Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

Jeżeli chodzi o inne zmiany, niepolegające na ogólnym obowiązku współpracy
w ramach ESNF ani na partykularnych obowiązkach informacyjnych wobec instytucji
Unii Europejskiej, wskazać należy przede wszystkim na wynikające z obszernej
nowelizacji dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez
instytucje kredytowe zmiany w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe
(Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.). Zgodnie z proponowanym brzmieniem
ust. 1a w art. 133 tej ustawy KNF będzie zobowiązana do uwzględniania przy
sprawowaniu nadzoru kwestii zbieżności praktyk nadzorczych na poziomie
europejskim, co polegać będzie na uwzględnianiu wytycznych i zaleceń Europejskiego
Urzędu Nadzoru Bankowego na zasadzie comply or explain. Ponadto w zakresie
nadzoru skonsolidowanego wprowadzono możliwość, aby KNF, na podstawie
porozumień zawieranych z organami nadzoru państw członkowskich, mogła przejąć
zadania innego organu albo delegować na niego swoje zadania, tak aby organ nadzoru
odpowiedzialny za nadzór nad podmiotem dominującym mógł skutecznie wykonywać
zadania z zakresu nadzoru skonsolidowanego nad podmiotem zależnym. Wreszcie
w związku z przepisami dyrektywy wprowadzono proceduralne uregulowanie na
okoliczność oczekiwania na mediację Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego.
Jednocześnie w zakresie nadzoru bankowego należy wskazać, że nie ma potrzeby
implementacji następujących przepisów w ich brzmieniu ustalonym dyrektywą
2010/78/UE:
– art. 9 pkt 20 dyrektywy (zmiana art. 63a dyrektywy 2006/48/WE) – nowelizowany
przepis dotyczy tzw. „instrumentów hybrydowych”, których w Polsce nie
wprowadzono, a więc i nie implementowano przepisu dyrektywy 2006/48/WE,
w konsekwencji nie ma potrzeby uwzględniania zmiany tego przepisu,
– art. 10 pkt 2 dyrektywy (zmiana art. 22 ust. 1 dyrektywy 2006/49/WE) – pierwotny
przepis nie był transponowany, ponieważ w Polsce nie skorzystano z przewidzianej
w nim opcji. W konsekwencji, tak jak w pierwszym przypadku, nie ma potrzeby
uwzględniania zmiany przepisu dyrektywy 2006/49/WE,
– art. 10 pkt 3 lit. a dyrektywy (zmiana art. 33 ust. 1 dyrektywy 2006/49/WE) –
w dyrektywie 2006/49/WE zmieniono przepis, zgodnie z którym właściwe organy
zawiadamiają o procedurach, które ustanowiły, „aby uniemożliwić instytucjom
celowe unikanie dodatkowych wymogów kapitałowych, którym podlegałyby one
4

w innych przypadkach, z tytułu ekspozycji przewyższających limit określony
w art. 111 ust. 1 dyrektywy 2006/48/WE, które to ekspozycje trwają dłużej niż
dziesięć dni, poprzez czasowe przeniesienie danych ekspozycji do innego
przedsiębiorstwa, które należy bądź nie należy do tej samej grupy kapitałowej, lub
poprzez przeprowadzanie sztucznych transakcji celem ukończenia jednej ekspozycji
przed upływem dziesięciu dni i utworzenia nowej ekspozycji”. Pierwotnie właściwe
organy musiały zawiadamiać Radę i Komisję, a zgodnie ze zmianą będą również
musiały powiadomić Europejski Urząd Nadzoru Bankowego. Ponieważ przy
uprzednio dokonywanej transpozycji dyrektywy 2006/49/WE przyjęto rozwiązanie,
zgodnie z którym zamiast określania procedur zawarto stosowne postanowienia
o nieunikaniu dodatkowych wymogów kapitałowych, jako jeden z warunków
nieuwzględniania zaangażowań w ramach limitu, to w związku z tym nie
transponowano przepisu dyrektywy 2006/49/WE dotyczącego zawiadamiania
instytucji Unii Europejskiej przez właściwe organy. W konsekwencji, podobnie jak
w poprzednich przypadkach, nie ma potrzeby transponowania jego zmiany.

Nadmienić należy jeszcze, że projektowana ustawa zasadniczo nie obejmuje regulacji
rynku ubezpieczeniowego. Wynika to z faktu, że dyrektywa 2010/78/UE nie nowelizuje
dyrektyw ubezpieczeniowych, co z kolei wiąże się z procesem wdrażania dyrektywy
2009/138/WE (tzw. Solvency II). Dyrektywa ta została wprawdzie opublikowana,
jednakże jej termin implementacji przypada na październik 2012 r. Ostateczny kształt
tej dyrektywy jest jeszcze obecnie konsultowany (w szczególności należy oczekiwać
przesunięcia terminu implementacji) i w ramach tych prac regulacje rynku
ubezpieczeniowego zostaną dostosowane do nowej architektury nadzorczej.
Z uwagi na konieczność niewielkiej i pilnej – z punktu widzenia skuteczności nadzoru –
zmiany ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami
kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami
inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz. U. Nr 83,
poz. 719, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności
ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.), projekt zawiera
regulację wykraczającą poza ramy implementacji dyrektywy (art. 5 oraz art. 7 pkt 1
i 3 – 6). Proponowana nowelizacja zmierza do rozwiązania istotnych kwestii, jakie
nasunęły się do tej pory w toku sprawowania nadzoru uzupełniającego.
5

Art. 5 projektu zmienia art. 148 ust. 2d i art. 223zw ust. 6 ustawy z dnia 22 maja 2003 r.
o działalności ubezpieczeniowej. Przepisy te w obecnym brzmieniu dają organowi
nadzoru możliwość wyrażenia zgody na odstąpienie, na wniosek odpowiednio zakładu
ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji, od obowiązku pomniejszania przez zakład
ubezpieczeń lub zakład reasekuracji swoich środków własnych o środki posiadane przez
te zakłady w innych podmiotach regulowanych, tj. zakładach ubezpieczeń, zakładach
reasekuracji, instytucjach kredytowych, instytucjach finansowych oraz firmach
inwestycyjnych, w sytuacji gdy zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji oraz te
podmioty podlegają nadzorowi dodatkowemu zgodnie z właściwymi przepisami. Przy
czym odwołanie się w tym przepisie do nadzoru dodatkowego oraz właściwych
przepisów regulujących ten rodzaj nadzoru jest niepełne, gdyż dotyczy wyłącznie
zaangażowań między podmiotami tworzącymi ubezpieczeniową grupę kapitałową
objętą nadzorem dodatkowym, a pomija instytucje kredytowe, instytucje finansowe oraz
firmy inwestycyjne, które wraz z zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji
(wnioskodawcą) wchodziłyby w skład konglomeratu finansowego, o którym mowa
w art. 148 ust. 2d ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej,
i podlegałyby nadzorowi uzupełniającemu. Pozostawienie w art. 148 ust. 2d
i art. 223zw ust. 6 wyłącznie określenia „dodatkowy nadzór” wskazuje, że chodzi
o odniesienie się do nadzoru grupowego czy sektorowego nad ubezpieczeniową grupą
kapitałową. W konsekwencji aktualne brzmienie wskazanych przepisów ustawy z dnia
22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej uniemożliwia zakładowi ubezpieczeń
oraz zakładowi reasekuracji ubieganie się o zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego
na odstąpienie od pomniejszania środków własnych o środki posiadane przez zakład
ubezpieczeń lub zakład reasekuracji objęty nadzorem uzupełniającym w podmiotach
bankowych i inwestycyjnych. Takie zaangażowania bowiem nie są objęte nadzorem
uzupełniającym, ale dodatkowym. Zmiana ta zapewni zgodność z terminologią
używaną w ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad
instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami
inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego.
Ponadto proponowana nowelizacja zakłada uaktualnienie przepisów prawa w zakresie
nadzoru nad instytucjami wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego przez
dostosowanie ich do obowiązujących regulacji sektorowych. Obecnie ustawa
o nadzorze uzupełniającym odsyła do uchylonych już przepisów. W związku
6

z powyższym konieczna jest jej zmiana przez wprowadzenie odwołań do aktualnych
definicji zawartych w obowiązujących ustawach. Projektowana zmiana ma także na
celu wydłużenie terminów przekazywania sprawozdań przez podmiot wiodący
w konglomeracie finansowym – obecnie niezasadnie krótszych w stosunku do
terminów przekazywania sprawozdań przez podmioty regulowane i w związku z tym
stwarzających ryzyko braku kompletności i rzetelności sprawozdań podmiotu
wiodącego.
Projekt zawiera również kilka przepisów, wprowadzających zmiany o charakterze
redakcyjnym (art. 1 pkt 7 lit. b, pkt 9 i 10 oraz art. 9 pkt 4 lit. c). Art. 1 pkt 7 lit. b oraz
pkt 9 zmieniają odpowiednio art. 98a ust. 12e i art. 98e ust. 7 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384,
z późn. zm.). Zmiany polegają na zastąpieniu dotychczas stosowanej nazwy
„Europejski Urząd Nadzoru nad Giełdami i Papierami Wartościowymi” stosowanym
w polskim tłumaczeniu rozporządzenia 1095/2010 określeniem „Europejski Urząd
Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych”. Zmiany zmierzają do ujednolicenia
stosowanej terminologii.
Nowelizacja art. 98g ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi, przewidziana w projektowanym art. 1 pkt 10, ma na celu uaktualnienie
przepisu w zakresie, w jakim wskazuje on na możliwość zasięgnięcia przez Komisję
Nadzoru Finansowego opinii Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad Papierami
Wartościowymi oraz Komitetu Europejskich Organów Nadzoru Bankowego, które to
komitety zostały zastąpione przez odpowiednio Europejski Urząd Nadzoru Giełd
i Papierów Wartościowych oraz Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
Zmiana w art. 37 ust. 4 (vide art. 9 pkt 4 lit. c projektu ustawy) jest konsekwencją
modyfikacji ust. 1 polegającej na dodaniu pkt 3, który odnosi się do otrzymania przez
Komisję Nadzoru Finansowego określonej kategorii informacji, podczas gdy jedynie
pkt 1 i 2 w ust. 1 traktują o otrzymaniu dokumentów. Wobec powyższego konieczna
jest stosowna aktualizacja przepisu ust. 4, mająca charakter redakcyjny
i wprowadzająca właściwe odniesienie do ww. informacji.
Projekt ustawy nie wymaga notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).

7

Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został
udostępniony na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego – Biuletynu
Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. Żaden podmiot nie zgłosił
zainteresowania pracami nad projektem w trybie powołanej ustawy.
























8