Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw

postępowaniach
sądowych),
natomiast
nowa
regulacja
ma
umożliwić
niepublikowanie takich danych adresowych.
Z kolei zmiana polegająca na dodaniu w art. 35 ustawy SDG ust. 5 nadaje organom
gminy uprawnienie do dokonywania zmian we wpisach, w związku z błędami, które
popełniły przy wprowadzaniu papierowych wniosków do CEIDG. Obecny system
wydawania postanowień o sprostowaniu wpisów w CEIDG przez Ministra
Gospodarki jest uciążliwy przede wszystkim dla przedsiębiorców. Wydanie
postanowienia o sprostowaniu wpisu wymaga przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego, w tym pozyskania przez Ministra Gospodarki oryginalnego wniosku
przedsiębiorcy. Cała procedura trwa do kilku miesięcy. W tym czasie w CEIDG
publikowany jest wpis zawierający błędy, takie jak np. literówka w nazwie czy
błędna cyfra w adresie, ale często bardziej kłopotliwe dla przedsiębiorcy, jak np. błąd
w dacie rozpoczęcia wykonywania działalności (od której uzależnione są skutki
podatkowe).
Statystyki zgłaszanych do Ministra Gospodarki potrzeb sprostowań wykazują, iż
niemal we wszystkich przypadkach pomyłki są zauważane od razu przez samego
pracownika urzędu gminy. Zasadne wydaje się zatem stworzenie wyraźnej podstawy
prawnej do wielokrotnego przekształcania przez organ gminy wniosku
przedsiębiorcy o wpis, w celu skorygowania wcześniej popełnionych błędów w
przekształcaniu wniosku – aż do momentu prawidłowego odwzorowania informacji i
danych zamieszczonych przez przedsiębiorcę we wniosku złożonym w postaci
papierowej.
19) Art. 1 pkt 17 – dodany do ustawy SDG art. 36a wprowadza regulację upoważniającą
Ministra Gospodarki oraz organy, które z urzędu wpisują do CEIDG informacje, o
których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy SDG, do dokonywania z urzędu zmian wpisu
do CEIDG, jeżeli wpis do CEIDG osoby już wykreślonej z ewidencji –
nieposiadającej już z chwilą wykreślenia statusu przedsiębiorcy zawiera oczywiste
błędy, niezgodności z treścią wniosku, kiedy jeszcze był przedsiębiorcą lub stanem
faktycznym wynikającym z innych rejestrów publicznych. Z kolei, jeżeli wpis
przedsiębiorcy wykreślonego z CEIDG zawiera niezgodności z treścią wniosku o
wpis do CEIDG przekształconego przez organ gminy w trybie art. 26 ust. 4 ustawy
SDG, organ gminy zgodnie z dodanym art. 36a ust. 2 będzie mógł ponownie
24
przekształcić ten wniosek. Wpis w CEIDG jest publikowany także po zaprzestaniu
przez przedsiębiorcę wykonywania działalności gospodarczej. W związku z tym
uzasadnione jest umożliwienie dokonywania zmian takiego wpisu, o ile zawiera
informacje nieprawdziwe według stanu na dzień wykreślenia. Pozostałe informacje
są widoczne w „historii wpisu”. Wszelkie zmiany dokonywane we wpisie
„archiwalnym” dostępne będą w historii wpisu obrazującej przebieg zmian, skreśleń
lub uzupełnień.
20) Art. 1 pkt 19 i 20 projektu – zmiany w zakresie art. 38 i art. 39 ustawy SDG dotyczą
zasad udostępniania i publikowania danych o przedsiębiorcach przez CEIDG.
Obecnie ustawa SDG sztywno określa zakres danych i informacji o przedsiębiorcach
i innych podmiotach podlegających udostępnieniu (art. 37 ust. 1 i 2 ustawy SDG)
oraz przewiduje dwa sposoby udostępniania danych: przez stronę internetową
(art. 38 ust. 2 ustawy SDG) oraz w drodze teletransmisji (art. 39 ustawy SDG).
Doświadczenia z pierwszego okresu funkcjonowania CEIDG wykazują jednak, że
potrzeby rynkowe w tym zakresie są znacznie szersze. Podstawowe postulaty
zgłaszane przez zainteresowanych to:
– umożliwienie wyszukiwania wpisów przedsiębiorców według różnych kryteriów,
np. daty czy miejsca rejestracji;
– uzyskiwanie przez duże podmioty np. banki „kopii” bazy przedsiębiorców do
realizacji swoich celów gospodarczych.
W związku z tym w art. 38 ustawy SDG dodany został ust. 2a, w którym zawarto
wymogi dla systemu teleinformatycznego CEIDG, tak aby umożliwić udostępnienie
danych i informacji z CEIDG według dostępnych w systemie kryteriów, które
wyszukujący będzie dowolnie wybierał, oraz umożliwić potwierdzanie w CEIDG
danych osobowych przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG.
Dodanie z kolei w art. 38 ustawy SDG przepisów ust. 4a–4d ma na celu uproszczenie
i ujednolicenie zasad uzyskiwania zaświadczeń z CEIDG.
Obecnie funkcjonujące przepisy w zakresie zaświadczeń o wpisie w CEIDG budzą
liczne kontrowersje i spory interpretacyjne. Problemy powstają na gruncie ich
stosowania w kontekście przepisów innych ustaw, w szczególności k.p.a. oraz o
dostępie do informacji publicznej. W związku z tym należy w sposób wyraźny
wyłączyć stosowanie przepisów działu VII k.p.a. w zakresie potwierdzania stanów
25
faktycznych i prawnych wynikających z CEIDG. Wszelkie udostępnianie danych
przez CEIDG powinno odbywać się przez środki komunikacji elektronicznej i
wyłącznie według zasad określonych w ustawie SDG. Przedsiębiorca powinien mieć
możliwość uzyskania z CEIDG zaświadczenia zawierającego dane dotyczące adresu
jego zamieszkania oraz innych danych niejawnych.
Ponadto należało doprecyzować kwestie zaświadczeń dla przedsiębiorców
wykonujących działalność poza granicami kraju. Chodzi o unormowanie w
przepisach takich przypadków, kiedy polski przedsiębiorca potrzebuje przedstawić w
obrocie prawnym za granicą dokument, z którego będzie wynikać, że wykonuje
działalność, a tamtejsze organy nie uwzględniają zaświadczeń w formie dokumentu
elektronicznego albo w formie wydruku ze strony internetowej CEIDG. Wówczas
przedsiębiorca zgłasza się do Ministerstwa Gospodarki z prośbą o wydruk z CEIDG
potwierdzony pieczęcią. Musi także uzyskać apostille w Ministerstwie Spraw
Zagranicznych (MSZ). Obecnie nie istnieje do takiego trybu postępowania podstawa
prawna, ponieważ wydruk z CEIDG nie jest dokumentem wydawanym przez
Ministra Gospodarki, a z kolei MSZ nie ma podstaw prawnych do uznania wydruku
z CEIDG (który jest jedynym zaświadczeniem o wpisie do CEIDG) jako dokumentu
urzędowego. Przedsiębiorca, nie mogąc uzyskać innego dokumentu urzędowego,
poza wydrukiem z CEIDG, nie może uzyskać również poświadczenia w MSZ przez
apostille.
Zmiana art. 39 ustawy SDG polega na zrównaniu podmiotów publicznych i
komercyjnych w zakresie udostępniania danych CEIDG oraz zniesienia opłaty za
udostępnianie danych.
Zastosowane rozwiązania techniczne oraz w zasadzie nieograniczone kryteria
uzyskiwania jawnych danych przez stronę internetową CEIDG powodują, że koszt
uzyskania danych „pojedynczego” przedsiębiorcy w stosunku do danych
„hurtowych” w obydwu przypadkach powinien być zbliżony. Zatem zaproponowane
zmiany zmierzają do udostępniania danych CEIDG nieodpłatnie wszystkim
zainteresowanym podmiotom przez wyszukiwarkę w CEIDG. W związku z tym
zrezygnowano z regulacji zawartej w ust. 2–4 oraz 6 i 7 w obecnym art. 39 ustawy
SDG.
26
Dodatkowo proponuje się wyłączenie danych osobowych ujawnianych w CEIDG
spod przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1182, z późn. zm.), z wyjątkiem przepisów odnoszących się do
zasad bezpieczeństwa i kontroli wykonywania tych zasad.
Minister Gospodarki, jako administrator danych osobowych, jest odpowiedzialny za
zabezpieczenia oraz nadzór nad danymi zawartymi w CEIDG, co zgodnie z ww.
ustawą oznacza m.in., że powinien prowadzić wykaz budynków, pomieszczeń lub
części pomieszczeń, tworzących obszar, w którym przetwarzane są te dane osobowe.
W przypadku tak dużej liczby podmiotów zaangażowanych w system
teleinformatyczny CEIDG w zasadzie niewykonalne jest stosowanie ww.
zabezpieczeń. Jednocześnie, mając na uwadze, iż dane zawarte w CEIDG są jawne
zgodnie z art. 38 ustawy SDG, Ministerstwo Gospodarki nie widzi potrzeby
dodatkowej ochrony tych danych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
ochronie danych osobowych.
21) Art. 1 pkt 21 projektu – w dodawanym do ustawy SDG art. 39a doprecyzowano
warunki udostępniania danych niepublicznych innym organom państwowym w celu
realizacji ich ustawowych zadań przede wszystkim na potrzeby postępowań
sądowych, ale również w związku z postępowaniami wszczynanymi przez inne
organy administracji państwowej.
Art. 39b precyzuje, które spośród danych zgromadzonych w CEIDG są objęte
wyłączeniem spod ustawy o ochronie danych osobowych i w jakim zakresie
wyłączenia tego się nie stosuje.
22) Art. 1 pkt 22 projektu – zmiana w art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy SDG polega na
wykreśleniu numeru w ewidencji we wniosku o udzielenie lub o zmianę koncesji,
ponieważ w ramach CEIDG nie przewiduje się nadawania osobom fizycznym
numeru, co zostało wyjaśnione w pkt 1 tej części uzasadnienia. Jest to przepis
horyzontalny, który odnosi się do wszystkich wniosków o koncesje, w ustawach
szczególnych natomiast są różne zakresy podmiotów, które o taką koncesję mogą się
ubiegać, czasami są to tylko podmioty z UE i EOG, czasami dodatkowo ze
Szwajcarii, ewentualnie Turcji i podmioty z innych państw. Dlatego przepis SDG
powinien być możliwie jak najbardziej uniwersalny.
27
23) Zmiany w innych ustawach – art. 2–59 projektu – polegają na usunięciu wyrazów
„numer wpisu w ewidencji działalności gospodarczej” lub „numer wpisu w CEIDG”
– występujących w ustawach wymienionych w tych artykułach projektu. Ustawa z
dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
oraz o zmianie niektórych innych ustaw w art. 68 wprowadziła regulację, według
której, ilekroć przepisy szczególne odwołują się do ewidencji działalności
gospodarczej, należy przez to rozumieć CEIDG. A zatem w ramach CEIDG nie
przewiduje się nadawania osobom fizycznym odrębnego numeru. Numerem
identyfikacyjnym przedsiębiorcy w obrocie gospodarczym jest numer NIP. W
związku z powyższym w licznych przepisach innych ustaw zostało wykreślone
sformułowanie numer w ewidencji działalności gospodarczej (pełne uzasadnienie w
ppkt 1).
24) Art. 6 projektu – zmiana w art. 15 ust. 1b ustawy z dnia 13 października 1995 r. o
zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1314, z późn. zm.) spowodowana została tym, że dane zawarte w CRP-KEP
oraz w zgłoszeniach aktualizacyjnych i identyfikacyjnych objęte są tajemnicą
skarbową, natomiast w CEIDG wybrane dane mają charakter jawny. Zasadne jest
zatem wyłączenie ww. danych spod tajemnicy skarbowej przez dokonanie
stosownych zmian. Przedmiotowe wyłączenie dotyczy następujących danych: pełnej
nazwy (firmy), adresu siedziby, adresu głównego miejsca wykonywania działalności,
przedmiotu wykonywanej działalności określonego według obowiązujących
standardów klasyfikacyjnych. Redakcja zaproponowanego przepisu uwzględnia
zmiany w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników,
wynikające z ogłoszonej w dniu 2 września 2014 r. ustawie z dnia 26 czerwca
2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. poz. 1161), które weszły w życie z dniem 1 grudnia 2014 r.
25) Art. 62 projektu – zgodnie z przepisem przejściowym, w przypadku gdy wpis do
CEIDG nie zawiera numeru PESEL, z wyjątkiem wpisów dotyczących
przedsiębiorców, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 ustawy SDG, przedsiębiorca
uzupełnia wpis o tę daną w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie projektowanej
ustawy. Po upływie tego terminu CEIDG wykreśla przedsiębiorcę, którego wpis nie
zawiera numeru PESEL. Wykreśleniu w drodze czynności materialno-technicznej
powinny podlegać wpisy nieposiadające numeru identyfikacyjnego PESEL. Bez
28