Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2016

Rozdział I I
Podstawowe wielkości budżetu państwa w 2016 r.
W projekcie ustawy budżetowej na 2016 rok w zakresie środków krajowych zaplanowano:
 dochody budżetu państwa na kwotę 296.879.236 tys. złś
 wydatki budżetu państwa na kwotę 351.499.236 tys. złś
 wydatki, obliczone zgodnie z art. 112aa ust.1 ustawy o finansach publicznych na kwotę
715.349.952 tys. złś
 limit wydatków, o którym mowa w art. 112aa ust.3 ustawy o finansach publicznych
na kwotę 531.095.240 tys. złś
 deficyt budżetu państwa na kwotę nie większą niż 54.620.000 tys. zł.
Przedkładany projekt ustawy budżetowej na 2016 rok uwzględnia budżet środków
europejskich, w którym zaplanowano:
 dochody w wysokości 62.399.264 tys. złś
 wydatki w wysokości 71.640.528 tys. złś
 ujemny wynik budżetu środków europejskich w wysokości 9.241.264 tys. zł.
Dochody
Prognoza dochodów budżetu państwa na 2016 r. oparta jest na przewidywanej, wyższej
niż w 2015 r. dynamice wzrostu PKB (3,8% w porównaniu do 3,4%). Uwarunkowania
prognozy dochodów budżetu państwa szczegółowo zostały opisane w rozdziale IV –
Dochody budżetu państwa.
Rozwój sytuacji gospodarczej zdeterminowany jest przede wszystkim szacunkiem
następujących czynników makroekonomicznychŚ wzrostem PKB (3,8% w ujęciu realnym),
średniorocznym wzrostem cen towarów i usług konsumpcyjnych (1,7%), nominalnym
wzrostem wynagrodzeń w gospodarce narodowej (3,6%), wzrostem zatrudnienia
w gospodarce narodowej (0,8%) oraz wzrostem spożycia prywatnego (w ujęciu nominalnym
o 5,5%).
W 2016 r., w stosunku do bieżącego roku, zostanie ponownie zwiększony udział gmin1
we wpływach z podatku PIT. Łączny udział jednostek samorządu terytorialnego
we wpływach z PIT wzrośnie w 2016 r. z 49,52% do 49,64%. W przypadku podatku CIT
udział jednostek samorządu terytorialnego pozostanie na poziomie z 2015 r., tj. 22,86%.

1 Zgodnie z art. 89 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

19

Poza zmianami systemowymi, które zostały opisane w rozdziale IV Dochody budżetu
państwa wpływ na przyszłoroczny poziom dochodów budżetu państwa będą miały efekty
realizowanych zadań mających na celu zwiększenie stopnia przestrzegania przepisów
podatkowych i poprawę efektywności administracji podatkowej.
Wydatki
Budżet na 2016 r. konstruowany był z zastosowaniem trwałej stabilizującej reguły
wydatkowej. Zgodnie z zaleceniem Komisji źuropejskiej Polska zobowiązała była
do uchwalenia reguły spójnej z źSA2010. Reguła ta ogranicza wzrost wydatków
do średniego wskaźnika wzrostu realnego PKB z ośmiu lat pomnożonego przez
prognozowaną inflację. Poziom wydatków zostaje zredukowany za pomocą mechanizmu
korekty finansowej, w przypadku gdy dług publiczny / deficyt sektora instytucji rządowych
i samorządowych przekraczają pewne progi lub występują narosłe odchylenia od celu
średniookresowego w zakresie salda sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Stabilizująca reguła wydatkowa została omówiona szczegółowo w rozdziale V.
Na 2016 rok przeznaczono dodatkowe środki na wynagrodzenia dla grup pracowniczych,
które – co do zasady – od 2010 r. były objęte „zamrożeniem”.
W kwocie wydatków budżetu państwa zaplanowano również środki na finansowanie
i współfinansowanie programów i projektów realizowanych z udziałem środków
pochodzących z budżetu Uni źuropejskiej (w ramach funduszy strukturalnych, Żunduszu
Spójności oraz funduszy unijnych finansujących Wspólną Politykę Rolną), a także środków
pochodzących z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie źuropejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Deficyt
W 2016 r. zakładany jest deficyt budżetu państwa w wysokości 54.620.000 tys. zł
oraz deficyt budżetu środków europejskich w wysokości 9.241.264 tys. zł.

20
Rozdział IV
Dochody budżetu państwa
1. Warunki realizacji dochodów budżetu państwa w 2015 r.
W 2015 r. szacuje się, że realne tempo wzrostu PKB w Polsce wyniesie 3,4% czyli tyle
samo co w 2014 r., w ujęciu nominalnym będzie to wzrost na poziomie 3,9%, w porównaniu
do 4,0% w 2014 r. Należy jednakże zauważyć, że pomimo zmniejszającej się luki
produktowej w 2015 r. poziom PKB pozostaje wciąż poniżej swojego potencjału.
Według szacunków luka produktowa w 2015 r. wyniesie 0,4%.
W 2015 r. utrzymane będą pozytywne tendencje na rynku pracy. Prognozuje się,
że zatrudnienie w gospodarce narodowej w 2015 r. wzrośnie o 0,9%, natomiast płace
nominalne wzrosną o 3,5% w stosunku do 2014 r. Spożycie prywatne natomiast, główny
indykator dochodów z podatków pośrednich, wzrośnie w br. o 2,8% w ujęciu nominalnym,
co oznacza znacznie niższy poziom wzrostu od prognozowanego na etapie opracowywania
projektu ustawy na 2015 r. Czynnikami, które istotnie ograniczyły wzrost nominalny bazy
podatkowej są procesy deflacyjne jakie występują w 2015 r., szczególnie silne w pierwszej
połowie br.
Z uwagi na stosunkowo korzystną sytuację w sferze realnej oraz utrzymanie pozytywnych
tendencji na rynku pracy przewiduje się, że wpływy z podatków PIT oraz CIT zostaną
osiągnięte na poziomie wyższym niż przewidywano w ustawie budżetowej na 2015 r.
W przypadku podatku akcyzowego, na który ze względu na kwotowy charakter stawek,
wpływ ma głównie ilość, a nie wartość sprzedanych towarów akcyzowych, przewiduje się,
że dochody zgromadzone przez budżet w roku bieżącym będą na poziomie zbliżonym
do poziomu prognozowanego w ustawie budżetowej na 2015 r.
Procentowy charakter stawek podatku VAT powoduje, że największy wpływ na jego
wysokość ma wielkość nominalna bazy podatkowej (wartość sprzedanych towarów i usług),
której głównym elementem jest spożycie prywatne. W pierwszych miesiącach 2015 r.
dynamika wpływów z podatku VAT była ujemna, co po części było spowodowane
negatywnymi tendencjami w zakresie cen dóbr i usług konsumpcyjnych. Według GUS
w I półroczu br. mieliśmy do czynienia z deflacją (spadkiem cen). W I półroczu br. osiągnęła
ona poziom 1,2% w ujęciu rocznym. Spadek cen w sposób negatywny oddziaływał
na nominalną wielkość bazy podatku VAT, a co za tym idzie na wielkości samego podatku.
Ustawa budżetowa na 2015 r. została sporządzona w oparciu o scenariusz
makroekonomiczny, który zakładał wzrost cen w br. w tempie 1,2% w ujęciu średniorocznym.
21
Na poziom dochodów z podatku VAT w 2015 r. wpływ mają czynniki o charakterze
systemowym. Jako jeden z najważniejszych należy wymienić wprowadzenie nowych
przepisów, które umożliwiły przedsiębiorcom posiadającym status podmiotu upoważnionego
(AEO) do rozliczania VAT z importu spoza UE bezpośrednio na deklaracji podatkowej –
podobnie jak ma to miejsce w przypadku importu z krajów członkowskich – czyli nabycia
wewnątrzwspólnotowego. Nowe przepisy wprowadzono w dniu 1 stycznia 2015 r. ustawą
o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej.
Charakter skutku zmiany sposobu rozliczania VAT od importu jest analogiczny do tych jakie
wystąpiły przy wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. W przypadku, kiedy podmioty
które dotychczas rozliczały VAT od importu na zasadach ogólnych (płatność VAT
„na granicy”), zaczęły stosować rozliczanie VAT na deklaracji, nastąpiło wtedy przesunięcie
strumienia płatności VAT. W długim okresie rozwiązanie to jest neutralne dla wpływów
podatkowych, jednakże w momencie rozpoczęcia stosowania tego mechanizmu lub jego
upowszechnienia następuje jednorazowy (w pierwszym okresie jego stosowania) efekt
negatywny dla wpływów podatkowych. Obserwowane na początku 2015 r. upowszechnienie
stosowania rozliczania VAT od importu spoza UE przez podmioty AEO negatywnie wpłynął
na wykonanie kasowe dochodów z VAT w I półroczu br.
Zarówno uwarunkowania makroekonomiczne oraz negatywny efekt zmian systemowych
powodują, że aktualnie prognozowane wpływy z podatku VAT w 2015 r. są znacząco niższe
od tych prognozowanych w ustawie budżetowej na 2015 r.
Z kolei dochody niepodatkowe w 2015 r. ukształtują się na poziomie wyższym
od prognozowanego w ustawie budżetowej, co wynika głównie z wyższych wpływów
w kategorii dochody jednostek budżetowych i inne dochody niepodatkowe oraz wyższych
dochodów z cła. Wyższe wykonanie dochodów państwowych jednostek budżetowych będzie
przede wszystkim wynikało z wyższych niż pierwotnie planowano dochodów z tytułu
rezerwacji częstotliwości (tzw. dywidenda cyfrowa) oraz wyższych dochodów z tytułu
zarządzania długiem skarbu państwa.
2. Dochody budżetu państwa w 2016 r.
Na wzrost dochodów budżetu państwa w 2016 r. wpływ będą miały czynniki
makroekonomiczne oraz efekty wynikające z planowanych na przyszły rok zmian
systemowych. Wskaźnikami makroekonomicznymi, które wykorzystywane
są do opracowania indykatorów bazy podatkowej, sąŚ
− wzrost PKB (w ujęciu realnym o 3,8%);
22
− średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych (1,7%);
− nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (3,6%);
− wzrost zatrudnienia w gospodarce narodowej (0,8%);
− wzrost spożycia prywatnego (w ujęciu nominalnym o 5,5%).
Najistotniejszymi zmianami podatkowymi, które będą miały wpływ na dochody budżetu
państwa w 2016 r. będą między innymi:
− zmiana zasad odliczania podatku VAT od paliw nabywanych do samochodów
osobowych i innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej
do 3,5 tony, będąca wynikiem kompleksowych zmian w zakresie prawa do odliczeń
od nabywanych ww. samochodów oraz innych wydatków związanych z tymi
samochodami (wprowadzonych ustawą z dnia 7 lutego 2014 r.);
− zmiana w zakresie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu
kas rejestrujących, która skutkuje bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania
(bez względu na wysokość obrotu) m.in.: usług naprawy pojazdów silnikowych,
prawniczych, doradztwa podatkowego, opieki medycznej świadczonej przez lekarzy
i lekarzy dentystów, związanych z wyżywieniem, fryzjerskich, kosmetycznych
i kosmetologicznych, dostaw perfum;
− zmiana miejsca świadczenia usług w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych,
nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz świadczonych drogą elektroniczną na rzecz
osób niebędących podatnikami (wprowadzenie systemu mini one-stop-shop);
− zmiany dotyczące tworzenia i prowadzenia przyzakładowych żłobków i przedszkoli
przez pracodawcówś rozwiązania te umożliwiają pracodawcom m. in. zaliczenie
do kosztów uzyskania przychodów kosztów poniesionych na utworzenie żłobka
(klubu dziecięcego) lub przedszkola zakładowego oraz zaliczenie do kosztów uzyskania
przychodów limitowanych wydatków, ponoszonych przez pracodawcę na prowadzenie
przyzakładowego żłobka (klubu dziecięcego) lub przedszkola albo sfinansowanie
dziennego opiekuna oraz na dopłaty dla dzieci pracowników uczęszczających do innego
żłobka (klubu dziecięcego) lub przedszkola;
− wprowadzenie regulacji związanych z nabywaniem i obrotem listami zastawnymi;
− zmiana polegająca na umożliwieniu dostępu do polskiego rynku gier hazardowych
podmiotom unijnym;
− preferencje podatkowe polegające na wprowadzeniu zwolnienia bezpośredniego
dla wszystkich podatników akcyzy od energii elektrycznej wykorzystywanej do celów
23