Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej

Zmiany wielkości wynagrodzeń bezosobowych w części 17 – Administracja publiczna
o kwotę 781 tys. zł i w części 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe o kwotę
811 tys. zł dotyczy kwot wypłacanych członkom komisji orzekających w sprawach
o naruszenie dyscypliny finansów publicznych i związane są ze zmianą ustawy z dnia
17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Nowelizacja przewiduje powołanie, w miejsce 17 resortowych komisji orzekających
w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy ministrach kierujących
działem lub działami administracji rządowej, 3 międzyresortowych komisji orzekających,
tj. przy ministrze właściwym do spraw finansów publicznych, ministrze właściwym do spraw
administracji publicznej oraz przy Ministrze Sprawiedliwości (art. 18 ust. 4 pkt 5 i 6 oraz
ust. 5).
Proponowane zwiększenie wynagrodzeń bezosobowych w części 27 – Informatyzacja
o 459 tys. zł wiąże się ze znacznym wzrostem liczby polskich partnerów uczestniczących
w projektach realizowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej: Programu Regionu Morza Bałtyckiego,
Programu dla Europy Środkowej, Intereg IVC, Urbact II, Espon 2013 (art. 18 ust. 4 pkt 7).
Proponowane zwiększenie wynagrodzeń bezosobowych w części 37 – Sprawiedliwość
o 6 mln zł wiąże się z przeprowadzeniem zawodowych egzaminów prawniczych. Prognozuje
się, iż w roku 2013 do zawodowego egzaminu adwokackiego, radcowskiego i notarialnego
przystąpi około 12 tys. osób – w roku 2012 przystąpiło około 3200 osób. Zwiększona liczba
zdających powoduje konieczność powołania odpowiedniej liczby komisji egzaminacyjnych
oraz zapewnienia wydatków na wynagrodzenia tych komisji oraz zespołów
przygotowujących pytania (art. 18 ust. 4 pkt 8).
Natomiast w części 71 – Urząd Transportu Kolejowego proponowane zwiększenie
wynagrodzeń bezosobowych o 300 tys. zł wiąże się z koniecznością sfinansowania zadań
dotyczących zapewnienia stanu bezpieczeństwa infrastruktury oraz taboru kolejowego. Celem
realizacji ww. zadań niezbędne jest pozyskanie wysoko specjalistycznych ekspertyz
z zakresu: wytrzymałości materiałów, automatyki, telekomunikacji, kompatybilności
elektromagnetycznej oraz oceny zgodności (art. 18 ust. 4 pkt 9).
W odniesieniu do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju proponuje się pozostawienie
środków na wynagrodzenia w wysokości ustalonej w planie finansowym ww. agencji
wykonawczej, stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej na rok 2013. Wysokość
wynagrodzeń w tej agencji przewyższa poziom z roku poprzedniego, co związane jest ze
skutkami przechodzącymi z roku 2012 (art. 20).
5

W odniesieniu do Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia proponuje się
wprowadzenie ograniczenia możliwości wzrostu środków na wynagrodzenia osobowe
w trakcie realizacji budżetu do poziomu ustalonego w planie finansowym, stanowiącym
załącznik do ustawy budżetowej na rok 2013. Wysokość wynagrodzeń w Ośrodku
przewyższa poziom z roku poprzedniego, co związane jest ze specyfiką wykonywanych
zadań i koniecznością zatrudnienia profesjonalnych analityków posiadających doświadczenie
i unikalne kompetencje (art. 21).
W zatwierdzonym przez Ministra Zdrowia w porozumieniu z Ministrem Finansów planie
finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2013 wartość kosztów wynagrodzeń na
rok 2013 ustalono na poziomie określonym w planie finansowym Funduszu na rok 2012
z uwzględnieniem środków, jakie NFZ przewiduje otrzymać z tytułu dotacji na realizację
projektu z udziałem środków unijnych, tj. na realizację projektu Akademia NFZ.
Ponadto, w planie finansowym NFZ na 2013 r. utworzono rezerwę, w której ujęte zostały
środki na wynagrodzenia wraz z opłacanymi przez pracodawcę składkami na ubezpieczenie
społeczne i Fundusz Pracy z tytułu realizacji przez NFZ zadań wynikających z ustawy z dnia
27 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. poz. 1016), wprowadzającej elektroniczne potwierdzanie prawa
świadczeniobiorców do świadczeń. Wysokość rezerwy odpowiada maksymalnemu limitowi
ww. wynagrodzeń wraz z pochodnymi, ujętemu w art. 5 tej ustawy i wynosi 7 514 tys. zł.
Środki te w związku z realizacją ww. ustawy zostaną – w drodze stosownej zmiany planu
finansowego NFZ – przesunięte do właściwych pozycji planu finansowego, w tym do pozycji
„wynagrodzenia” (art. 22).
Niepodwyższenie w roku 2013 wynagrodzeń w jednostkach i podmiotach sektora finansów
publicznych nie powinno powodować odpływu kadry, bowiem mrożony jest fundusz
wynagrodzeń danej jednostki, a nie indywidualne wynagrodzenia.
Przewiduje się również, że w przypadku przekazania zadań do instytucji gospodarki
budżetowej z innej jednostki sektora finansów publicznych możliwe będzie zwiększenie
wynagrodzeń w tej jednostce o kwotę, o jaką zmniejszone zostaną wynagrodzenia
w jednostce przekazującej (art. 16 ust. 5). Rozwiązanie to umożliwi dokonanie zmian
organizacyjnych, które przewidywane są w 2013 r. Zgoda na zwiększenie tych wynagrodzeń
dokonywana byłaby w drodze rozporządzenia.



6

II. Blok zmian związany z Funduszem Pracy
(art. 2, art. 6, art. 13 i art. 25 – 27)
Zgodnie z art. 108 ust. 1d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) – staże
podyplomowe oraz szkolenia specjalizacyjne lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek
i położnych w roku 2012 finansowane są ze środków Funduszu Pracy (analogicznie jak
w latach 2009 – 2011). W celu umożliwienia kontynuowania ww. staży i szkoleń oraz
finansowania ich ze środków Funduszu Pracy w 2013 r. należało wprowadzić zmiany
w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w ustawie z dnia 15 lipca
2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.) oraz
w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r.
Nr 277, poz. 1634, z późn. zm.). W roku 2013 w planie finansowym Funduszu Pracy
przeznaczono na ten cel kwotę 835,3 mln zł (przy jednoczesnym zwiększeniu wydatków na
aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu o kwotę 1 220 000 tys. zł).
Tryb przekazywania środków Funduszu Pracy z przeznaczeniem na staże podyplomowe,
szkolenia specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów oraz specjalizacje pielęgniarek
i położnych będzie regulował przepis art. 26 projektu ustawy.
W art. 27 przewiduje się umożliwienie w roku 2013 dokonywania przesunięć wydatków
Funduszu Pracy z zadań realizowanych ze środków Unii Europejskiej na zadania realizowane
bez udziału tych środków – za zgodą Ministra Finansów.

III. Zmiany związane z PFRON-em
(art. 3)
Przewidywana w art. 3 zmiana ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ma na celu modyfikację przepisów, które mają wpływ
na wysokość wydatków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
(PFRON) na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.
W 2012 r. obowiązuje przepis art. 9 ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 226, poz. 1475), zgodnie z którym tylko pracodawcy
prowadzącemu zakład pracy chronionej przysługuje 100% kwot dofinansowania do
wynagrodzeń, określonych w art. 26a ust. 1 i ust. 1b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; natomiast
7

pracodawcom z otwartego rynku pracy przysługuje 70% dofinansowania określonego w tej
ustawie w przypadku wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego,
umiarkowanego oraz do lekkiego stopnia niepełnosprawności oraz 90% tego dofinansowania,
jeżeli osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego, umiarkowanego oraz lekkiego stopnia
niepełnosprawności są jednocześnie osobami, u których orzeczono chorobę psychiczną,
upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.
Proponuje się wprowadzenie tego rozwiązania do przepisów ustawy o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych również na 2013 r.
(dodawany art. 68gb).
Wprowadzenie tej zmiany oznacza zmniejszenie w wydatkach PFRON na dofinansowanie do
wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w 2013 r. o 300 mln zł.

IV. Blok zmian związanych z podatkiem akcyzowym
(art. 7)
Zmiany do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108,
poz. 626, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, obejmują cztery kwestie:
1) opodatkowanie akcyzą w określonych okolicznościach suszu tytoniowego,
2) określenie stawki podatku akcyzowego na cydr i perry,
3) podwyższenie stawek akcyzy dla wyrobów tytoniowych,
4) rozszerzenie katalogu wyrobów akcyzowych, do których ma mieć zastosowanie procedura
zawieszenia poboru akcyzy o wyroby o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00
oraz 3811 90 00.
Opodatkowanie akcyzą w określonych okolicznościach suszu tytoniowego
Na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym susz tytoniowy (suchy tytoń
niebędący jeszcze wyrobem tytoniowym) nie jest wyrobem akcyzowym. Dodatkowo
w obecnym stanie prawnym brak jest regulacji pozwalających na monitorowanie obrotu
suszem tytoniowym. Powyższe przyczynia się do rozwoju nielegalnej produkcji wyrobów
tytoniowych. W praktyce do tego, żeby susz tytoniowy nadawał się do palenia, a tym samym
mógł zostać uznany za tytoń do palenia (wyrób akcyzowy) wystarczy, że zostanie pocięty lub
inaczej podzielony. Wprowadzenie regulacji w powyższym zakresie jest w związku z tym
konieczne w celu zabezpieczenia wpływów do budżetu państwa oraz przeciwdziałania
niekorzystnym zjawiskom na rynku. Potrzebę wprowadzenia regulacji prawnych sygnalizują
8

również przedstawiciele branży tytoniowej, którzy ponoszą znaczne straty finansowe
w związku z brakiem tego monitorowania. Wystąpienia do Ministra Finansów w tej sprawie
kierowane były m.in. przez Polski Związek Plantatorów Tytoniu, Krajowy Związek
Plantatorów Tytoniu, Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego oraz Polskie
Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego.
Ujęcie regulacji dotyczących opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego w projekcie ustawy
okołobudżetowej podyktowane jest przewidywanym, pozytywnym wpływem, jaki regulacje
te będą miały na budżet państwa. Projektowane regulacje mają na celu przeciwdziałanie
rozwojowi nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych. W ciągu półtora roku zwiększyła się
szara strefa w obrocie nielegalnymi wyrobami tytoniowymi. W roku 2011 zatrzymano
237,7 ton suszonych liści tytoniu, a w pierwszej połowie 2012 r. ok. 181 ton, co odpowiada
odpowiednio ok. 240 mln sztuk i 181 mln sztuk papierosów. W związku z tym zagrożone są
wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego od legalnych wyrobów
tytoniowych. Wprowadzenie regulacji umożliwiających monitorowanie obrotu suszem
tytoniowym, poprzez jego opodatkowanie akcyzą, służy zatem wykonaniu ustawy budżetowej
na rok 2013 i wiąże się ściśle z realizacją budżetu państwa w przyszłym roku budżetowym.
Należy podkreślić, że przepisy unijne nie regulują kwestii opodatkowania akcyzą suszu
tytoniowego. Susz tytoniowy, w takim znaczeniu, jaki nadano mu w proponowanych
przepisach, nie jest wyrobem tytoniowym ani w rozumieniu tych przepisów, ani
w rozumieniu dyrektyw unijnych. W projektowanych przepisach susz tytoniowy
opodatkowano akcyzą, jednakże nie narusza to przepisów tzw. dyrektywy horyzontalnej
(dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r.). W art. 1 ust. 3 lit. a przepisy tej
dyrektywy zezwalają na nakładanie podatków na produkty inne niż wyroby akcyzowe
(w rozumieniu dyrektywy). Na powyższej podstawie opodatkowane są obecnie akcyzą
np. samochody osobowe. Fakt, że opodatkowując akcyzą samochody osobowe, nie uznano
ich za wyroby akcyzowe, wynika jedynie z przyczyn formalnych i praktycznych. Z tych
samych względów w obecnie procedowanym projekcie przyjęto, że susz tytoniowy powinien
zostać uznany za wyrób akcyzowy. Jest to racjonalne z punktu widzenia legislacyjnego i nie
pozostaje w sprzeczności z przepisami dyrektywy 2008/118/WE.
Opodatkowanie akcyzą suszu tytoniowego nie spowoduje zwiększenia formalności przy
przekraczaniu granic w handlu między państwami członkowskimi. Podobny dylemat można
byłoby mieć w przypadku opodatkowania akcyzą w Polsce olejów smarowych, które co do
zasady nie są opodatkowane akcyzą w innych państwach członkowskich. Natomiast zgodnie
z polskimi przepisami podlegają one opodatkowaniu akcyzą i stosuje się do nich na
9