Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

względu na jej przychody netto ze 
ubiegających się o zezwolenie na 
sprzedaży, sumę bilansową lub średnią 
wykonywanie działalności na podstawie 
liczbę zatrudnionych w roku obrotowym. 
przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 
pkt 3 (…) 
 
POZOSTAŁE PRZEPISY PROJEKTU 
Lp.  Jedn. 
Treść przepisu projektu 
Uzasadnienie wprowadzenia przepisu 
red. 
1. 
Art. 2  2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób 
Zmiany porządkujące, wynikające z wprowadzenia do ustawy definicji jednostki mikro oraz ma 
 
ust. 1 
fizycznych, spółek jawnych osób 
służyć uporządkowaniu katalogu jednostek zobowiązanych do stosowania przepisów o rachunkowości 
 
pkt 2 
fizycznych, spółek partnerskich, jeżeli ich 
i zapewnienia spójności pomiędzy jej przepisami.  Do głównych zmian w powyższym zakresie 
 
i 6 
przychody netto ze sprzedaży towarów, 
należy: 
 
produktów i operacji finansowych za 
 - wykreślenie z katalogu podmiotów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych 
 
poprzedni rok obrotowy wyniosły co 
(określonych w pkt. 2) spółdzielni socjalnych, jeżeli ich  przychody netto ze sprzedaży towarów, 
 
najmniej równowartość w walucie polskiej 
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w 
 
1 200 000 euro  
walucie polskiej 1 200 000 euro. Jednostki te, jako osoby prawne, powinny prowadzić księgi 
 
6) oddziałów i przedstawicielstw 
rachunkowe bez względu na wielkość osiąganych przychodów; 
 
przedsiębiorców zagranicznych, 
-   wprowadzenie dla osób fizycznych nieposiadających obywatelstwa polskiego możliwości 
 
w rozumieniu przepisów o  swobodzie 
nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i 
 
działalności gospodarczej; 
operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 
 
000 euro. Możliwość taką, na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, mają osoby fizyczne, 
 
które są obywatelami polskimi oraz osoby fizyczne będące obywatelami pozostałych krajów 
 
członkowskich Unii Europejskiej. Projektowana zmiana ma na celu wprowadzenie przedmiotowego 
 
zwolnienia także dla osób fizycznych pochodzących z krajów spoza Unii Europejskiej. Cel ten został 
 
osiągnięty poprzez wykreślenie w pkt 6 ust. 1 wyrażenia „osób zagranicznych”. W rozumieniu 
 
przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za osoby zagraniczne uważa się: osobę 
 
fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego, osobę prawną z siedzibą za granicą, jednostkę 
 
organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą. Po 
 
zmianach osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego zostanie objęta nowelizowanym pkt 
 
2 ust. 1 art. 2. Natomiast do pozostałych osób zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie 
 
działalności gospodarczej przepisów o rachunkowości nie stosuje się, gdyż są to osoby posiadające 
 
siedzibę za granicą. Usunięcie to zatem jest w pełni uzasadnione. 
 
 
13 
 
 
2. 
Art. 2  Uchyla się 
Uchyla się  w art. 2 w ust. 1 pkt 4 lit c, tj. z katalogu podmiotów zobowiązanych do prowadzenia 
ust. 1 
ksiąg rachunkowych  wykreśla się państwowe fundusze celowe z uwagi na fakt, że państwowy 
pkt 4 
fundusz celowy stanowi – zgodnie z zapisami art. 29 ust. 4 ustawy o finansach publicznych – 
lit. c 
wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje minister wskazany w ustawie tworzącej fundusz 
albo inny organ wskazany w ustawie o finansach publicznych. Dlatego też zdarzenia dotyczące 
państwowego funduszu celowego ujmowane są w księgach rachunkowych i wykazywane w 
sprawozdaniu finansowym jednostki obsługującej dysponenta tego funduszu. Wynika to z § 17 ust. 7 
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad 
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, 
jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych 
oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej 
Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289). W związku z tym bezzasadne jest stosowanie przepisów ustawy 
o rachunkowości do państwowych funduszy celowych. 
3. 
Art. 2  „4. Kościelne osoby prawne nieprowadzące 
W związku z objęciem definicją jednostki mikro jednostek, których dotyczą przepisy  rozporządzenia 
 
ust. 4 
działalności gospodarczej prowadzą 
Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla 
 
 
rachunkowość zgodnie z przepisami 
niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej 
 
wewnętrznymi tych osób.” 
(Dz.U. Nr 137, poz. 1539, Dz. U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117) (zwane dalej rozporządzeniem), przepis 
 
jest przeniesieniem do ustawy postanowień § 2 ust. 2 rozporządzenia, dotyczących prowadzenia 
 
rachunkowości przez kościelne osoby prawne, które, w przypadku gdy nie prowadzą działalności 
gospodarczej, prowadzą swoją rachunkowość według zasad określonych przez wewnętrzne przepisy 
kościelne. 
4. 
Art. 3  1a) jednostce mikro – rozumie się przez to: 
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podmiotów obrotu gospodarczego, w celu umożliwienia 
 
ust. 1 
a) (…)  oraz inne osoby prawne, a także 
stosowania uproszczeń w rachunkowości przez szerszy krąg podmiotów niż wynika to bezpośrednio z 
 
pkt 1a  oddziały przedsiębiorców zagranicznych, 
dyrektywy 2013/34, w nowelizacji przewiduje się rozszerzenie katalogu jednostek mikro także na:  
 
lit a, 
w rozumieniu przepisów o swobodzie 
1) 
inne osoby prawne, z wyłączeniem jednostek sektora finansów publicznych, a także oddziały 
 
b, c, d  działalności gospodarczej (…)  z 
przedsiębiorców zagranicznych (w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej), 
 
wyłączeniem (…)  jednostek sektora 
które, w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym 
 
finansów publicznych - jeżeli jednostki te w  ten rok obrotowy, nie przekroczyły, dwóch z ww. trzech wielkości (proponuje się analogiczne kryteria 
 
roku obrotowym, za który sporządzają 
jak dla spółek tj. w zakresie wielkości sumy bilansowej, przychodów netto ze sprzedaży towarów i 
 
sprawozdanie finansowe oraz w roku 
produktów oraz przeciętnego zatrudnienia w roku obrotowym); 
 
poprzedzającym ten rok obrotowy, a w 
2) 
stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, 
 
14 
 
przypadku jednostek rozpoczynających 
przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie 
 
działalność w roku obrotowym, w którym 
działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu 
 
rozpoczęły działalność, nie przekroczyły, z  zawodowego i organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła – jeżeli nie prowadzą działalności 
 
zastrzeżeniem lit. e, co najmniej dwóch z 
gospodarczej;  
 
następujących trzech wielkości: 
3) 
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki 
 
-1 500 000 zł - w przypadku sumy aktywów  partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za 
 
bilansu na koniec roku obrotowego,  
poprzedni rok obrotowy wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro i nie 
 
-3 000 000 zł - w przypadku przychodów 
więcej niż 2 000 000 euro oraz 
 
netto ze sprzedaży towarów i produktów za  4) 
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki 
 
rok obrotowy, 
partnerskie, które również mogą, na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości, stosować zasady 
 
- 10 osób - w przypadku średniorocznego 
rachunkowości określone ustawą od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto 
 
zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty, 
ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż 
 
b) stowarzyszenia, związki zawodowe, 
równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. 
 
organizacje pracodawców, izby 
W związku z objęciem definicją jednostki mikro jednostek, których dotyczą przepisy rozporządzenia, 
 
gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa 
postanowienia tego rozporządzenia zostają przeniesione do ustawy o rachunkowości. Tym samym 
 
przedsiębiorców zagranicznych, w 
rozporządzenie zostanie uchylone podobnie jak delegacja do jego wydania, znajdująca się dotychczas 
 
rozumieniu przepisów o swobodzie 
w art. 82 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Jednakże w odróżnieniu od obecnej regulacji katalog 
 
działalności gospodarczej, społeczno-
jednostek zaliczanych do jednostek mikro będzie zamknięty. Celem tej zmiany jest umożliwienie 
 
zawodowe organizacje rolników, 
jednolitego stosowania przepisów oraz uniknięcie niejasności interpretacyjnych dotyczących grupy 
 
organizacje samorządu zawodowego i 
jednostek, niebędących spółkami prawa handlowego, nieprowadzących działalności gospodarczej, 
 
organizacje samorządu gospodarczego 
które zaliczane są do jednostek mikro.  
 
rzemiosła – jeżeli nie prowadzą działalności  Zważywszy na tendencje w zakresie wprowadzenia ułatwień w prawie bilansowym dla najmniejszych 
 
gospodarczej, 
jednostek, projekt ustawy zmieniającej zawiera także przepisy umożliwiające stosowanie uproszczeń 
 
c) osoby fizyczne, spółki cywilne osób 
w rachunkowości przez osoby fizyczne (w tym osoby fizyczne nie posiadające obywatelstwa 
 
fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, 
polskiego), spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie, których  
 
spółki partnerskie, jeżeli przychody netto 
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy 
 
tych jednostek ze sprzedaży towarów, 
przekroczyły równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. W obecnym stanie prawnym ww. 
 
produktów i operacji finansowych wyniosły  podmioty po przekroczeniu powyższego limitu zobowiązane są do prowadzenia tzw. pełnej 
 
równowartość w walucie polskiej nie mniej  księgowości.  Zaproponowany limit do stosowania uproszczeń przez osoby fizyczne (tj. 
 
niż 1 200 000 euro i nie więcej niż  2 000 
równowartości w walucie polskiej 2 000 000 euro) jest spójny z limitem dla mikroprzedsiebiorcy 
 
000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w 
określonym w ustawie z dnia z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 
 
przypadku jednostek rozpoczynających 
z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.). 
 
działalność albo prowadzenie ksiąg 
Dodatkowo, zgodnie z projektowaną regulacją, z uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro 
 
15 
 
rachunkowych w sposób określony ustawą 
będą mogły skorzystać także osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób 
 
– w roku obrotowym, w którym rozpoczęły  fizycznych oraz spółki partnerskie, które na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości mogą 
 
działalność albo prowadzenie ksiąg 
stosować przepisy tej ustawy, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji 
 
rachunkowych w sposób określony ustawą,  finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 000 
 
d) osoby fizyczne, spółki cywilne osób 
euro. 
 
fizycznych, spółki jawne osób  fizycznych,   
 
spółki partnerskie, które stosują zasady 
 
rachunkowości określone ustawą na 
 
podstawie art. 2 ust. 2 
 
– w stosunku do których organ 
 
zatwierdzający podjął decyzję w sprawie 
 
sporządzenia sprawozdania finansowego z 
 
zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 
 
ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 
 
48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4, 
 
5. 
Art. 3  3. Wyrażone w euro wielkości, o których 
Przepis porządkujący. Powtórzono dotychczasową regulację ust. 3 uzupełnioną o wskazanie, że norma 
 
ust. 3   mowa w  art. 2 ust. 1 pkt 2,  ust. 2 i w art. 3 
ta ma zastosowanie także do przeliczania na walutę krajową progu wskazanego w art. 3 ust. 1 pkt 1a 
 
ust. 1 pkt 1a lit. c, przelicza się na walutę 
lit. c. 
 
polską po średnim kursie ogłoszonym przez 
 
Narodowy Bank Polski, na dzień 30 
 
września roku poprzedzającego rok 
 
obrotowy. 
6. 
Art. 7  2a. Jednostka mikro, o której mowa w  art. 3  W art. 7 ustawy o rachunkowości po ustępie 2 dodaje się ustęp 2a,  przewidujący możliwość 
 
ust. 
ust. 1 pkt 1a lit. b, może zrezygnować  z 
rezygnacji z obowiązku stosowania zasady ostrożności przez stowarzyszenia, związki zawodowe, 
2a 
zachowania zasady ostrożności przy 
organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców 
wycenie poszczególnych składników 
zagranicznych, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego i 
aktywów i pasywów. 
organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła, jeżeli nie prowadzą one działalności gospodarczej. 
Oznacza to, że jednostki te nie są zobligowane np. do dokonywania odpisów aktualizujących 
składników aktywów oraz do tworzenia rezerw. Zmiana ta wynika z przeniesienia do ustawy o 
rachunkowości przepisów rozporządzenia. Zwolnienie to obowiązuje od 1995 r. i ma swój wyraz w § 
2 ust. 5 rozporządzenia. 
7. 
Art. 
3a. Ustalona w rachunku zysków i strat 
Zmiana wynika z przeniesienia przepisów rozporządzenia do ustawy o rachunkowości.  Przepis  
 
16 
 
47 
różnica pomiędzy przychodami a kosztami 
szczególnej zasady ustalania wyniku finansowego dla stowarzyszeń, fundacji, związków 
 
ust. 
jednostki mikro, o której mowa w art. 3 
zawodowych, organizacji pracodawców, izb gospodarczych, przedstawicielstw przedsiębiorców 
 
3a 
ust. 1 pkt 1a lit. b, zwiększa - po 
zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-
 
zatwierdzeniu rocznego sprawozdania 
zawodowych organizacji rolników, organizacji samorządu zawodowego i organizacji samorządu 
 
finansowego - odpowiednio przychody lub 
gospodarczego rzemiosła (jeśli nie prowadzą działalności gospodarczej), polegającej na zwiększeniu – 
 
koszty w następnym roku obrotowym; 
po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio przychodów lub kosztów w 
 
różnica dodatnia może być zaliczona na 
następnym roku obrotowym (lub różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału 
 
zwiększenie kapitału (funduszu) 
(funduszu) podstawowego; 
 
podstawowego. 
 
8. 
Art. 
3. Jednostka mikro może nie sporządzać 
Przepis  dający jednostce mikro możliwość niesporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) 
 
48a 
zestawienia zmian w kapitale (funduszu) 
własnym. 
 
ust. 3 
własnym, o którym mowa w ust. 1. 
 
 
 
 
 
9. 
Art. 
4. Jednostka mikro może nie sporządzać 
Przepis  umożliwiający jednostce mikro niesporządzanie rachunku przepływów pieniężnych. 
48b 
rachunku przepływów pieniężnych, 
ust. 4 
o którym mowa w ust. 1. 
10.  Art. 
3. Do stowarzyszeń, związków 
Artykuł ten w znowelizowanej formie zawiera enumeratywny katalog jednostek, do których nie 
80 
zawodowych, organizacji pracodawców, izb  stosuje się przepisów rozdziału 6 (Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej) oraz 
ust. 3 
gospodarczych, fundacji, przedstawicielstw 
rozdziału 7 (Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie 
przedsiębiorców zagranicznych, w 
sprawozdań finansowych) ustawy o rachunkowości.  Dotyczy on jednostek, do których zastosowanie 
rozumieniu przepisów o swobodzie 
miały przepisy rozporządzenia. 
działalności gospodarczej, społeczno-
zawodowych organizacji rolników, 
organizacji samorządu zawodowego i 
organizacji samorządu gospodarczego 
rzemiosła, jeżeli nie prowadzą działalności 
gospodarczej, nie stosuje się przepisów 
rozdziałów 6 i 7 ustawy. 
11.  Art. 
Uchyla się 
Przepis uchyla delegację ustawową  dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do 
 
17