Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

8) imię i nazwisko albo nazwę obowiązanego do przeprowadzenia
remediacji oraz adres jego zamieszkania albo adres siedziby;
9) imię i nazwisko albo nazwę władającego powierzchnią ziemi oraz
adres jego zamieszkania albo adres siedziby.
8. Starosta dokonuje aktualizacji wykazu raz na 2 lata.
9. Starosta przekazuje wykaz oraz raz na 2 lata jego aktualizację
regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska za pośrednictwem
środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach
danych.
Art 1 pkt 10
Art. 101e. 1. Władający powierzchnią ziemi, który stwierdził historyczne Zmiany przepisów w zakresie ochrony powierzchni ziemi nie
(art. 101e)
zanieczyszczenie powierzchni ziemi na terenie będącym w jego władaniu, stanowią wprost transpozycji prawa UE, natomiast znacząco
jest obowiązany niezwłocznie zgłosić ten fakt regionalnemu dyrektorowi wpływają na jego stosowanie.
ochrony środowiska.
Raport początkowy, o którym mowa w art. 208 ust. 2 pkt 4 lit.
2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
a ustawy Poś (transpozycja art. 22 ust. 2 dyrektywy IED),
1) imię i nazwisko albo nazwę podmiotu zgłaszającego oraz jego adres badania i pomiary wykonywany w trakcie eksploatacji
zamieszkania albo adres siedziby;
instalacji, których mowa w art. 211 ust. 6 pkt 4 (transpozycja
2) adres i numer działki ewidencyjnej;
art. 14 lit. e dyrektywy IED) oraz raport końcowy, którym
3) informacje na temat czasu wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni mowa w art. 217b ust. 1 (transpozycja art. 22 ust. 3
ziemi,
dyrektywy IED) muszą zawierać informacje dotyczące stanu
w tym, w miarę możliwości, dokumenty uprawdopodobniające, że zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych substancjami
zgłoszenie dotyczy historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi;
powodującymi ryzyko. Zatem w dokumentach tych mogą
4) dokumentację
potwierdzającą
wystąpienie
zanieczyszczenia zostać ujawnione istniejące zanieczyszczenia powierzchni
powierzchni ziemi,
ziemi zarówno historyczne, jak i szkody w środowisku w
w tym nazwy substancji powodujących ryzyko oraz wyniki badań powierzchni ziemi, co spowoduje nagły dopływ informacji tym
zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez zakresie do organów ochrony środowiska. Tymczasem
laboratorium, o którym mowa w art. 147a ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.
dotychczasowe przepisy polskie w zakresie gromadzenia
3. Każdy, kto stwierdził potencjalne historyczne zanieczyszczenie informacji na temat zgłaszania organom ochrony środowiska
powierzchni ziemi może zgłosić ten fakt staroście.
zanieczyszczenia powierzchni ziemi są nieprecyzyjne.
4. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 3, zawiera:
Proponowany art. 101e ma na celu wykorzystanie wszystkich
1) imię i nazwisko albo nazwę podmiotu zgłaszającego oraz jego adres istniejących oraz zbieranych w różnych celach informacji o
zamieszkania albo adres siedziby;
stanie gleby i ziemi w celu uzupełniania rejestru historycznych
2) wskazanie miejsca, w miarę możliwości poprzez podanie adresu lub zanieczyszczeń powierzchni ziemi, o którym mowa w
18

numeru działki ewidencyjnej;
projektowanym art. 101c.
Zobowiązanie podmiotu
3) informacje na temat czasu wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni korzystającego ze środowiska do zgłaszania organowi
ziemi,
informacji w tym zakresie (art. 101e ust. 1) pozwoli na
w tym, w miarę możliwości, dokumenty uprawdopodobniające, że ograniczenie kosztów koniecznych do poniesienia przez organ.
zgłoszenie dotyczy historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi;
Należy zwrócić uwagę, że do prowadzenia badań
4) opis stwierdzonej sytuacji wskazującej na występowanie potencjalnego zanieczyszczenia gleby i ziemi zobowiązane są podmioty w
historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, dokumentację, która ramach obowiązków wynikających z innych przepisów
uprawdopodobni jej wystąpienie, w tym, w miarę możliwości, nazwy prawnych, takich jak obowiązek stwierdzenia szkody w
substancji powodujących ryzyko oraz wyniki badań zanieczyszczenia środowisku w powierzchni ziemi, a także proponowane w
gleby i ziemi tymi substancjami, wykonanych przez laboratorium, o związku z transpozycją Dyrektywy IED ww. obowiązki dla
którym mowa w art. 147a ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a.
prowadzącego
instalację
wymagającą
pozwolenia
5. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 i 3, składanego w formie zintegrowanego.
elektronicznej należy dołączyć zeskanowane dokumenty lub Projektowany art. 101e ust. 3 ma umożliwić każdemu, kto
dokumentację, o których mowa odpowiednio w ust. 2 pkt 3 i 4 oraz w ust. stwierdza potencjalne historyczne zanieczyszczenie
4 pkt 3 i 4.
powierzchni ziemi zgłoszenie tego faktu do starosty, który
będzie miał możliwość uwzględnić zgłoszone potencjalne
historyczne zanieczyszczenie w sporządzany przez siebie
wykazie, o którym mowa w proj. art. 101d. Zgłoszenie będzie
dobrowolne.
Art 1 pkt 10
Art. 101f. 1. Na terenie, na którym była prowadzona przed dniem 30 Zmiany przepisów w zakresie ochrony powierzchni ziemi nie
(art. 101f)
kwietnia 2007 r. działalność mogąca z dużym prawdopodobieństwem stanowią wprost transpozycji prawa UE, natomiast znacząco
powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi oraz istnieją wpływają na jego stosowanie.
przesłanki wskazujące na występowanie historycznego zanieczyszczenia Proponowany art. 101f stanowi nową wersję art. 107 oraz jest
powierzchni ziemi, takie jak umieszczenie terenu w wykazie, o którym analogiczny do art. 20 ustawy szkodowej, z tym, że
mowa w art. 101d ust. 6, lub zgłoszenie, o którym mowa w art. 101e ust. 1, wprowadzono w nim doprecyzowującą zmianę brzmienia.
regionalny dyrektor ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć W związku z transpozycją Dyrektywy IED z możliwości
na władającego powierzchnią ziemi będącego podmiotem korzystającym nałożenia obowiązku wykonania badań zanieczyszczenia
ze środowiska, obowiązek wykonania badań zanieczyszczenia gleby i gleby i ziemi wyłączono podmioty korzystające ze środowiska,
ziemi oraz wyznaczyć termin przedłożenia wyników tych badań.
obowiązane do remediacji, które posiadają pozwolenie
2. Badania zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w ust. 1, zintegrowane. Źródłem obowiązków w tym zakresie dla tych
wykonuje się przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a ust. 1 pkt 1 podmiotów będą odpowiednie zapisy w pozwoleniu
lub ust. 1a.
zintegrowanym zobowiązujące do prowadzenia badań
19

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy podmiot korzystający ze środowiska (projektowany art. 211 ust. 6 pkt 4).
posiada pozwolenie zintegrowane, w którym określono sposób Korzystając z okazji, wprowadzono także doprecyzowanie
wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.
dotychczasowego brzmienia tego przepisu. Obowiązek
4. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany przechowywać prowadzenia badań będzie można nałożyć nie „na obszarze, na
wyniki badań przez okres 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, którym istnieje przekroczenie standardów jakości gleby lub
którego dotyczą oraz przedkładać je regionalnemu dyrektorowi ochrony ziemi”, a na terenie, na którym prowadzona była przed 30
środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska na ich kwietnia 2007 r. działalność mogąca z dużym
żądanie.
prawdopodobieństwem
powodować
historyczne
5. Postępowanie w przedmiocie wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, zanieczyszczenie powierzchni ziemi oraz istnieją przesłanki
wszczyna się z urzędu.
wskazujące na występowanie historycznego zanieczyszczenia
powierzchni ziemi. Dotychczasowy przepis art. 107 trudno
było
zastosować
do
identyfikowania
terenów
zanieczyszczonych, z uwagi na fakt, że do prowadzenia badań
można było zobowiązać dopiero po stwierdzeniu
przekroczenia standardów jakości gleby lub ziemi. Powstawała
więc sytuacja w której najpierw trzeba było przeprowadzić
badania, aby zobowiązać do ich prowadzenia.
Możliwość nałożenia obowiązku prowadzenia badań
zanieczyszczenia gleby i ziemi na władającego powierzchnią
ziemi, który jest podmiotem korzystającym ze środowiska daje
organowi możliwość kontrolowania zanieczyszczonej gleby i
ziemi oraz identyfikacji zanieczyszczeń w powierzchni ziemi
jak również skuteczności i słuszności przyjętej formy
remediacji, bez przeznaczania na ten cel środków publicznych,
zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”.
Szczegółowe informacje – w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Art 1 pkt 10
Art. 101g. 1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może wykonywać Zmiany przepisów w zakresie ochrony powierzchni ziemi nie
(art. 101g)
badania zanieczyszczenia gleby i ziemi w celu potwierdzenia
stanowią wprost transpozycji prawa UE, natomiast znacząco
występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi lub w wpływają na jego stosowanie– w przypadku tego przepisu
celu opracowania planu remediacji, w przypadku innym niż wskazany w chodzi o umożliwienie regionalnemu dyrektorowi ochrony
art. 101f ust. 1.
środowiska, jako organowi właściwemu w sprawach
2. Badania zanieczyszczenia gleby i ziemi, o których mowa w ust. 1, historycznych
zanieczyszczeń
powierzchni
ziemi,
20

wykonuje się przez laboratorium, o którym mowa w art. 147a ust. 1 pkt 1 wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi. Przepis
lub ust. 1a.
stanowi zatem uzupełnienie uregulowań przewidzianych
3. Zamówienie publiczne na wykonywanie badań zanieczyszczenia gleby dyrektywą IED, która nakłada obowiązki związane z
i ziemi, o których mowa w ust. 1, obejmuje jednorazowe badania lub prowadzeniem badań na prowadzących instalację wymagającą
dokonywanie wszystkich badań we wskazanym okresie.
uzyskania pozwolenia zintegrowanego i nie precyzuje sposobu
4. Regionalny dyrektor ochrony środowiska lub upoważniona przez niego postępowania w przypadkach, w których nałożenie tego
osoba, są uprawnieni do wstępu na teren władającego powierzchnią ziemi obowiązku nie jest możliwe lub okazuje się nieegzekwowalne.
w celu wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi.
Brak możliwości zobowiązania podmiotu zanieczyszczającego
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, władający powierzchnią ziemi do wykonania badań zanieczyszczenia oraz rekultywacji i/lub
jest obowiązany umożliwić wykonywanie badań na terenie będącym w pokrycia jej kosztów wynika najczęściej z faktu, iż podmiot
jego władaniu.
ten już nie istnieje – zakończył działalność gospodarczą, a
działający na danym terenie podmiot nie jest spadkobiercą
prawnym sprawcy zanieczyszczenia. W realiach polskich jest
to często przypadek byłych przedsiębiorstw państwowych
istniejących w poprzednim ustroju gospodarczym lub nawet
jeszcze dawniejszych zanieczyszczeń – z XIX i początku XX
wieku, których sprawcy działali w innych uwarunkowaniach
państwowych i prawnych (zanieczyszczenia historyczne) albo
przypadek zakończenia działalności bądź upadłości
przedsiębiorstw współczesnych (szkody w środowisku w
powierzchni ziemi). Zdarza się niejednokrotnie, że szkoda w
środowisku zostaje wykryta już po wyrejestrowaniu
działalności gospodarczej. Innym przypadkiem jest brak
możliwości zidentyfikowania sprawcy zanieczyszczenia np.
szkoda w środowisku występuje poza miejscem prowadzenia
działalności gospodarczej, a sprawca nie został złapany albo w
wyniku braku możliwości wskazania związku przyczynowo-
skutkowego z prowadzoną przez dany podmiot działalnością
a występowaniem zanieczyszczenia.
Celem takiego rozwiązania jest zapewnienie wysokiego
poziomu ochrony środowiska i nie pozostawianie bez
podejmowania działań terenów, na których występuje
21

zagrożenie dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska.
Bardziej szczegółowe uzasadnienie proponowanego przepisu –
w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Art 1 pkt 10
Art. 101h. 1. Władający powierzchnią ziemi, na której występuje Zmiany przepisów w zakresie ochrony powierzchni ziemi nie
(art. 101h)
historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, jest obowiązany do stanowią wprost transpozycji prawa UE, natomiast znacząco
przeprowadzenia remediacji.
wpływają na jego stosowanie – w przypadku tego przepisu
2.
Jeżeli władający powierzchnią ziemi wykaże, że historyczne zwłaszcza na realizację obowiązku zawartego w art. 22 ust. 3
zanieczyszczenie powierzchni ziemi dokonane po dniu objęcia przez niego dyrektywy IED- obowiązek remediacji zanieczyszczeń gleby i
władania spowodował inny wskazany podmiot, zwany dalej „innym wód gruntowych. Część z nich będzie stanowiła szkodę w
sprawcą”, obowiązek przeprowadzenia remediacji spoczywa na innym środowisku w powierzchni ziemi w rozumieniu przepisów
sprawcy.
ustawy szkodowej (zgodnie z dyrektywą 2004/35/WE, tzw.
3.
Jeżeli zanieczyszczenie zostało spowodowane przez innego ELD). Jednak zanieczyszczenia, które powstały przed dniem
sprawcę za zgodą lub wiedzą władającego powierzchnią ziemi, władający 30 kwietnia 2007 r., podlegają rekultywacji na podstawie
powierzchnią ziemi jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji dotychczasowych krajowych przepisów o ochronie
solidarnie z innym sprawcą.
powierzchni ziemi z ustawy – Poś.
4.
W przypadku, o którym mowa w ust. 3, decyzję, o której mowa w Projektowany art. 101h jest nową wersją art. 102 ust. 1-3, która
art. 101l ust. 4 i art. 101m ust. 1 pkt 2, kieruje się także do władającego dostosowuje stosowaną terminologię do przyjętej w pozostałej
powierzchnią ziemi.
części nowego brzmienia rozdziału o ochronie powierzchni
ziemi.
Bardziej szczegółowe uzasadnienie proponowanego przepisu –
w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Art 1 pkt 10
Art. 101i. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w przypadku Zmiany przepisów w zakresie ochrony powierzchni ziemi nie
(art. 101i)
historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, przeprowadza
stanowią wprost transpozycji prawa UE, natomiast znacząco
remediację, jeżeli:
wpływają na jego stosowanie – w przypadku tego przepisu
1)
nie można wszcząć wobec władającego powierzchnią ziemi chodzi o umożliwienie regionalnemu dyrektorowi ochrony
postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku przeprowadzenia środowiska, jako organowi właściwemu w sprawach
remediacji albo egzekucja okazała się bezskuteczna;
historycznych
zanieczyszczeń
powierzchni
ziemi
2)
władający powierzchnią ziemi wykaże, że zanieczyszczenie, przeprowadzenia remediacji w wyjątkowych przypadkach.
dokonane po dniu objęcia przez niego władania, spowodował inny Przedmiotowy przepis określa wyjątki w stosunku do
sprawca, wobec którego nie można wszcząć postępowania egzekucyjnego generalnych zasad odpowiedzialności za przeprowadzenie
dotyczącego obowiązku przeprowadzenia remediacji, lub egzekucja remediacji, określonych w art. 101h. Zaproponowany art. 101i
okazała się bezskuteczna;
jest analogiczny do dotychczasowego art. 102 ust. 4 i 5,
22