Poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Art. 15. Rzecznik może zlecać sporządzanie ekspertyz i opinii.

Art. 16. 1.Rzecznik przedstawia wła ciwym organom władzy publicznej, instytucjom
i organizacjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony
przed dyskryminacją z powodów, o których mowa w art. 1 ust.3.
2. Rzecznik może występować do wła ciwych organów z wnioskami o podjęcie
inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych
mających na celu zapewnienia równego traktowania i eliminację dyskryminacji z
powodów, o których mowa w art. 1 ust.3.
3. Organy, instytucje i organizacje, do których Rzecznik zwrócił się z wnioskami
okre lonymi w ust. 1 i 2, są obowiązane ustosunkować się do tych wniosków w
terminie 30 dni od daty ich otrzymania.

Art. 17. 1. Rzecznik przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi informację o swojej
działalno ci i opinię o stanie przestrzegania zasady równego traktowania oraz
rekomendacje działań mających na celu eliminację dyskryminacji z powodów, o
których mowa w art. 1 ust. 3.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1. jest podawana do wiadomo ci publicznej.

Art. 18. 1. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika do Spraw
Przeciwdziałania Dyskryminacji, zwanego dalej Biurem.
2. Organizację, zadania i zasady działania Biura okre la statut, który nadaje
Marszałek Sejmu na wniosek Rzecznika .
3. Rzecznik może powołać zastępcę Rzecznika. Rzecznik odwołuje zastępcę
Rzecznika.

4. Do zastępcy Rzecznika oraz pracowników Biura Rzecznika stosuje się
odpowiednio przepisy o pracownikach urzędów państwowych.

Art. 19. Rzecznik tworzy, uwzględniając konieczno ć zapewnienia równego dostępu
do pomocy pokrzywdzonym z powodu dyskryminacji, delegatury swojego urzędu
oraz okre la ich siedziby, wła ciwo ć terytorialną i rzeczową.

9

Art. 20. Wydatki związane z funkcjonowaniem Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania
Dyskryminacji są ujmowane w ustawie budżetowej i pokrywane z budżetu państwa.

Art. 21. W ustawie z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii
Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz. 1700) wprowadza
się następujące zmiany:
1) Art. 18 otrzymuje brzmienie:
„Art. 18. Wykonywanie zadań dotyczących realizacji zasady równego
traktowania powierza się Rzecznikowi do Spraw Przeciwdziałania
Dyskryminacji oraz Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Równego
Traktowania”.
2) Art. 19 otrzymuje brzmienie:
„Art. 19. Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji wykonuje
zadania dotyczące realizacji zasady równego traktowania na zasadach i w
trybie okre lonym w odrębnych przepisach”.

Art. 22. W ustawie z dnia 31 lipca 1981r. o wynagrodzeniu osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2011r. Nr 79, poz. 430) w art. 2 w pkt 2
po wyrazach „Rzecznika Praw Dziecka” dodaje się „Rzecznika do Spraw
Przeciwdziałania Dyskryminacji,”.

Art. 23. W ustawie z dnia 16 wrze nia 1982r. o pracownikach urzędów państwowych
(Dz. U. z 2001r. Nr 86, poz. 953) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 1 po pkt 7a dodaje się pkt 7b w brzmieniu:
„7b) Biurze Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji,”,
2) w art. 36 w ust. 5 po pkt 9b dodaje się pkt 9c w brzmieniu:
„9c) Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji – dla urzędników
Biura Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji,”,
3) w art. 48:

10
a) w ust. 1a wyrazy „pkt 1, 2, 3b, 6 – 7a, 9 i 13” zastępuje się wyrazami „pkt 1, 2,
3b, 6 – 7a, 7b, 9 i 13,”
b) w ust. 2 wyrazy „6 - 7a” zastępuje się wyrazami „6 – 7a i 7b”,
c) w ust. 3 wyrazy „pkt 1, 2, 3b, 6 – 7a, 9 i 13” zastępuje się wyrazami „ 1, 2, 3b,
6 -7a, 7b, 9 i 13”.

Art. 24. W ustawie z dnia 15 lipca 1987r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z
2001 r. Nr 14, poz. 147) wprowadza się następujące zmiany:
1. w tytule ustawy odejmuje się odno nik nr 1 w brzmieniu:
„1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia
następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:
1) dyrektywy Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000r. wprowadzającej w
życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie
rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.7.2000, str. 22; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 20, t. 1, str. 23);
2) dyrektywy Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004r. wprowadzającej
w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie
dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz. Urz.
UE L 373 z 21.12.2004, str.37);
3) dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca
2006r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równo ci szans oraz
równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy
(wersja przeredagowana) (Dz. Urz. UE L 204 26.07.2006, str. 23).”;
2. w art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1 ust. 2. Rzecznik Praw Obywatelskich, zwany dalej „Rzecznikiem”, stoi
na straży wolno ci i praw człowieka i obywatela okre lonych w Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych aktach normatywnych.”;
3. w art. 1 po ust. 2a dodaje się ust. 2b w brzmieniu:
„2b. W sprawach przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu
dyskryminacji współpracuje z Rzecznikiem do Spraw Przeciwdziałania
Dyskryminacji.”

11
4. art. 8 otrzymuje brzmienie:
„Art. 8. Rzecznik podejmuje czynno ci przewidziane w ustawie, jeżeli
poweźmie wiadomo ć wskazującą na naruszenie wolno ci i praw człowieka i
obywatela.”
5. w art. 9 po pkt 2a dodaje się pkt 2b w brzmieniu:
„2b) na wniosek Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji,”.
6. w art. 11 skre la się ust. 2.
7. art. 17a otrzymuje brzmienie:
„Art. 17a. Rzecznik współdziała ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi,
innymi dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami oraz z zagranicznymi i
międzynarodowymi organami i organizacjami na rzecz ochrony wolno ci i
praw człowieka i obywatela.”
8. skre la się art. 17b.
9. w art. 18 skre la się pkt 2.
10. W art. 19 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 19 ust. 1. Rzecznik corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalno ci
oraz o stanie przestrzegania wolno ci i praw człowieka i obywatela.”

Art. 25. W ustawie z dnia 9 maja 1996r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora
(Dz. U. z 2011r. Nr 7, poz. 29 z późn. zm.) w art. 30 w ust. 1 po wyrazach „w Biurze
Rzecznika Praw Dziecka”, dodaje się wyrazy „w Biurze Rzecznika do Spraw
Dyskryminacji,”.

Art. 26. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1240 z późn.zm.) w art. 139 ust.2 po wyrazach „Rzecznika Praw Dziecka”,
dodaje się wyrazy „Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji,”.

Art. 27. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.




12
UZASADNIENIE

Celem ustawy jest pełne wdrożenie do polskiego systemu prawnego zasady
równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji ustalonej w Konstytucji RP, prawie
Unii Europejskiej oraz ustawie z dnia 3 grudnia 2010r. o wdrożeniu niektórych
przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz.
1700).
Obowiązująca od 2011 roku ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. miała za zadanie
wdrożenie zasad prawa antydyskryminacyjnego, obowiązującego wszystkie kraje
Unii Europejskiej. Nie jest jednak aktem prawnym poprzez wprowadzenie, którego
Polska zapewnia ochronę przed dyskryminacją w zakresie opisanym w dyrektywach
UE, a przez to nie tylko nie jest zgodna ze wszystkimi wymogami prawa
europejskiego, ale przede wszystkim nie zapewnia wła ciwej ochrony obywatelom
RP. Ustawa ta została tak skonstruowana , by od strony formalnej Polska nie
odpowiadała za niewdrożenie przepisów. Jednocze nie w sensie praktycznym
ustawa nadal nie chroni obywateli przed dyskryminacją ponieważ przyjęte w niej
rozwiązania na to nie pozwalają. Opisany w dyrektywach organ państwa
odpowiedzialny za ochronę powinien być niezależny w zakresie wiadczenia
pomocy ofiarom dyskryminacji we wnoszeniu skarg oraz być niezależnym w
zakresie prowadzenia badań dotyczących dyskryminacji a także publikacji raportów i
wydawania zaleceń na temat wszystkich problemów związanych z dyskryminacją.

Nie można powiedzieć, że Pełnomocnik Rządu ds. . Równego Traktowania ma
przymioty niezależno ci (Pełnomocniczka E. Radziszewska twierdziła, że równe
traktowanie nie jest tożsame ze zobowiązaniem do ochrony przed dyskryminacją).
Jako organ rządowy realizuje program partyjny koalicji rządzącej PO-PSL lub w
przyszło ci innej.

Rzecznik Praw Obywatelskich, jako organ państwa powstał jeszcze w okresie PRL i
jego działalno ć nastawiona jest głównie na ochronę praw obywatelskich, a nie
ochronę tzw. „miękkich, osobistych praw człowieka”. Zgodnie z Konstytucją RPO

13