i wypracować satysfakcjonujące rozwiązanie.

Mediator - w myśl zasady, że tylko strony wiedzą co jest dla nich ważne, nie podpowiada możliwych rozwiązań. Zadaje stronom odpowiednie pytania, naświetla szanse i zagrożenia opcji, studzi emocje i motywuje do dalszych rokowań. Dzięki takim działaniom strony mają szanse zobaczyć spór z innej perspektywy, przybliżyć swoje stanowiska a nawet odbudować relacje na przyszłość.

Mediację można z powodzeniem stosować w każdej sprawie cywilnej – pracowniczej, gospodarczej, biznesowej, komercyjnej i interpersonalnej.

Czasem niechęć stron do mediacji wynika z przekonania, że tylko inny ekspert w danej branży może pomóc znaleźć rozwiązanie. Tymczasem to nie brak wiedzy merytorycznej jest tym, co powoduje nieporozumienie i impas, lecz emocje i brak umiejętności nazywania potrzeb i oczekiwań. Właściwe prowadzenie dialogu między stronami jest często wystarczające by strony same zobaczyły możliwości i wyjścia z sytuacji z twarzą. Tym co przemawia za mediacją są również jej ceny, zdecydowanie niższe od kosztów procesów sądowych i wynagrodzeń prawników.

Mediacje prowadzi się na wniosek sądu (za zgodą stron) lub z inicjatywy samych stron (najczęściej w sytuacji gdy strony chcą uniknąć procesu sądowego).

Ceny w tym dwóch przypadkach mogą się różnić. W pierwszym przypadku – gdy sprawę do mediacji kieruje sędzia, stawki są ustalone przez odpowiednie przepisy i wynoszą

• a) 1% wartości przedmiotu sporu (lecz nie mniej niż 100 zł) i nie więcej niż 1000 zł
• b) gdy nie jest znana wartość przedmiotu sporu: 60 zł spotkanie wstępne informacyjne i 25 zł każde następne + do 50 zł kosztów wynajęcia lokalu

W przypadku spraw pozasądowych stawki mogą być dowolne, ustalane indywidualnie z mediatorem. Najczęściej mediatorzy w sprawach majątkowych uzależniają ceny od wartości przedmiotu sporu (również najczęściej stosują wskaźnik procentowy) a w sprawach niemajątkowych od 100 zł za spotkanie.

Trudno jednak określić czy to dużo czy mało, jeśli nie porówna się cen mediacji do kosztów procesu sądowego. Policzmy zatem:

• opłata sądowa za rozpatrzenie wniosku: 5% wartości przedmiotu sporu – prawie wszystkie sprawy, w których powód domaga się zapłaty określonej sumy pieniężnej), w praktyce jest to przedział między 30 zł a 100 000 zł.
• koszty stawiennictwa świadków w sądzie: świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży, kosztów noclegu i utraconych zarobków lub dochodów, związanych ze stawiennictwem w sądzie – w praktyce przedział trudny do oszacowania z gory
• koszty biegłych sądowych. Niektóre sprawy np. dotyczące wykonania robót budowlanych, odszkodowawczych czy o rozgraniczenie nieruchomości, nie mogą się wręcz zakończyć bez ich opinii. Z uwagi na wysokość wynagrodzenia biegłego wynoszącego od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych, sąd najczęściej żąda od strony, która złożyła wniosek o powołanie biegłego, odpowiedniej zaliczki, sięgającej nawet 100% jego szacowanego wynagrodzenia.
• wynagrodzenie pełnomocnika: w praktyce stawki mieszczą się w przedziale (60 zł – 7200 zł) + 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Ponadto warto pamiętać iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie wszelkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Mediację z powodzeniem można stosować on-line. Jak mediacja miałaby wyglądać w sieci? Jak każda rozmowa, także i tę można prowadzić za pomocą komunikatorów internetowych. Warunkiem organizacji mediacji on-line jest posiadanie przez stron urządzeń umożliwiający połączenie za pomocą komunikatora typu skype wraz z kamerą, dostęp do drukarki (do wydrukowania i podpisania umowy o mediację oraz ugody), dostęp do stałego łącza internetowego, aplikacja typu Skype oraz mikrofon i słuchawki komputerowe (zalecane).

Spory są nieodzownym elementem naszego życia, prywatnego i zawodowego a w związku z tym to nie sam konflikt jest istotą rzeczy, lecz sposób jego rozwiązania. Myślimy konflikt- mówimy sąd i niemal od razu pojawiają się ciarki na plecach i przerażająca wizja procesu sądowego. Na szczęście jest inne rozwiązanie – mediacja.

Dominika Błażewicz – Mediator