Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy

4. Państwowa Komisja Wyborcza, stanowiąc normy w przedmiocie specyfikacji
sprzętu używanego do nagrywania przebiegu głosowania, specyfikacji nośników
używanych do przechowywania nagrań z przebiegu głosowania oraz zasad
przechowywania i udostępniania nośników oraz kopii nagrań na podstawie art. 1
pkt 10 i in. projektu ustawy (projektowany art. 52a §4 i in. ustawy z dnia 5 stycznia
2011 r. – Kodeks wyborczy) może wziąć pod uwagę następujące uwagi
wnioskodawców:
a) system nagrywania przebiegu głosowania powinien składać się
z przynajmniej jednej kamery przypadającej na jedną siedzibę obwodowej
komisji wyborczej ustawionej w sposób umożliwiający pełny ogląd
przebiegu wyborów, ale nienaruszający anonimowości wyborców podczas
oddawania głosów. Potrzeba zabezpieczenia systemu przed awariami
sprzętu oraz zapewnienia większej kontroli nad przebiegiem wyborów może
uzasadniać użycie więcej niż jednej kamery w siedzibie jednej obwodowej
komisji wyborczej,
b) nośniki używane do przechowywania nagrań powinny być trwałe i zawierać
zabezpieczenia utrudniające ich skasowanie oraz ingerencję w zapisane na
nich dane,
c) nośniki powinny być przechowywane w miejscu bezpiecznym
i umożliwiającym dogodne ich udostępnianie podmiotom do tego
uprawnionym.
5. Państwowa Komisja Wyborcza, stanowiąc normy w przedmiocie szczegółowej
charakterystyki wyborczego systemu informatycznego oraz systemu informacji
wyborczej na podstawie art. 1 pkt 10 i in. projektu ustawy (projektowany art. 52b
§4 i in. ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy) może wziąć pod
uwagę następujące uwagi wnioskodawców:
a) informacje o głosach w formie elektronicznej oraz papierowej w wyborczym
systemie informatycznym powinny być łatwo dostępne dla podmiotów
uprawnionych,
b) dokumentacja z wyborów dostępna w ramach systemu informacji wyborczej
powinna być przechowywana w sposób zapewniający bezpieczeństwo
dokumentacji, aż do określonego prawem terminu jej brakowania,
c) członkowie obwodowych komisji wyborczych i tylko oni mają uprawnienia
do wprowadzania do wyborczego systemu informatycznego informacji
o głosach wraz z ich numerami wyborczymi. Członkowie każdej obwodowej
komisji wyborczej mają możliwość wprowadzania do systemu numerów
wyborczych głosów oraz niewykorzystanych zestawów urzędowych
naklejek do głosowania tylko w zakresie, w jakim numery te zostały danej
obwodowej komisji wyborczej przydzielone,
d) państwowa Komisja Wyborcza powinna w odpowiedni sposób przeszkolić
członków obwodowych komisji wyborczych oraz komisji wyborczych
innych szczebli w zakresie używania systemów informatycznych,
e) członkowie obwodowej komisji wyborczej po wstępnym, ręcznym
przeliczeniu głosów za pomocą skanerów kodów kreskowych wprowadzają
do wyborczego systemu informatycznego informacje o głosach.
Po
przeliczeniu
wszystkich
głosów
odpieczętowują
również
niewykorzystane zestawy urzędowych naklejek do głosowania i również
za pomocą skanera kodów kreskowych oznaczają ich numery wyborcze
w systemie jako „niewykorzystane”. Numery wyborcze zestawów
zwróconych są skanowane i oznaczane jako „zwrócone”. Numery wyborcze
właściwe dla danego obwodu głosowania pozostałe w systemie bez żadnej
adnotacji oznaczane są jako „zagubione”,
f) wszelkie awarie systemów informatycznych powinny być wpisywane
do protokołu z prac obwodowej komisji wyborczej.
6. Państwowa Komisja Wyborcza, stanowiąc normy w przedmiocie zasad
posługiwania się skanerami kodów kreskowych przy wprowadzaniu informacji
do wyborczego systemu informatycznego przez obwodowe komisje wyborcze
na podstawie art. 1 pkt 10 projektu ustawy (projektowany art. 52c ustawy z dnia 5
stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy) może wziąć pod uwagę następujące uwagi
wnioskodawców:
a) skanery kodów kreskowych powinny być jedynymi urządzeniami
umożliwiającymi wprowadzenie do systemu informatycznego informacji
o numerze głosu,
b) państwowa Komisja Wyborcza powinna w odpowiedni sposób przeszkolić
członków obwodowych komisji wyborczych oraz komisji wyborczych
w zakresie używania skanerów kodów kreskowych,
c) z racji potrzeby zapewnienia komisjom zabezpieczenia przed ewentualnymi
awariami sprzętu w każdej komisji powinny znajdować się dwa skanery
kodów kreskowych przystosowane do odczytu numerów wyborczych
i przesyłania ich do systemu informatycznego,
d) wszelkie awarie skanerów kodów kreskowych powinny być wpisywane
do protokołu z prac obwodowej komisji wyborczej.
Różnice między projektem ustawy a innymi projektami nowelizacji wniesionymi
do laski marszałkowskiej
Niniejszy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy zdecydowanie różni
się od innych dotychczas wniesionych do laski marszałkowskiej. Zarówno projekty
poselskie, jak i projekt złożony przez Prezydenta RP, zawierają propozycję zmian
przepisów, które w dość niewielkim stopniu likwidują wady systemu wyborczego,
które uwidoczniły się w trakcie ostatnich wyborów samorządowych. Należy ze
wszech miar pochwalić postulaty powrotu do zasady podawania informacji o
przyczynach nieważności głosów czy wprowadzenia przezroczystych urn
wyborczych. Nie rozwiązują one jednak podstawowych problemów, wynikających z
aktualnego kształtu prawa wyborczego. Niniejszy projekt ustawy stara się, w
odróżnieniu od pozostałych wniesionych projektów, wyjść naprzeciw oczekiwaniom
społecznym dotyczącym zagwarantowania możliwie pełnej transparentności procesu
wyborczego przy jednoczesnym zachowaniu anonimowości wyborców.
Rozwiązania takie jak, zestawy urzędowych naklejek do głosowania oraz
skoordynowany z nimi system informacji wyborczej umożliwiają wyborcy wgląd w
oddany przez niego głos i uzyskanie pewności co do tego, w jaki sposób został on
policzony. Wszystkie pozostałe wniesione projekty zmian w Kodeksie wyborczym
nawet nie próbują zaproponować rozwiązania tego palącego problemu poprzestając
na kosmetycznych zmianach przepisów.

Kwestia zgodności projektu z Konstytucją
Wnioskodawcy pragną zauważyć, że w dyskusji wokół konieczności rychłych zmian
w Kodeksie wyborczym narosło wiele nieporozumień. Najpoważniejszym z nich jest
podnoszona przez wielu publicystów, dziennikarzy, ale i prawników teza, jakoby
jakiekolwiek zmiany w prawie wyborczym w okresie sześciu miesięcy
poprzedzających pierwszą czynność tzw. kalendarza wyborczego były zabronione.
Tezę tę Wnioskodawcy uważają za nadużycie, a podpieranie się w jej obronie
autorytetem Trybunału Konstytucyjnego jest nieporozumieniem.
Przywoływany wcześniej w niniejszym uzasadnieniu wyrok Trybunału
Konstytucyjnego w sprawie K 31/06 w sposób niepozostawiający pola do tak
rozszerzającej interpretacji przesądził, że konieczność zachowania co najmniej
sześciomiesięcznego terminu od wejścia w życie istotnych zmian w prawie wyborczym
do pierwszej czynności kalendarza wyborczego jest nieusuwalnym co do zasady
normatywnym składnikiem art. 2 Konstytucji.
Trybunał dokonuje wyraźnego rozróżnienia zmian w prawie wyborczym na zmiany
o charakterze „istotnym” oraz zmiany pozostałe, dodając, że byłoby pożądane, aby
nowelizacje dotyczące najbardziej istotnych elementów prawa wyborczego, takich jak w
szczególności: sposób wyznaczania okręgów wyborczych, stosowane „progi wyborcze”
i wykorzystywane do ustalania wyników algorytmy, mogły być poddane kontroli
konstytucyjności w czasie odpowiednio wyprzedzającym sam akt głosowania.
W innym miejscu uzasadnienia przywoływanego wyroku TK nazywa koniecznym
(…) uchwalanie istotnych zmian w prawie wyborczym (a do takich z pewnością należy
zaliczyć określanie algorytmów rozdziału mandatów oraz tzw. „progów”), co najmniej sześć
miesięcy przed kolejnymi wyborami, rozumianymi nie tylko jako sam akt głosowania, ale jako
całość czynności objętych tzw. kalendarzem wyborczym.
Powyższe cytowania pozwalają wiernie odtworzyć stanowisko polskiego sądu
konstytucyjnego odnośnie do przedłużonej vacatio legis wymaganej dla ustaw
zmieniających prawo wyborcze. Bynajmniej nie chodzi tutaj o bezwzględną
dyrektywę zabraniającą dokonywania najdrobniejszych nowelizacji w okresie
sześciu miesięcy poprzedzających np. zarządzenie wyborów. Wspólną cechą
przykładów zmian istotnych, po które sięga Trybunał, jest fakt, że mogą one realnie
wpłynąć na rozdział mandatów i uczestnictwo komitetów wyborczych
w sprawowaniu władzy. Sześciomiesięczna vacatio legis obejmuje takie właśnie
zmiany, a rozciąganie przedmiotowego zakresu tej zasady na każdego rodzaju
nowelizację prawa wyborczego jest nadużyciem. Rozwiązania proponowane
w projekcie ustawy przez Wnioskodawców mają charakter technicznych zmian
proceduralnych, które nie tylko nie muszą czekać na wejście w życie sześć miesięcy
z uwagi na to, że nie mają szansy wpłynąć na rozdział mandatów, ale wręcz, jako
reformy w jednoznacznie korzystnym z punktu widzenia wartości konstytucyjnych
kierunku, powinny wejść w życie w najwcześniejszym możliwym terminie.
W oparciu o powyższe, Wnioskodawcy ustalili termin wejścia w życie ustawy
na 15. dzień po dniu ogłoszenia.
Zgodność projektu z prawem UE
Zakres normowania niniejszego projektu ustawy leży poza zakresem kompetencji
przyznanych w traktatach Unii Europejskiej, projekt nie może być zatem niezgodny
z prawem UE.