Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

– 2 –
mają zastosowania do należności pieniężnych dotyczących zwrotów pomocy przyznanej na
podstawie art. 25a ustawy o rehabilitacji.
W art. 3 proponuje się, aby ustawa weszła w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca
następującego po miesiącu ogłoszenia, co zapewni odpowiedni okres vacatio legis oraz
umożliwi jej stosowanie za całe okresy, za które refundacja przysługuje.
Projekt został przesłany do zaopiniowania następującym podmiotom: Ministrowi
Finansów, Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej, Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Sądowi Najwyższemu, Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Kasie Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego, Państwowej Inspekcji Pracy, Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie
Radców Prawnych, Polskiemu Związkowi Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Krajowej Izbie
Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, Polskiemu Forum Osób Niepełnosprawnych, Organizacji
Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, NSZZ „Solidarność”, Związkowi Rzemiosła
Polskiego, Konfederacji Lewiatan, Business Centre Club, Pracodawcom Rzeczypospolitej
Polskiej, Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych, Krajowemu Związkowi
Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych, Federacji Branżowych Związków Producentów
Rolnych, Federacji Związków Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych, a także
NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
W imieniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej stanowisko przedstawił Pełnomocnik do
Spraw Osób Niepełnosprawnych, który ocenił projekt pozytywnie, wskazując jednocześnie
na potrzebę dokonania uściślenia dotyczącego art. 25 i art. 25a, na podstawie których
finansowano lub refundowano składki na ubezpieczenia społeczne nie tylko grupom osób
obecnie korzystającym z refundacji, lecz także pracodawcom osób niepełnosprawnych.
Pełnomocnik zwrócił uwagę także na należności pieniężne na podstawie art. 25 ust. 3b
ustawy o rehabilitacji w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2007 r. oraz art. 25a
ust. 5 w brzmieniu obowiązującym w roku 2008. Powyższe wskazanie znalazło
odzwierciedlenie w poprawce do art. 1 pkt 3 i art. 2 projektu, przyjętego na posiedzeniu
połączonych senackich Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej.
Komisje doprecyzowały uregulowanie kręgu osób korzystających z refundacji obecnie oraz
umożliwiły umarzanie w części lub w całości, rozkładanie na raty lub odraczanie terminu
płatności odsetek od nienależnie pobranych kwot na podstawie art. 26a (dofinansowanie do
– 3 –
wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych). Zmiana ta umożliwi, w uzasadnionych
przypadkach, złagodzenie obowiązku zwrotu środków.
W stanowisku Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie zgłoszono uwag,
podnosząc przy tym, że proponowane uregulowania są korzystne dla rolników.
W opinii Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa zwrócono uwagę na uregulowanie
art. 26 ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji, wskazując na brak analogii w zakresie uchybienia
terminowego opłacania składek przez niepełnosprawnego wykonującego działalność
gospodarczą, a 14-dniowym terminem na ponoszenie kosztów płacy przez pracodawcę.
Należy jednak zauważyć, że uregulowania projektu idą w innym kierunku.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił
stanowisko, w którym nie zgłasza uwag do projektu.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zgłosił uwag do projektu, stwierdzając
jednocześnie, że projekt nie rodzi skutków finansowych dla Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.
Poparcie dla projektu przedstawił Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów.
Pozostałe podmioty nie wypowiedziały się na temat projektu.
Po zakończeniu procedury pierwszego czytania wpłynęła opinia Ministra Finansów,
w której zawarł zastrzeżenia w stosunku do projektu: że nie sprzyja on dyscyplinowaniu
płatników składek na ubezpieczenia społeczne i może powodować skutki finansowe dla
PFRON i budżetu państwa – zmniejszenie dochodów w razie umorzenia należności. Minister
powołuje się także na rekomendacje Rady Unii Europejskiej z grudnia 2013 r., dotyczące
Procedury Nadmiernego Deficytu (EDP), zgodnie z którymi Polska ma ograniczyć deficyt
sektora instytucji rządowych i samorządowych do 2,8 % PKB w roku 2015, podnosząc, że
działania legislacyjne powinny być spójne z uwarunkowaniami polityki fiskalnej, szczególnie
z EDP i regułą wydatkową, ograniczającą wzrost wydatków publicznych (pomocniczo
obowiązującą już w 2014 r.). Minister Finansów w swoim stanowisku wyraził obawę, że
projekt może ograniczyć możliwości finansowania innych zadań PFRON-u na rzecz
niepełnosprawnych. Ponadto nie uznał za wyczerpujące informacji dotyczących skutków
finansowych wejścia w życie projektowanych przepisów i możliwości finansowania skutków
finansowych w 2014 r., a także wskazał na brak odniesienia się Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej do wpływu proponowanych zmian na sektor finansów publicznych, w tym budżet
– 4 –
państwa, oraz niedokonanie analizy możliwości finansowania skutków finansowych w roku
bieżącym i latach następnych, co leży w zakresie właściwości Ministra Pracy i Polityki
Społecznej.
Ustawa powoduje skutki dla sektora finansów publicznych w ramach Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na podstawie informacji uzyskanych
podczas posiedzenia wskazanych wyżej komisji senackich szacuje się, iż ustawą zostanie
objętych ok. 250 osób, koszt z tym związany wyniesie ok. 500 tys. zł. W opinii Ministra
Pracy i Polityki Społecznej w przyszłości można się liczyć z tym, że przyjęte uregulowanie
mogłoby rodzić skutki finansowe na poziomie ok. 115 tys. zł rocznie.
Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.