Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw

CEIDG, danych niezbędnych do zgłoszenia tego przedsiębiorcy do ubezpieczeń
społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego oraz członków rodziny przedsiębiorcy
do ubezpieczenia zdrowotnego. Rozwiązanie to pozwoli przedsiębiorcom złożyć w
jednym miejscu wniosek o wpis do CEIDG oraz dołączyć do niego dane niezbędne
do zgłoszenia tego przedsiębiorcy do ubezpieczeń społecznych i/lub do
ubezpieczenia zdrowotnego, zmiany danych i wyrejestrowania z ubezpieczeń, a
także dane niezbędne do zgłoszenia członków rodziny przedsiębiorcy do
ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast zgłoszeń do ubezpieczeń pracowników
zatrudnianych przez przedsiębiorcę oraz innych ubezpieczonych (np. osoby
współpracującej) nadal powinien dokonać płatnik składek na dotychczasowych
zasadach (czynność może być dokonana drogą elektroniczną, pod warunkiem
posiadania bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego certyfikatem
kwalifikowanym lub profilu zaufanego e-PUAP).
6) Art. 1 pkt 5 lit. e projektu – zmiany polegają na dodaniu ust. 5b–5d w art. 25 ustawy
SDG i są konsekwencją dodania w art. 25 w ust. 5 pkt 5–9. Zgodnie z dodawanymi
przepisami zmiany danych wykazanych w zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, o
których mowa w art. 36 ust. 14 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.), będą dokonywane
wyłącznie w sposób wskazany w przepisach tej ustawy. W przypadku określonym w
art. 25 ust. 5 pkt 9 ustawy SDG, przedsiębiorca wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG
będzie mógł przekazywać dane do sporządzenia zgłoszeń lub zmiany danych
wykazanych w zgłoszeniach, wymagane przepisami ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych lub ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z
2015 r. poz. 581, z późn. zm.), lub ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) oraz w
ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z
późn. zm.) inne niż wynikające z art. 25 ust. 1 ustawy SDG.
7) Art. 1 pkt 5 lit. f projektu – zmiana w zakresie art. 25 ust. 7 ustawy SDG polega na
wyłączeniu obowiązku złożenia oświadczenia o braku orzeczonych – wobec osoby,
której wpis dotyczy – zakazów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 16–18 ustawy
SDG, w przypadku składania wniosku o wykreślenie przedsiębiorcy.
14
Obecnie ustawa SDG stanowi, iż wpisowi do CEIDG podlega i jest ujawniana na
stronie internetowej informacja o orzeczonych wobec przedsiębiorcy zakazach
prowadzenia działalności gospodarczej oraz zawodowej. Niemniej jedynie
orzeczenie wobec przedsiębiorcy „całkowitego” zakazu prowadzenia działalności
gospodarczej równoznaczne jest z brakiem możliwości wpisu lub wykreśleniem
przedsiębiorcy z CEIDG. Obecnie ustawa, żądając takiego oświadczenia przy
składaniu każdego rodzaju wniosku o wpis do CEIDG (wpis rejestrujący, zmianę
wpisu, wniosek o wykreślenie), uniemożliwia w ogóle złożenie jakiegokolwiek
wniosku, jeżeli nie złoży się takiego oświadczenia. Nie jest zatem możliwe
wykreślenie się samodzielne przez przedsiębiorcę, który został przez sąd
poinformowany o orzeczonym zakazie wykonywania działalności.
8) Art. 1 pkt 6 projektu – zmiana art. 26 ust. 2 ustawy SDG polega na wykreśleniu
wyrazu „osobiście”, co pozwoli na objęcie tym przepisem tych osób, które są
uprawnione do złożenia wniosku.
Przepis ten reguluje sposoby składania wniosku (osobiście, listem poleconym) o
wpis do CEIDG dla przedsiębiorców, którzy nie zdecydowali się na złożenie
wniosku w formie elektronicznej na stronie internetowej CEIDG. Wątpliwości
interpretacyjne budzi użyty w tym przepisie wyraz „osobiście”. Literalna
interpretacja tego przepisu uniemożliwia złożenie wniosku w postaci papierowej
przez pełnomocnika, co stoi w sprzeczności z intencjami ustawodawcy oraz
ogólnymi zasadami prawa cywilnego w zakresie reprezentacji. W związku z tym
proponuje się przeredagowanie tego przepisu tak, aby umożliwić pełnomocnikowi
złożenie wniosku o wpis do CEIDG. Zgłoszenie pełnomocnictwa w CEIDG powinno
również dawać możliwość, fakultatywnie, zgłaszania umocowania do czynności
pełnomocnika także w innych instytucjach, np. ZUS, GUS czy urzędzie skarbowym,
z wyjątkiem spraw prowadzonych na podstawie ustaw określonych w art. 25a ust. 3
ustawy SDG.
W zakresie art. 26 ust. 4a ustawy SDG zmiana ma na celu wprowadzenie obowiązku
informowania Ministra Gospodarki o cofnięciu upoważnienia do przekazywania
danych do CEIDG (dotyczy gmin i organów koncesyjnych). Obecnie art. 26 ust. 4a
ustawy SDG (łącznie z przepisem art. 37 ust. 5 zdanie 4) stanowi, że organy
dokonujące wpisów do CEIDG obowiązane są przekazywać do CEIDG imiona i
15
nazwiska osób dokonujących tych wpisów w imieniu organu. Brak jednak wyraźnej
normy nakazującej tym organom informowanie CEIDG o cofnięciu upoważnienia
(np.
z
powodu
rozwiązania
stosunku
pracy).
Rodzi
to
potencjalne
niebezpieczeństwo, iż osoba ta ciągle będzie miała techniczną możliwość
nieuprawnionego korzystania z CEIDG, w szczególności dokonywania wpisów do
CEIDG i wglądu w dane niejawne.
W zakresie art. 26 ust. 7 ustawy SDG uregulowano kwestię weryfikacji upoważnień
cudzoziemców do podejmowania działalności gospodarczej. W odniesieniu do osób,
o których mowa w art. 13 ust. 2, 4 oraz 5 ustawy SDG, organ gminy powinien być
uprawniony do weryfikowania prawidłowości przedkładanych przez te osoby
dokumentów, w celu potwierdzenia przez urzędnika gminy uprawnień cudzoziemca,
które podał we wniosku o wpis. Weryfikacja przedkładanych dokumentów polegać
będzie na przedłożeniu organowi gminy odpowiedniego dokumentu stwierdzającego
status wynikający z art. 13 ust. 2, 4 i 5 ustawy SDG. Praktyka funkcjonowania
CEIDG wskazuje, że cudzoziemcy w danych potwierdzających ich uprawnienie do
podejmowania działalności gospodarczej wskazują dane nieaktualne bądź błędne i po
weryfikacji okazuje się, że nie posiadają prawa do wykonywania działalności
gospodarczej w Polsce. Taka sytuacja jest niezgodna z przepisami ustawy SDG oraz
zagraża bezpieczeństwu obrotu gospodarczego.
9) Art. 1 pkt 8 projektu – zmiana art. 27 ustawy SDG polega na doprecyzowaniu
pojęcia „niepoprawność wniosku” przez dopisanie kolejnej przesłanki. Za wniosek
niepoprawny powinien być uznany wniosek, w którym dane są niezgodne z
przepisami prawa. W obecnym brzmieniu przepisów organy gminy nie mogą się
powołać na niepoprawność wniosku i wezwać do jego uzupełnienia bądź
skorygowania, w przypadku gdy wniosek zawiera obowiązkowe dane wymienione w
art. 25 ust. 1 ustawy SDG, chociaż są to dane ewidentnie nieprawdziwe (np. w
zakresie obywatelstwa) lub niezgodne z przepisami prawa. Dodatkowe wyjaśnienia
zostały zawarte w Tabeli będącej załącznikiem do pkt 4 uzasadnienia w lp 4.
10) Art. 1 pkt 9 projektu – zmiana art. 28 ustawy SDG polega na korekcie legislacyjnej –
przepisowi nadano precyzyjne brzmienie, skracając jego treść, nie dokonując
jednocześnie zmiany merytorycznej.
16
11) Art. 1 pkt 10 projektu – dodanie do ustawy SDG art. 29a ma na celu umożliwienie
„rezygnacji” z wpisu w CEIDG przed rozpoczęciem wykonywania działalności
gospodarczej. W obecnej sytuacji osoba, która złożyła wniosek i została wpisana do
CEIDG, ale nie rozpoczęła wykonywania działalności gospodarczej i dokonała
wykreślenia wpisu będzie figurować w CEIDG i jej wpis będzie już zawsze
widoczny na stronie internetowej CEIDG. Osoba taka nie jest przedsiębiorcą w
rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy SDG, wobec tego nie ma podstawy, aby wpis
pozostał w CEIDG. W związku z tym proponuje się dodanie nowego przepisu
art. 29a regulującego takie sytuacje. Informacja o „rezygnacji” z zamiaru podjęcia
działalności gospodarczej i tym samym dokonania wpisu do CEIDG będzie
przekazywana do innych rejestrów zintegrowanych z ST CEIDG m.in. ZUS, GUS,
urzędów skarbowych. Konsekwencją dodania tej regulacji będzie modyfikacja
przepisu art. 34 ust. 1 ustawy SDG.
12) Art. 1 pkt 11 projektu – zmiana w art. 30 ust. 1 ustawy SDG doprecyzowuje
terminologię i zasady dotyczące dokonywania zmian we wpisie. Odnosząc się do
obowiązku zmiany w ciągu 7 dni danych określonych w art. 25, wykreślono
dotychczasowe odniesienie do ust. 5 tego artykułu. Obowiązek zmiany danych, o
którym mowa w art. 30 ust. 1, powinien dotyczyć tylko danych objętych wpisem,
czyli wyłącznie danych wymienionych w art. 25 ust. 1, a nie w ust. 5. Dane i
informacje, o których mowa w ust. 5 pkt 1–9, choć stanowią integralną część
wniosku o wpis do CEIDG, nie są danymi wpisowymi, o których mowa w ust. 1,
publikowanymi w CEIDG na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1, więc nie powinno się od
nich uzależniać konieczności dokonania zmiany we wpisie. Ponadto żądanie ich
przyjęcia przez wniosek CEIDG stanowi jedynie fakultatywną formę w stosunku do
obowiązujących na gruncie prawa podatkowego procedur składania bezpośrednio
naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego oświadczeń/wniosków/zawiadomień.
Odnosząc się zaś do zmiany wprowadzonej w pkt 2 art. 30 ust. 1 – ma ona charakter
doprecyzowujący. Wykreśleniu z CEIDG podlega przedsiębiorca, a nie jego wpis.
13) Art. 1 pkt 12 projektu – zmiana w zakresie art. 31 ust. 1 ustawy SDG ma na celu
rozszerzenie katalogu danych i informacji wpisywanych do CEIDG z urzędu.
Obecnie wpisowi z urzędu do CEIDG podlegają numer NIP, informacja o
wykreśleniu wpisu oraz informacje „sądowe”, określone w art. 25 ust. 1 pkt 13–18
ustawy SDG. Proponuje się rozszerzenie tego katalogu o numer PESEL, REGON. W
17
zakresie numerów są to dane nadawane przez urzędy, z którymi CEIDG i tak
prowadzi bieżącą wymianę danych, na podstawie przepisu art. 27 ust. 5 ustawy SDG.
Rozwiązanie to przyczyni się do zapewnienia odpowiedniej jakości i spójności
danych w poszczególnych rejestrach urzędowych. Ewentualne niezgodności w
zakresie takich danych będą mogły być usuwane bez angażowania przedsiębiorcy.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że urząd wprowadzający te numery z urzędu będzie
„prostował” swoją ewentualną pomyłkę, w drodze czynności materialno-technicznej.
W zmienianym ust. 2 uregulowano kwestię przekazywania ww. danych do innych
rejestrów. Będzie to następować niezwłocznie, automatycznie przez ST CEIDG, nie
później niż następnego dnia roboczego po dniu, kiedy dany rejestr dopisał „swoje”
dane z urzędu lub dokonał ich zmiany.
Z kolei w zmienianym art. 31 ust. 3 ustawy SDG uregulowano kwestie kompetencji
organów,
które
powinny
z
urzędu
dopisywać
dane
o
ustanowieniu
kuratora/opiekuna/syndyka masy upadłościowej/osoby uprawnionej wyrokiem sądu
(np. w stosunku do małoletnich) oraz o ustaniu tych uprawnień, w powiązaniu z
wpisem
właściwego
przedsiębiorcy,
tak
aby
ustanowieni
kuratorzy/opiekunowie/syndycy/osoby uprawnione mogli dokonywać wpisów do
CEIDG.
Zmiana w art. 31 ust. 5–8 ustawy SDG uwzględnia – obok dotychczasowych
podmiotów – również sądy upadłościowe w katalogu podmiotów dokonujących
wpisu do CEIDG w zakresie informacji o zakazach prowadzenia działalności
gospodarczej oraz uszczegóławia sposób i zakres przekazywanych przez te podmioty
informacji. Zgodnie z przepisami art. 373–377 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. –
Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2015 r. poz. 233, z późn. zm.) sąd
upadłościowy może orzec pozbawienie na okres od trzech do dziesięciu lat prawa
prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Od dnia 1 stycznia 2016
r. okres ten będzie wynosił od roku do dziesięciu lat - w związku z wejściem w życie
ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, która zmienia art. 373 ust.
1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe w ww. zakresie (zmiana
tytułu ustawy również wchodzi w życie od dnia 1 stycznia 2016 r.). Informacja taka
powinna zostać wpisana do CEIDG, a zakaz powinien skutkować wykreśleniem
wpisu. Obecnie przepis art. 31 ust. 5 ustawy SDG przewiduje, że informacje o
zakazie prowadzenia działalności gospodarczej przekazywane są do CEIDG przez
18