Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych

UZASADNIENIE
Projektowane rozporządzenie w sprawie kaucji gwarancyjnej wydawane jest na podstawie
art. 105b ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Źz. U.
z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z pó n. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, wprowadzanego
ustawą z dnia ... 2014 r. o zmianie ustawy od podatku od towarów i usług oraz ustawy
– Prawo zamówień publicznych (Źz. U. poz. ...), zwaną dalej „ustawą zmieniającą”.
Na podstawie tego przepisu na ministra właściwego w sprawie finansów publicznych zostało
nałożone obligatoryjne upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku
w sprawie kaucji gwarancyjnej składanego w przypadku przyjęcia, przedłużenia terminu
ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej, o której
mowa art. 105b ust. 1 ustawy o VAT.
Ustawą z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz
niektórych innych ustaw (Źz. U. poz. 1027) wprowadzono z dniem 1 pa dziernika 2013 r. do
ustawy o VAT rozwiązania mające na celu zwiększenie skuteczności walki z oszustami
podatkowymi, której oczekiwali uczciwi przedsiębiorcy doświadczający nieuczciwej
konkurencji ze strony podmiotów uczestniczących w procederze wyłudzeń podatkowych.
W związku z koniecznością reakcji na nadużycia w obrocie towarami, których objęcie
mechanizmem odwrotnego opodatkowania nie było możliwe, od dnia 1 pa dziernika 2013 r.
wprowadzono instytucję odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania
podatkowe w VAT sprzedawcy w zakresie dostaw towarów wymienionych w dodanym do
ustawy o VAT załączniku nr 13. Źotyczyło to obrotu takimi towarami wrażliwymi, jak
niektóre wyroby stalowe (nieobjęte mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwa i złoto
nieobrobione. Od dnia 1 kwietnia 2014 r. na podstawie ustawy zmieniającej planowane jest
rozszerzenie zakresu załącznika nr 13 do ustawy o VAT o srebro i platynę w postaci surowca
lub półproduktu oraz wyłączenie (w związku objęciem odwrotnym obciążeniem) z tego
załącznika złota w postaci surowca i półproduktu.
Nabywca towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT „może się wyłączyć”
z odpowiedzialności solidarnej, jeżeli kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień
dokonania dostawy tych towarów w prowadzonym przez Ministra Finansów w formie
elektronicznej i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów
wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną i wysokość złożonej kaucji była
odpowiednia (art. 105a ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT).
2

Stosownie do obecnego brzmienia art. 105b ust. 1 ustawy kaucję gwarancyjną może złożyć
podmiot dokonujący dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy,
nieposiadający zaległości podatkowych. Kaucja ta stanowi zabezpieczenie zapłaty podatku
w związku z dokonywaniem dostaw ww. towarów. Kaucja gwarancyjna powinna odpowiadać
co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej w danym miesiącu
wartości sprzedaży towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy. Kaucja
gwarancyjna nie może być niższa niż 200 000 zł i nie musi być wyższa niż 3 mln zł (art. 105b
ust. 2 w związku z art. 105a ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy o VAT). Od dnia 1 kwietnia 2015 r.
planuje się, zgodnie z ustawą zmieniającą, podwyższenie do 1 mln zł wysokości kaucji
minimalnej oraz do 3 mln wysokości kaucji maksymalnej, składanej przez podmioty
dostarczające paliwa.
Kaucja gwarancyjna może być złożona w jednej lub kilku z form kaucji gwarancyjnej:
1) depozytu pieniężnego złożonego na wyodrębniony rachunek urzędu skarbowego;
2) gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
3) pisemnego nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez
bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania, do
wysokości składanej kaucji gwarancyjnej, środkami pieniężnymi zgromadzonymi na
rachunku prowadzonym w tym banku lub w tej kasie.
Przepisy ustawy o VAT (art. 105b) regulują zasady przyjmowania, przedłużenia terminu
ważności, podwyższenia wysokości oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej. Ustawą zmieniającą
zostaną również uregulowane zasady zmiany formy kaucji gwarancyjnej.
Powyższe „operacje” związane z kaucją gwarancyjną dokonywane są na wniosek podatnika
który złożył tę kaucję. Ustawą zmieniającą doprecyzowuje się (w celu usunięcia wątpliwości
interpretacyjnych), że wraz ze złożeniem kaucji gwarancyjnej podmiot jest obowiązany
złożyć wniosek w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej. Na wniosek podatnika następuje
także przedłużenie terminu ważności, podwyższenie wysokości czy zwrot przyjętej kaucji
gwarancyjnej. Również zmiana formy kaucji gwarancyjnej (wprowadzana ustawą
zmieniającą) będzie musiała zostać poprzedzona złożeniem stosownego wniosku przez
podatnika.
Projektowane rozporządzenie wprowadza jednolity wzór wniosku w sprawie kaucji
gwarancyjnej, który w zależności od przedmiotu składanego wniosku, będzie wykorzystany
na potrzeby odpowiednio przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia
3

wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej (załącznik do projektowanego
rozporządzenia).
W tym celu proponuje się wprowadzenie wniosku podstawowego – wniosku w sprawie kaucji
gwarancyjnej (formularz VAT-28), który będzie uzupełniony złożeniem przez podatnika
odpowiednich załączników:
– formularz VAT-28/A Przyjęcie kaucji gwarancyjnej (załącznik nr 1 do wniosku),
– formularz VAT-28/B Przedłużenie terminu ważności kaucji gwarancyjnej (załącznik nr 2
do wniosku),
– formularz VAT-28/C Podwyższenie wysokości kaucji gwarancyjnej (załącznik nr 3 do
wniosku),
– formularz VAT-28/D Zwrot kaucji gwarancyjnej (załącznik nr 4 do wniosku).
Wszystkie formularze będą mogły być składane za pomocą środków komunikacji
elektronicznej (informacja o tym będzie zawarta we wzorach). W przypadku składania kaucji
gwarancyjnej w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub upoważnienia dla
organu podatkowego do wyłącznego dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku
podmiotu, dokumenty te będą musiały zostać złożone w urzędzie skarbowym w formie
papierowej (przy czym formularze mogą zostać złożone w formie elektronicznej).
W przypadku składania wniosku, którego celem będzie np. przyjęcie przez urząd skarbowy
kaucji gwarancyjnej podatnik złoży wniosek podstawowy (VAT-28) oraz załącznik nr 1 do
tego wniosku (formularz VAT-28/A). We wniosku podstawowym podatnik wskaże m.in.:
– miejsce składania wniosku (urząd skarbowy, do którego adresowany jest wniosek),
– swoje dane identyfikacyjne i adres,
– rodzaj składanego wniosku, zaznaczając odpowiedni kwadrat (w wymienionym przypadku
zaznaczy kwadrat oznaczony: „1. w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej); w związku
z zaznaczeniem tego kwadratu podatnik będzie musiał dodatkowo wypełnić załącznik
VAT-28/A). Formularz VAT-28/A Przyjęcie kaucji gwarancyjnej zawiera dane dotyczące
składanej kaucji gwarancyjnej,
– dane dotyczące przedmiotu dostawy (podatnik poda, które z grup towarów wymienionych
w załączniku nr 13 są przedmiotem dokonywanych przez niego dostaw) wraz
z przewidywaną w danym miesiącu wartością sprzedaży (bez kwoty podatku) tych
towarów, co pozwoli ocenić czy kaucja jest składana w wymaganej przepisami wysokości
(zwłaszcza w odniesieniu do paliw, w przypadku których ustawa zmieniająca przewiduje
podwyższenie minimalnej i maksymalnej wysokości kaucji).
4

Analogicznie podatnik będzie postępował (tj. złoży wniosek podstawowy i odpowiedni
załącznik) w przypadku składania wniosku w sprawie przedłużenia terminu ważności kaucji
gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/B), wniosku w sprawie przedłużenia
terminu ważności kaucji gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/C) i wniosku
w sprawie zwrotu kaucji gwarancyjnej (złoży formularze: VAT-28 i VAT-28/D).
W przypadku natomiast składania wniosku w sprawie zmiany formy kaucji gwarancyjnej
podatnik złoży wniosek podstawowy (VAT-28) oraz formularze dodatkowe: VAT-28A
i VAT-28/D. W takim przypadku nie jest przewidziany dodatkowy formularz, bowiem
zmiana formy kaucji gwarancyjnej w istocie sprowadza się do złożenia kaucji w nowej formie
oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej we wcześniej złożonej formie.
Wprowadzenie jednolitego wzoru wniosku, który będzie składany w sprawie przyjęcia,
przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji
gwarancyjnej, ma na celu zapewnienie, aby wnioski składane przez podmioty zwierały
wszelkie niezbędne dane, co będzie ułatwieniem dla podatników oraz usprawni procedurę
załatwiania spraw przez urzędy skarbowe. Jest to istotne zważywszy na obowiązek
niezwłocznego załatwienia spraw w sprawie kaucji gwarancyjnej przez urząd skarbowy.
Projektowane rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2015 r. Wejście w życie
projektu rozporządzenia zostało określone zgodnie z terminem wejścia w życie ustawy
z dnia ... o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. poz. ...).
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z pó n. zm.) oraz § 52 uchwały
nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 pa dziernika 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów
(M.P. poz. 979), projekt rozporządzenia zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji
Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
Projektowane rozporządzenie nie podlega notyfikacji w rozumieniu przepisów dotyczących
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Zakres projektowanego rozporządzenia nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
5

Nazwa projektu
Źata sporz dzenia
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wniosku w
grudzień 2014 r.
sprawie kaucji gwarancyjnej


ródło:
Ministerstwo wiod ce i ministerstwa współpracuj ce
Inne
Ministerstwo Finansów
upoważnienie ustawowe


Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra,
Nr w wykazie prac legislacyjnych dot. projektów
Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu
Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
rozporz dzeń Ministra Finansów:



Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Tomasz Tratkiewicz Dyrektor Departamentu Podatku od Towarów
i Usług, tel. 22 694-36-21, email: sekretariat.pt@mofnet.gov.pl
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI
1. Jaki problem jest rozwi zywany?
Projektowane rozporządzenie określa wzór wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej, który będzie składany w przypadku
przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej.
Powyższe stanowi wykonanie upoważniania ustawowego zawartego w art. 105b ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (Źz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z pó n. zm.), wprowadzanego ustawą z dnia ...
o zmianie ustawy od podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych (Źz. U. poz. ...).
2. Rekomendowane rozwi zanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Ujednolicenie wzoru wniosku składanego przez podatników w wymienionych przypadkach zapewni, że dokumenty te
będą zawierać wszelkie niezbędne dane, co usprawni procedurę ich załatwiania przez urzędy skarbowe.
3. Jak problem został rozwi zany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OźCŹ/Uź?
Brak informacji
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
ródło danych
Oddziaływanie

Podatnicy podatku od
Regulacja może objąć
1) Dane za rok 2013.
Ułatwienie procedury składania, przedłużenia
towarów i usług
ok. 14 tys. podatników,
Hurtownia danych
terminu ważności, podwyższenia wysokości,
dokonując
które dokonują m.in.
y dostaw
SPR/VAT wg stanu
zmiany formy oraz zwrotu kaucji
towarów wymienionych
dostaw towarów z
na dzień 08.07.2014 r.
załącznika nr 13 do
Źo szacunku przyjęto gwarancyjnej.
w załączniku nr 13 do

ustawy o podatku od
podatników, którzy
ustawy o podatku od
towarów i usług (z
towarów i usług, które
wykazali jako
uwzględnieniem zmian
podstawowy rodzaj
złożyły (zamierzają złożyć) wprowadzanych w tym
działalności: podklasę
kaucję gwarancyjną celem
załączniku projektowaną PKD z 2004 r. 50.50Z,
wpisania do wykazu
ustawą).
51.51Z, 51.52Z, 51.56
podmiotów, które złożyły

Z oraz podklasę PKŹ
kaucję gwarancyjną.

z 2007 r. 47.30Z,

46.71Z, 46.72Z,

46.76Z.


Złożenie kaucji
2) Dane wg stanu na
gwarancyjnej przez
dzień 18 listopada
ww. podmioty nie jest
2014 r. Wykaz
obligatoryjne. Według
podmiotów
stanu na dzień 18
dokonujących
listopada 2014 r. kaucję
dostawy towarów,
gwarancyjną złożyły
o których mowa
222 podmioty 2).
w załączniku nr 13 do

ustawy o podatku od
towarów i usług, które
złożyły kaucję
gwarancyjną.
6