Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności

20

4) nieodpłatnym oddaniu do użytkowania innym podmiotom w drodze umowy
cywilnoprawnej.”;
6) w art. 75 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zbycie lub obciążenie nieruchomości Akademii oraz instytutów o wartości powyżej
250 000 euro wymaga zgody Prezydium Akademii.”;
7) w art. 83 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Akademia i jej instytuty mogą, w celu komercjalizacji wyników badań naukowych i
prac rozwojowych oraz prowadzenia działań z zakresu transferu technologii i promocji
nauki, tworzyć spółki, obejmować lub nabywać i posiadać udziały oraz akcje spółek
handlowych. Każda z tych czynności wymaga uprzedniego zgłoszenia ministrowi
właściwemu do spraw nauki.”;
8) w art. 89 ust. 7 i 8 otrzymują brzmienie:
„7. Na stanowisku specjalisty lub głównego specjalisty do spraw obsługi środowiskowej
aparatury badawczej, o których mowa w art. 88 ust. 2, można zatrudnić osobę, która
posiada stopień naukowy doktora lub tytuł zawodowy magistra, lub równoważny.
8. Przy zatrudnianiu na stanowisku, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 1-4, cudzoziemca
lub obywatela polskiego, który stopień naukowy lub tytuł naukowy uzyskał za granicą,
odstępuje się od wymagań określonych w ust. 1-3 i 5.”.

Art. 10. W ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650, z
późn. zm.) w art. 144 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„Zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach pierwszego stopnia,
studiach drugiego stopnia lub jednolitych studiach magisterskich albo studiach trzeciego
stopnia udziela się cudzoziemcowi, gdy celem jego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest podjęcie lub kontynuacja stacjonarnych studiów wyższych
lub studiów doktoranckich, zwanych dalej „studiami”, także wtedy, gdy studia te
stanowią kontynuację lub uzupełnienie studiów podjętych przez cudzoziemca na
terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, oraz gdy spełnione są
łącznie następujące warunki:”.

8) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 463 i 1004.
21


Art. 11. 1. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2016 r. odliczyli wydatki
poniesione na nabycie nowych technologii na podstawie art. 26c ustawy wymienionej w art.
1, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują prawo do tych odliczeń po dniu 31 grudnia 2015
r., w zakresie i na zasadach w nich określonych. Przepisy te stosuje się odpowiednio w
zakresie utraty prawa do tych odliczeń.

2. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2016 r. odliczyli wydatki poniesione na
nabycie nowych technologii na podstawie art. 18b ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu
dotychczasowym, zachowują prawo do tych odliczeń po dniu 31 grudnia 2015 r., w zakresie i
na zasadach w nich określonych. Przepisy te stosuje się odpowiednio w zakresie utraty prawa
do tych odliczeń.

Art. 12. 1. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2016 r do kosztów uzyskania
przychodów zaliczali koszty prac rozwojowych zgodnie z art. 22 ust. 7b ustawy wymienionej
w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, i nie rozliczyli tych kosztów na zasadach
obowiązujących przed tym dniem, do nierozliczonych kosztów prac rozwojowych stosują
przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

2. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2016 r. do kosztów uzyskania
przychodów zaliczali koszty prac rozwojowych zgodnie z art. 15 ust. 4a ustawy wymienionej
w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym, i nie rozliczyli tych kosztów na zasadach
obowiązujących przed tym dniem, do nierozliczonych kosztów prac rozwojowych stosują
przepisy ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym.

Art. 13. Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy
jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2016 r. oraz zakończy się
po dniu 31 grudnia 2015 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego
przepisy ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia
2015 r.

Art. 14. Wszczęte a niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
postępowania w sprawach uzyskania przez podmioty, o których mowa w art. 5a ust. 1a
ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zgody ministra
właściwego do spraw Skarbu Państwa, o której mowa w art. 5a ust. 1 ustawy zmienianej w
art. 4, w brzmieniu dotychczasowym, są prowadzone zgodnie z przepisami ustawy zmienianej
22

w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, przy czym wnioski złożone o wyrażenie
zgody uważa się za zgłoszenia dokonania czynności prawnej.

Art. 15. Wszczęte a niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
postępowania w sprawach uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora lub doktora
habilitowanego oraz postępowania dotyczące uprawnień do prowadzenia studiów na
określonym kierunku i poziomie kształcenia do czasu ich zakończenia są prowadzone zgodnie
z przepisami dotychczasowymi.

Art. 16. Przepisy ustawy zmienianej w art. 7, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
stosuje się od roku akademickiego 2016/2017.

Art. 17. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.


UZASADNIENIE
I. Wprowadzenie
Szeroko rozumianą innowacyjność uznaje się za kluczową determinantę konkurencyjności
poszczególnych gospodarek Na innowacyjność gospodarek wpływa z kolei bardzo wiele
czynników. Kluczową rolę w krystalizacji nowego modelu rozwoju gospodarczego w państwach
rozwiniętych odegrają innowacje, gdyż inne czynniki jak np. wzrost liczby ludności, wzrost
powodowany konsumpcją czy wzrost oparty na energochłonnych procesach stają się
nieosiągalne.
Celem strategi „Europa 2020” jest osiągnięcie wzrostu gospodarczego, który będzie:="http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/priorities/smart-growth/index_pl.htm"− dzięki inwestycjom w edukację, badania naukowe i innowacje; ="http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/priorities/sustainable-growth/index_pl.htm"oraz
prospołeczny. Strategia koncentruje się na pięciu dalekosiężnych celach w dziedzinie
zatrudnienia, innowacyjności, edukacji, walki z ubóstwem oraz w zakresie klimatu i energi .
Ponad dwie dekady wzrostu gospodarczego dają przesłanki by sądzić, że polska gospodarka
cechuje się konkurencyjnością. Niekoniecznie wynikała ona jednak z innowacyjności. Polska dąży
do stworzenia gospodarki opartej na wiedzy, o czym świadczą niektóre dane np. duża liczba
centrów usług biznesowych (ponad 400) i badawczo-rozwojowych. Polskie firmy również coraz
częściej inwestują w działalność B+R, głównie dzięki środkom pozyskanym z Uni Europejskiej.
Celem dla Polski w ramach strategi Europa 2020 jest wzrost łącznych nakładów na B+R do
poziomu 1,7% PKB w 2020 roku. Zrealizowanie tego wyzwania oznacza intensyfikację prac
B+R, przede wszystkim w sektorze przedsiębiorstw. System wspierania innowacji w Polsce opiera
się głównie na dotacjach, które wspierają transfer i absorpcję technologi . Istniejące zaś bodźce
podatkowe dla B+R ocenia się jako nieskuteczne w promowaniu wewnętrznych prac B+R w
sektorze prywatnym. Dodatkowo, dane pokazują wykorzystywanie ich głównie przez duże
przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę wskaźniki gospodarcze, taki model okazał się skuteczny, ale
bez oparcia się w większym stopniu na rodzimych innowacjach, polska gospodarka może
ucierpieć w przyszłości. Podniesienie zdolności innowacyjnych polskich przedsiębiorstw, lepsze
powiązania między nauką a przemysłem oraz stworzenie otoczenia sprzyjającego innowacjom
stanowią wyzwanie. W 2014 r. Polska w unijnym Rankingu Innowacyjności zajęła odległe 25
miejsce, ostatnie w grupie tzw. „umiarkowanych innowatorów”, osiągając 50,5% średniego
ogólnego wskaźnika innowacyjności dla krajów UE. Również w Globalnym Rankingu
Konkurencyjności na lata 2014 – 2015 pod względem innowacyjności Polska zajmuje 72 miejsce
na świecie. Polacy również nie rejestrują dużej liczby patentów. Zgodnie z danymi dotyczącymi
liczby patentów Triady (wynalazki opatentowane w UE, USA i Japoni ) na 1 mln mieszkańców
przypada w Polsce 0,6 patentu, podczas gdy np. w Czechach wskaźnik ten wyniósł 1,7.
Sektor B+R w Polsce charakteryzuje się różnorodnością pod kątem instytucjonalnym, jak
również zróżnicowaniem w układzie regionalnym. Jednostki naukowo-badawcze koncentrują się
w największych metropoliach np. Warszawa skupia 25% jednostek naukowo-badawczych, 25%
potencjału kadrowego nauki oraz generuje prawie 40% nakładów na B+R. Mimo to, w 2012 r. w
Polsce funkcjonowało ponad 800 ośrodków innowacji i przedsiębiorczości, w tym m.in.: parki
technologiczne, inkubatory technologiczne, inkubatory przedsiębiorczości, centra transferu
technologi , sieci aniołów biznesu, lokalne i regionalne fundusze pożyczkowe
2

Powstało już wiele raportów, które wskazują m.in. na: konieczność wdrożenia nowych rozwiązań
legislacyjnych, zapewnienia odpowiedniego otoczenia instytucjonalnego oraz efektywnego
finansowania. Takie wnioski płyną np. z raportu powstałego z inspiracji Prezydenta RP [Hausner
J. i inni, Konkurencyjna Polska. Jak awansować w światowej lidze gospodarczej?, Warszawa 2013].
Potrzebę budowania konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach dostrzegły także
organizacje pracodawców, przedstawiając ten problem Prezydentowi RP już w 2010 r. w liście
najpilniejszych spraw gospodarczych.
Rekomendacje w tym zakresie zgłaszają również międzynarodowe instytucje, takie jak Bank
Światowy czy Komisja Europejska.
Polskie szkolnictwo wyższe kształcąc wysoko wykwalifikowane kadry posiada szansę wniesienia
znaczącego wkładu do rozwoju polskiej gospodarki. Ponadto, przyciągając zdolnych
obcokrajowców daje szansę by w przyszłości pracowali oni na jej rzecz. Oznacza to konieczność
wyrobienia sobie przez nasze uczelnie odpowiedniej marki.
Jednym z najbardziej znanych zestawień oceniających szkolnictwo wyższe jest ranking
przygotowywany przez Universitas 21, w którym wyróżnia się 22 kryteria podzielone na cztery
grupy tematyczne: zasoby, środowisko edukacyjne, umiędzynarodowienie i osiągnięcia. Niestety, z
roku na rok pozycja Polski w tym rankingu spada. W edycji z 2014 r. Polska na 50 ocenianych
państw zajęła 31 miejsce, uzyskując 51,9 punktów (na 100 możliwych). Nie lepiej przedstawia się
sytuacja poszczególnych polskich uczelni. W 2013 r. w Akademickim Rankingu Uniwersytetów
Świata, uwzględniającym osiągnięcia naukowe i badawcze uczelni wyższych, Polskę
reprezentowały tylko dwie uczelnie: Uniwersytet Jagiel oński i Uniwersytet Warszawski. Lepiej
wygląda sytuacja poszczególnych dziedzin w polskiej nauce. Niemieckie Centrum Rozwoju
Szkolnictwa Wyższego przygotowało Ranking of Excel ent European Graduate Programmes w
dziedzinach nauk przyrodniczych i matematyki. Klasyfikacji poddano wszystkie europejskie
uniwersytety. Wśród wyróżnionych w rankingu znalazły się również programy z matematyki,
fizyki, chemi i biologi prowadzone przez cztery polskie uczelnie: Uniwersytet Warszawski,
Uniwersytet Jagiel oński, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytet Wrocławski
Ponad przeciętnie wypadają polscy naukowcy pod względem liczby publikacji, bowiem według
Science and Engineering Indicators Digest 2012 tworzonej przez National Science Board Stanów
Zjednoczonych Polska na 49 czołowych państw świata, z których pochodzi 98,4% wszystkich
publikacji naukowych, zajęła 20 miejsce.
Do poprawy stanu postrzegania polskiego szkolnictwa wyższego za granicą może przyczynić się
zmiana w systemie finansowania działalności B+R, zwiększenie roli ładu korporacyjnego na
uczelniach oraz zniesienie niepotrzebnych barier administracyjnych.
II. Potrzeba i cel regulacji
Wszystkie powyższe opracowania i sugestie oraz mające miejsce w Kancelari Prezydenta RP w
latach 2011-2014 posiedzenia i panele eksperckie Forum Debaty Publicznej „Gospodarka
konkurencyjnej Polski” doprowadziły do opracowania projektu ustawy, której celem jest wsparcie
innowacyjności polskiej gospodarki zarówno od strony sektora nauki, jak i przedsiębiorstw.
Proponowane zmiany powinny spowodować usunięcie wielu istotnych barier prawnych
napotykanych przez polskie instytucje naukowe, a także stworzyć zachęty fiskalne dla
przedsiębiorstw do podejmowania większego ryzyka.