Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

Załączniki
do rozporządzenia
Ministra Transportu, Budownictwa
i Gospodarki Morskiej
z dnia ..., (poz. ...)

ZAŁĄCZNIK NR 1

ISTOTNE CECHY RÓ NICUJĄCE KATEGORI , TYP, WARIANT LUB WERSJ POJAZDU


A. Ogólne definicje i przepisy ogólne
1. Definicje
1.1. „Miejsce siedzące” oznacza dowolną przestrzeń, w której może siedzieć jedna osoba i która ma wielkość przynajmniej:
a) manekina męskiego 50-percentylowego w przypadku kierowcy,
b) manekina żeńskiego dorosłego 5-percentylowego we wszystkich pozostałych przypadkach.
1.2. „Siedzenie” oznacza przeznaczoną dla jednej osoby kompletną konstrukcję wraz z wykończeniem, która może, ale nie musi, być
integralna z konstrukcją pojazdu.
1.2.1. Pojęcie „siedzenia” obejmuje zarówno siedzenie indywidualne, jak i kanapę.
1.2.2. Definicja ta obejmuje także siedzenia składane i demontowalne.
1.3. „Ładunki” oznaczają przede wszystkim dowolne rzeczy ruchome.
Pojęcie „ładunków” obejmuje produkty luzem, wyroby gotowe, ciecze, żywe zwierzęta, płody rolne, ładunki niepodzielne.
1.4. „Masa maksymalna” oznacza technicznie dopuszczalną maksymalną masę całkowitą określoną w pkt 2.8 załącznika II.
2. Postanowienia ogólne
2.1. Liczba miejsc siedzących.
2.1.1. Wymogi dotyczące liczby miejsc siedzących dotyczą miejsc, które są przeznaczone do użytkowania, kiedy pojazd porusza się
po drodze.
2.1.2. Wymogi te nie dotyczą siedzeń, które są przeznaczone do użytkowania, kiedy pojazd nie jest w ruchu, i które są wyraźnie
oznaczone dla użytkowników za pomocą piktogramu albo znaku z odpowiednim tekstem.
2.1.3. Do liczenia miejsc siedzących stosuje się następujące wymogi:
a) każde indywidualne siedzenie liczy się jako jedno miejsce siedzące,
b) w przypadku kanapy dowolne miejsce o szerokości przynajmniej 400 mm mierzone na poziomie siedziska liczy się jako jedno
miejsce siedzące.
Warunek ten nie zwalnia producenta z obowiązku przestrzegania ogólnych przepisów określonych w pkt 1.1.,
c) miejsca określonego w lit. b nie liczy się jednak jako jedno miejsce siedzące, w przypadku gdy:
(i) kanapa zawiera elementy, które nie pozwalają na umieszczenie dolnej części manekina w naturalnej pozycji siedzącej – na
przykład: nieruchomy podłokietnik ze schowkiem, powierzchnię niewyściełaną lub elementy wykończenia wnętrza zakłócające
nominalną powierzchnię siedzenia,
(ii) kształt płyty podłogowej znajdującej się bezpośrednio przed przewidywanym miejscem siedzącym (np. obecność tunelu) nie
pozwala na umieszczenie stóp manekina w naturalnej pozycji.
2.1.4. Odnośnie do pojazdów dotyczących pojazdów wykorzystywanych do przewozu pasażerów i mających więcej niż osiem
siedzeń poza siedzeniem kierowcy wymiary, o których mowa w pkt 2.1.3 lit. b, muszą być zgodne z wymogami dotyczącymi
minimalnej przestrzeni dla jednej osoby w odniesieniu do różnych klas pojazdów.
2.1.5. Kiedy w pojeździe znajdują się mocowania siedzenia demontowalnego, siedzenie demontowalne liczy się przy ustalaniu
liczby miejsc siedzących.
2.1.6. Przestrzeń przeznaczoną dla pasażera na wózku inwalidzkim traktuje się jako jedno miejsce siedzące.
2.1.6.1. Niniejszy przepis nie narusza przepisów określonych w pkt 3.6.1 i 3.7 załącznika VII do dyrektywy 2001/85/WE.
2.2. Masa maksymalna.
2.2.1. W przypadku ciągnika siodłowego masa maksymalna, według której klasyfikuje się pojazd, obejmuje masę maksymalną
naczepy ciągnionej za pomocą sprzęgu siodłowego.
2.2.2. W przypadku pojazdu silnikowego, który może ciągnąć przyczepę z osią centralną lub przyczepę ze sztywnym dyszlem masa
maksymalna, według której klasyfikuje się pojazd, obejmuje masę maksymalną przeniesioną przez urządzenie sprzęgające na pojazd
ciągnący.
2.2.3. W przypadku naczepy, przyczepy z osią centralną i przyczepy ze sztywnym dyszlem masa maksymalna, według której
klasyfikuje się pojazd, obejmuje masę maksymalną przeniesioną na podłoże przez koła osi lub grupy osi, gdy naczepa/przyczepa jest
sprzężona z pojazdem ciągnącym.
2.2.4. W przypadku wózka jednoosiowego podpierającego naczepę masa maksymalna, według której klasyfikuje się pojazd,
obejmuje masę maksymalną naczepy ciągnionej za pomocą sprzęgu siodłowego.
2.3. Urządzenia specjalne
2.3.1. Pojazdy wyposażone głównie w zamontowany na stałe sprzęt, taki jak maszyny lub urządzenia, zalicza się do kategorii N lub
O.
2.4. Jednostki.
2.4.1. O ile nie określono inaczej wszystkie jednostki miary i odpowiadające im symbole muszą być zgodne z jednostkami
określonymi w załącznikach do dyrektywy Rady 80/181/EWG ( 1 ).
3. Zakwalifikowanie pojazdu do określonej kategorii
3.1. Producent jest odpowiedzialny za zakwalifikowanie typu pojazdu do określonej kategorii.
7
W tym celu muszą być spełnione wszystkie stosowne kryteria określone w niniejszym załączniku.
3.2. Organ udzielający homologacji może zażądać od producenta odpowiednich dodatkowych informacji, które pozwolą na
wykazanie, że dany typ pojazdu powinien być zaliczony do kategorii pojazdów specjalnego przeznaczenia („kod SG”).





8
B. PODKATEGORIE POJAZDÓW
1.1. Pojazdy terenowe.
„Pojazd terenowy” oznacza pojazd należący do kategorii M lub N, posiadający specyficzne właściwości techniczne, które pozwalają
na jego użytkowanie poza zwykłymi drogami.
W przypadku tych kategorii pojazdów do litery i numeru oznaczających kategorię pojazdu dodaje się jako sufiks literę „G”.
Kryteria zaliczania pojazdów do podkategorii pojazdów terenowych określone są w części C, pkt 2 niniejszego załącznika.
1.2. Pojazdy specjalnego przeznaczenia.
1.2.1. „Pojazd specjalnego przeznaczenia” oznacza pojazd należący do kategorii M, N lub O posiadający specyficzne właściwości
techniczne w celu wykonywania funkcji, która wymaga specjalnego dostosowania lub wyposażenia.
W przypadku pojazdów niekompletnych, które mają zostać objęte podkategorią pojazdów specjalnego przeznaczenia, do litery i
numeru oznaczających kategorię pojazdu dodaje się jako sufiks literę „S”.
Różne typy pojazdów specjalnego przeznaczenia są zdefiniowane i wymienione w części C, pkt. 3. niniejszego załącznika.
1.3. Pojazd terenowy specjalnego przeznaczenia.
1.3.1. „Pojazd terenowy specjalnego przeznaczenia” oznacza pojazd należący do kategorii M lub N posiadający specyficzne
właściwości techniczne, o których mowa w pkt 1.1 i 1.2.
W przypadku tych kategorii pojazdów do litery i numeru oznaczających kategorię pojazdu dodaje się jako sufiks literę „G”.
Ponadto w przypadku pojazdów niekompletnych, które są przewidziane do objęcia podkategorią pojazdów specjalnego
przeznaczenia, dodaje się jako sufiks literę „S”.


C. KRYTERIA KWALIFIKOWANIA POJAZDÓW DO DANEJ KATEGORII
1. Kryteria kwalifikowania pojazdów do kategorii N
1.1. Zaliczenie typu pojazdu do kategorii N zależy od właściwości technicznych pojazdu, o których mowa w pkt 1.2–1.6.
1.2. Z zasady, przedziały, w których znajdują się wszystkie miejsca siedzące, są całkiem oddzielone od przestrzeni ładunkowej.
1.3. W drodze odstępstwa od wymogu określonego w pkt 1.2, osoby i ładunki mogą być przewożone w tym samym przedziale pod
warunkiem, że przestrzeń ładunkowa jest wyposażona w elementy zabezpieczające przeznaczone do ochrony przewożonych osób w
przypadku przemieszczenia się ładunku w czasie jazdy, w tym przy gwałtownym hamowaniu lub pokonywaniu zakrętu.
1.4. Elementy zabezpieczające – urządzenia do mocowania – przeznaczone do zabezpieczenia ładunku zgodnie z wymogami
określonymi w pkt 1.3, jak również systemy przegród, przeznaczone dla pojazdów do 7,5 ton, są projektowane zgodnie z przepisami
określonymi w sekcjach 3 i 4 normy ISO 27956-2009 „Pojazdy drogowe – Zabezpieczanie ładunku w samochodach dostawczych –
Wymogi i metody badań”.
1.4.1. Wymogi, o których mowa w pkt 1.4, mogą być zweryfikowane przez oświadczenie zgodności przedstawione przez
producenta.
1.4.2. Alternatywnie do wymogów określonych w pkt 1.4 producent może wykazać przed urzędem udzielającym homologacji, że
zamontowane urządzenia zabezpieczające zapewniają poziom ochrony równoważny poziomowi przewidzianemu we wspomnianej
normie.
1.5. Liczba miejsc siedzących poza miejscem siedzącym kierowcy nie może przekroczyć:
a) 6 w przypadku pojazdów kategorii N 1 ,
b) 8 w przypadku pojazdów kategorii N 2 lub N 3 .
1.6. Pojazdy muszą wykazać zdolność przewozu ładunków równą lub wyższą niż zdolność przewozu osób wyrażoną w kg.
1.6.1. Do tego celu, we wszystkich konfiguracjach, szczególnie w przypadku gdy wszystkie miejsca siedzące są zajęte, spełnione
muszą być następujące równania.
a) gdy N = 0:
P – M ≥ 100 kg,
b) gdy 0 < N ≤ 2:
P – (M + N × 68) ≥ 150 kg,
c) gdy N > 2:
P – (M + N x 68) ≥ N x 68,
gdzie litery oznaczają:
„P” technicznie dopuszczalną maksymalną masę całkowitą pojazdu,
9
„M” masę pojazdu gotowego do jazdy,
„N” liczbę miejsc siedzących poza miejscem siedzącym kierowcy.
1.6.2. M obejmuje także masę sprzętu zamontowanego w pojeździe w celu przechowywania ładunków (np. cysterna, nadwozie itp.),
przenoszenia ładunków (np. żuraw, platforma załadunkowa itp.) i zabezpieczenia ładunków (np. urządzenia zabezpieczające
ładunek).
Do celów zastosowania powyższego równania M nie obejmuje masy sprzętu, który nie jest wykorzystywany do celów określonych
powyżej (takiego jak sprężarka, wyciągarka, prądnica, sprzęt nadawczy itp.).
1.7. Wymogi, o których mowa w pkt 1.2–1.6, muszą być spełnione w przypadku wszystkich wariantów i wersji w ramach typu
pojazdu.
1.8. Kryteria kwalifikowania pojazdów do kategorii N 1 .
1.8.1 Pojazd zalicza się do kategorii N 1 , gdy spełnione są wszystkie obowiązujące kryteria.
Jeżeli co najmniej jedno z tych kryteriów nie jest spełnione, pojazd kwalifikuje się do kategorii M 1 .
1.8.2. Oprócz ogólnych kryteriów, o których mowa w pkt 1.2–1.6, spełnione muszą być kryteria określone w pkt 1.8.2.1–1.8.2.3.5 w
przypadku pojazdów, w których przedział, gdzie znajduje się kierowca, oraz ładunek znajdują się w obrębie jednej jednostki (tj.
nadwozie „BB”).
1.8.2.1. Fakt, że między rzędem siedzeń a przestrzenią ładunkową zamontowana jest ścianka lub przegroda, nie zwalnia z obowiązku
spełnienia wymaganych kryteriów.
1.8.2.2. Kryteria są następujące:
a) musi być możliwy załadunek towarów przez zaprojektowane i skonstruowane w tym celu tylne drzwi, klapę tylną lub drzwi
boczne,
b) w przypadku tylnych drzwi lub klapy tylnej otwór ładunkowy musi spełniać następujące wymogi:
(i) w przypadku gdy pojazd jest wyposażony tylko w jeden rząd siedzeń lub jedno siedzenie kierowcy, minimalna wysokość otworu
ładunkowego wynosi 600 mm,
(ii) w przypadku gdy pojazd jest wyposażony przynajmniej w dwa rzędy siedzeń minimalna wysokość otworu ładunkowego wynosi
800 mm, a powierzchnia tego otworu – przynajmniej 12 800 cm 2,
c) przestrzeń ładunkowa musi spełniać następujące wymogi:
„przestrzeń ładunkowa” oznacza część pojazdu znajdującą się za rzędami siedzeń lub za siedzeniem kierowcy, gdy pojazd jest
wyposażony tylko w siedzenie kierowcy,
(i) powierzchnia załadunkowa przestrzeni ładunkowej jest zasadniczo płaska,
(ii) w przypadku gdy pojazd jest wyposażony tylko w jeden rząd siedzeń lub jedno siedzenie, minimalna długość przestrzeni
ładunkowej wynosi 40 % rozstawu osi,
(iii) w przypadku gdy pojazd jest wyposażony przynajmniej w dwa rzędy siedzeń, minimalna długość przestrzeni ładunkowej
wynosi 30 % rozstawu osi,
w przypadku gdy siedzenia w ostatnim rzędzie można łatwo usunąć z pojazdu bez użycia specjalnych narzędzi, wymogi dotyczące
długości przestrzeni ładunkowej muszą być spełnione przy wszystkich siedzeniach zamontowanych w pojeździe;
(iv) wymogi dotyczące długości przestrzeni ładunkowej muszą być spełnione w przypadku, gdy pierwszy i ostatni rząd są w swojej
normalnej pionowej pozycji do użytku przez pasażerów pojazdu.
1.8.2.3 Szczegółowe warunki dotyczące pomiaru.
1.8.2.3.1 Definicje
a) „wysokość otworu ładunkowego” oznacza odległość w pionie między dwiema poziomymi płaszczyznami stycznymi odpowiednio
do najwyższego punktu dolnej części otworu drzwiowego i najniższego punktu górnej części otworu drzwiowego,
b) „powierzchnia otworu ładunkowego” oznacza największą powierzchnię rzutu prostopadłego na płaszczyznę pionową, prostopadłą
do linii środkowej pojazdu, maksymalnego otworu dozwolonego, gdy tylne drzwi lub klapa tylna są szeroko otwarte,
c) „rozstaw osi” do celów zastosowania równań określonych w pkt 1.8.2.2 i 1.8.3.1 oznacza odległość między:
(i) środkową linią przedniej osi a środkową linią drugiej osi w przypadku pojazdu dwuosiowego lub
(ii) środkową linią przedniej osi a środkową linią hipotetycznej osi znajdującej się w równej odległości od drugiej i trzeciej osi w
przypadku pojazdu trzyosiowego.
1.8.2.3.2 Regulacja siedzenia
a) siedzenie ustawia się w najbardziej wysuniętej do tyłu pozycji;
b) jeżeli oparcie siedzenia jest regulowane, ustawia się je w takiej pozycji, aby można tam było umieścić trójwymiarową maszynę
punktu H przy kącie tułowia wynoszącym 25 stopni,
c) jeżeli oparcie siedzenia nie jest regulowane, należy je ustawić w pozycji wyznaczonej przez producenta pojazdu,
10
d) jeżeli oparcie siedzenia ma możliwość regulacji wysokości, należy je ustawić w najniższej pozycji.
1.8.2.3.3 Warunki dotyczące pojazdu:
a) pojazd musi być załadowany tak, aby jego masa odpowiadała masie maksymalnej,
b) pojazd musi być ustawiony z kołami skierowanymi na wprost.
1.8.2.3.4 Wymogi określone w pkt 1.8.2.3.2 nie obowiązują, gdy pojazd jest wyposażony w ściankę lub przegrodę.
1.8.2.3.5 Pomiar długości powierzchni ładunkowej.
a) jeżeli pojazd nie jest wyposażony w przegrodę lub ściankę, długość mierzy się od pionowej płaszczyzny stycznej do najbardziej
wysuniętego do tyłu punktu górnej części oparcia siedzenia do tylnej wewnętrznej płyty lub tylnych drzwi lub klapy tylnej w pozycji
zamkniętej,
b) jeżeli pojazd jest wyposażony w przegrodę lub ściankę, długość mierzy się od pionowej płaszczyzny stycznej do najbardziej
wysuniętego do tyłu punktu przegrody lub ścianki do tylnej wewnętrznej płyty lub tylnych drzwi lub klapy tylnej, zależnie od
przypadku, w pozycji zamkniętej,
c) wymogi dotyczące długości muszą być spełnione przynajmniej wzdłuż poziomej linii znajdującej się we wzdłużnej płaszczyźnie
pionowej przechodzącej przez środkową linię pojazdu na poziomie podłogi przestrzeni ładunkowej.
1.8.3. Oprócz ogólnych kryteriów, o których mowa w pkt 1.2–1.6, spełnione muszą być kryteria określone w pkt 1.8.3.1–1.8.3.4 w
przypadku pojazdów, w których przedział dla kierowcy oraz ładunek nie znajdują się w obrębie jednej jednostki (tj. nadwozie
„BE”).
1.8.3.1. W przypadku gdy pojazd jest wyposażony w nadwozie typu zamkniętego, obowiązują następujące wymogi:
a) załadunek musi być możliwy przez tylne drzwi, klapę tylną, panel lub w inny sposób,
b) wysokość otworu ładunkowego musi wynosić przynajmniej 800 mm, a powierzchnia tego otworu – przynajmniej 12 800 cm 2 ,
c) długość powierzchni ładunkowej musi stanowić przynajmniej 40 % rozstawu osi;
1.8.3.2. Jeżeli pojazd jest wyposażony w powierzchnię ładunkową typu otwartego obowiązują tylko przepisy określone w pkt 1.8.3.1
lit. a i c.
1.8.3.3. W przypadku stosowania przepisów, o których mowa w pkt 1.8.3, stosuje się odpowiednio definicje określone w pkt 1.8.2.
1.8.3.4. Wymogi dotyczące długości powierzchni ładunkowej muszą jednak być spełnione wzdłuż poziomej linii znajdującej się we
wzdłużnej płaszczyźnie przechodzącej przez środkową linię pojazdu na poziomie podłogi przestrzeni ładunkowej.
2. Kryteria kwalifikowania pojazdów do podkategorii pojazdów terenowych
2.1. Pojazdy kategorii M 1 lub N 1 zalicza się do podkategorii pojazdów terenowych, jeżeli spełnione są jednocześnie następujące
warunki:
a) przynajmniej jedna oś przednia i przynajmniej jedna oś tylna są zaprojektowane tak, aby były napędzane równocześnie,
niezależnie od tego, czy napęd jednej z osi może zostać odłączony,
b) zamontowana jest przynajmniej jedna blokada mechanizmu różnicowego lub mechanizm o podobnym działaniu,
c) pojazd bez przyczepy jest zdolny do pokonywania wzniesień o nachyleniu co najmniej 25 %,
d) spełnione jest pięć spośród sześciu poniższych wymogów:
(i) kąt natarcia wynosi co najmniej 25 stopni,
(ii) kąt zejścia wynosi co najmniej 20 stopni,
(iii) kąt rampowy wynosi co najmniej 20 stopni,
(iv) prześwit pojazdu pod osią przednią wynosi co najmniej 180 mm,
(v) prześwit pojazdu pod osią tylną wynosi co najmniej 180 mm,
(vi) prześwit pojazdu między osiami wynosi co najmniej 200 mm.
2.2. Pojazdy kategorii M 2 , N 2 lub M 3 , których masa maksymalna nie przekracza 12 ton, zalicza się do podkategorii pojazdów
terenowych, jeśli spełniają one warunki określone w lit. a lub oba warunki określone w lit. b i c:
a) wszystkie osie są napędzane równocześnie, niezależnie od tego, czy napęd jednej z osi może zostać odłączony,
b) (i) przynajmniej jedna oś przednia i przynajmniej jedna oś tylna są zaprojektowane tak, aby były napędzane równocześnie,
niezależnie od tego, czy napęd jednej z osi może zostać odłączony,
(ii) zamontowana jest przynajmniej jedna blokada mechanizmu różnicowego lub mechanizm o podobnym działaniu,
(iii) pojazd bez przyczepy jest zdolny do pokonywania wzniesień o nachyleniu co najmniej 25 %,
c) spełnionych jest przynajmniej pięć spośród sześciu poniższych wymogów, jeżeli masa maksymalna pojazdu nie przekracza 7,5
ton, lub przynajmniej cztery – jeżeli masa maksymalna pojazdu przekracza 7,5 ton:
(i) kąt natarcia wynosi co najmniej 25 stopni,
11