Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

• zadania z zakresu ochrony powierzchni ziemi dotychczas są wykonywane przez
te same organy (rdoś i starosta), projekt nie zawierał w tym zakresie propozycji
zmian kompetencyjnych, a zmiany w stosunku do dotychczasowych przepisów
generowałoby skutki finansowe dla budżetu państwa,
• nałożenie obowiązku wykonywania pomiarów w terenie na wioś
spowodowałoby dezorganizację pracy wioś, ponieważ wioś pracują zgodnie
z ustalanymi okresowo planami pracy, zatwierdzanymi przez wojewodów (jako,
że wchodzą w skład administracji zespolonej, w przeciwieństwie do rdoś),
• wioś ma narzędzia do prowadzenia pomiarów, jednakże prowadzi jedynie
analizę ilościową określonych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, a nie analizę
jakościową,
• przeniesienie kompetencji w zakresie ochrony powierzchni ziemi na poziom
starosty spowodowałoby problemy w zakresie spraw związanych z naprawą
szkód w środowisku, które dotyczą różnych elementów środowiska, ponieważ
ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, obejmująca
zanieczyszczenia powierzchni ziemi, które wystąpiły po 30 kwietnia 2007 r., nie
dotyczy jedynie szkód w środowisku w powierzchni ziemi, a także obejmuje
szkody w środowisku w chronionych gatunkach i siedliskach przyrodniczych
oraz wodach,
• pomiary w terenie będące elementem kontroli wykonania remediacji powinny
być nadzorowane przez rdoś, jako organ, który wydaje decyzję w prawie
ustalenia planu remediacji.
Ponieważ jednak w wersji skierowanej do konsultacji społecznych przepisy
dotyczące kompetencji organów w zakresie wykonywania pomiarów w terenie budziły
wątpliwości zmodyfikowano i doprecyzowano następujące przepisy:
• zdjęto ze starosty obowiązek prowadzenia pomiarów w terenie podczas
identyfikacji terenów, na których występuje historyczne zanieczyszczenie
powierzchni ziemi, pozostawiając mu identyfikację terenów potencjalnie
zanieczyszczonych na podstawie dokumentów (nowy art. 101d Poś),
• wskazano wprost rdoś jako odpowiedzialny za dokonywanie badań w terenie,
jeżeli nie ma możliwości nałożenia tego obowiązku zgodnie z zasadą
„zanieczyszczający płaci” na sprawcę historycznego zanieczyszczenia
122

powierzchni ziemi lub władający powierzchnią ziemi podmiot korzystający ze
środowiska (nowy art. 101g Poś),
• umożliwiono rdoś prowadzenie pomiarów w terenie, zobowiązując władającego
powierzchnią ziemi do umożliwienia prowadzenie pomiarów na terenie
będącym w jego władaniu (nowy art. 101g Poś),
• doprecyzowano możliwość zlecania przez rdoś prowadzenia pomiarów
w terenie podmiotom zewnętrznym (nowy art. 101g Poś),
• zawarcia w planie remediacji w określeniu sposobu potwierdzenia
prawidłowego wykonania remediacji – miejsca i sposobu przeprowadzenia
kontrolnych pomiarów w glebie i ziemi zawartości substancji powodujących
ryzyko oraz sposób ich udokumentowania (nowy art. 101l Poś),
• wskazano wprost rdoś jako odpowiedzialny za dokonanie oceny wykonania
remediacji (nowy art. 101n Poś).
Niezależnie od zagadnień kompetencyjnych w konsultacjach społecznych
analizowano następujące zagadnienia w zakresie ochrony powierzchni ziemi.
W związku z uwagami TG Polskie Elektrownie, PGNiG Termika S.A., PTEZ,
PKPP Lewiatan, Pracodawcy RP w nowym art. 101f ust. 6 (analogicznie do
obowiązujących przepisów ustawy „szkodowej”) dodano możliwość wykonywania
pomiarów zawartości substancji powodujących ryzyko w glebie, w ziemi i w wodach
gruntowych, w tym pobieranie próbek nie tylko przez laboratoria akredytowane, ale
także przez laboratoria objęte certyfikatem systemu zarządzania jakością.
Odrzucono uwagi zmierzające do ograniczenia listy substancji powodujących
ryzyko (PTEZ, PIPC, POLDANOR S.A., Hutnicza Izba Przemysłowo-Handlowa),
która ma zostać określona w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 101a ust. 5. Na
poziomie UE nie została określona lista substancji powodujących ryzyko. Dyrektywa
IED definiuje to pojęcie poprzez odesłanie do rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) Nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie
klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające
dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE)
nr 1907/2006 i tak samo zostało to uczynione w projekcie ustawy. Polska może dla
wygody stosowania przepisów określić wskaźnikową listę substancji, które spełniają
kryteria z ww. rozporządzenia, ale nie może ona pozostać listą zamkniętą, gdyż
stanowiłoby to naruszenie dyrektywy IED.
123

W związku z licznie zgłaszanymi wątpliwościami i błędnym rozumieniem
proponowanych przepisów – doprecyzowano nowy art. 101a ust. 5 Poś poprzez
wskazanie, że lista działalności mogących z dużym prawdopodobieństwem powodować
zanieczyszczenie dotyczy historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, a nie
aktualnie prowadzonej działalności. W przypadku działalności prowadzonej aktualnie
przedsiębiorca analizuje przede wszystkim listę substancji, wykorzystywanych,
produkowanych lub uwalnianych przez instalacje położone na terenie zakładu.
Z powodu licznie zgłaszanych wątpliwości doprecyzowano określone w art. 101c
zasady prowadzenia rejestru terenów, na których występuje historyczne
zanieczyszczenie powierzchni ziemi, m.in. w wyniku uwag TG Polskie Elektrownie
oraz RDOŚ Szczecin w art. 101c wprowadzono przepis pozwalający na możliwość
zdobywania informacji o zanieczyszczeniu od władającego powierzchnią ziemi oraz
możliwość usunięcia terenu z rejestru, jeżeli w wyniku badań szczegółowych
zanieczyszczenie się nie potwierdzi. Upoważnienie do wydania rozporządzenia
w sprawie ww. rejestru ograniczono do szczegółowego zakresu informacji
gromadzonych w rejestrze.
W wyniku uwag RDOŚ Kielce w nowym art. 101i ust. 2 Poś doprecyzowano jakie
rodzaje terenów obejmuje harmonogram remediacji historycznych zanieczyszczeń
powierzchni ziemi, do których remediacji jest obowiązany rdoś.
W nowym art. 101n POŚ dodano możliwość nałożenia obowiązku prowadzenia
w glebie lub w ziemi pomiarów zawartości substancji powodujących ryzyko na sprawcę
zanieczyszczenia, aby uwzględnić uwagi UM Mazowiecki, UM Opolski, PGNiG
Termika S.A., PTEZ. Ponadto, uwzględniając uwagę związku Pracodawcy RP –
wskazano, że decyzja nakładająca obowiązek prowadzenia pomiarów wygasa, jeżeli już
przeprowadzone pomiary nie wykażą występowania historycznego zanieczyszczenia
powierzchni ziemi.
Uwzględniając uwagi kilku rdoś dotyczące zastosowania zasady „zanieczyszczający
płaci” w przypadku stosowania nowego art. 101m Poś, dotyczącego sytuacji, gdy
władający powierzchnią ziemi albo sprawca uchyla się od obowiązku remediacji,
wprowadzono w tym artykule zmiany wskazujące na konieczność wezwania do
przedłożenia planu remediacji przed nałożeniem decyzji w sprawie nałożenia
obowiązku remediacji oraz dodano do zakresu wydawanej decyzji obowiązek zwrotu
kosztów opracowania planu remediacji.
124

Biorąc pod uwagę wnioski Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego w nowym
art. 101o i art. 101p Poś uszczegółowiono przepisy dotyczące możliwości
wykorzystania procedur analizy ryzyka w procesie decydowania o sposobie
przeprowadzenia remediacji.
Cześć uwag dotyczyła art. 145 i art. 146 Poś, które stanowiły upoważnienie do
wydania rozporządzenia o standardach emisyjnych, a także określania obowiązków
prowadzących instalacje w zakresie m.in. obowiązku informowania o zakłóceniach
i naruszeniach
warunków
pozwoleń.
Przepisy
zostały
przeredagowane,
z uwzględnieniem uwagi CERBUD w tym zakresie oraz biorąc pod uwagę
doświadczenia legislacyjne. Po przeredagowaniu część uwag stała się
bezprzedmiotowa. Ponadto ze względu na fakt, iż nie wszystkie mechanizmy
derogacyjne określone w dyrektywie IED mogą znaleźć się w akcie wykonawczym
wprowadzono nowe art. 146a–146i, które umożliwią ich wdrożenie, w tym
zastosowanie Przejściowego Planu Krajowego.
W zmienionym art. 147a Poś uwzględniono uwagę TG Polskie Elektrownie
o dotyczącą uwzględnienia automatycznego poboru prób przy użyciu próbobierni
objętej nadzorem metrologicznym.
Uwzględnione zostały liczne uwagi dotyczące użycia pojęcia „powiązanie
technologiczne” w przepisach dotyczących kilku prowadzących jedną instalację.
Usunięto, zgodnie z uwagą KGHM oraz po części TG Polskie Elektrownie, Polskiej
Izby Przemysłu Chemicznego, Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, KOBIZE oraz
WIOŚ w Poznaniu obligatoryjną zasadę łączenia podmiotów, pozostawiając ją jako
możliwość.
Zmodyfikowano zapisy dotyczące obowiązku dołączania do wniosku o wydanie
pozwolenia kopii decyzji lub wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach poprzez doprecyzowanie, że chodzi także o raport oddziaływania na
środowisko (uwaga Marszałka Woj. Mazowieckiego) i jednocześnie ograniczono ten
obowiązek instalacji nowo uruchamianych lub zmienianych w istotny sposób (uwaga
RDOŚ w Poznaniu).
Zgodnie z uwagami PKPP Lewiatan oraz Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego
zrezygnowano z obligatoryjnego obowiązku zabezpieczania roszczeń z tytułu
wystąpienia negatywnych skutków w środowisku dla instalacji wykorzystującej,
produkującej lub uwalniającej substancję powodującą ryzyko, pozostawiając to bez
125

zmian w stosunku do obowiązującego stanu prawnego. Doprecyzowano formy
uzgodnienia i wprowadzono możliwości zażalenia na wysokość ustalonego
zabezpieczenia
roszczeń,
zgodnie
z
uwagą
Marszałka
Województwa
Zachodniopomorskiego.
W zakresie przepisów o przenoszeniu praw i obowiązków wprowadzono podstawę
prawną do występowania o zmianę podmiotową pozwolenia (uwaga Marszałka
Województwa Warmińsko-Mazurskiego i KOBIZE) przez co częściowo uwzględniono
uwagę o konieczności informowania organów o zmianie prowadzącego instalację,
zgłoszoną przez Marszałków Województwa Mazowieckiego, Małopolskiego
i Zachodniopomorskiego oraz WIOŚ w Poznaniu. Uwzględniono uwagi POLDANOR
S.A, Krajowego Związku Pracodawców – Producentów Trzody Chlewnej, KOBIZE
oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego dotyczące uzyskania zgody właściciela
na dokonanie zmian w pozwoleniu zintegrowanym, którego prawa i obowiązki przejęto
w drodze dzierżawy. Zgodnie z uwagami zapis usunięto, pozostawiając te kwestie
w swobodnie kształtowanych przez strony umowach cywilnych.
Zgodnie z uwagą WIOŚ w Warszawie wprowadzono obowiązek przekazywania
wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska przez organy wydające decyzje
określające warunki korzystania ze środowiska, w celu usprawnienia przepływu
informacji pomiędzy organami.
Ze względu na nieprecyzyjny termin „znaczące ilości” i liczne uwagi dotyczące tego
sformułowania przeredagowano art. 202 ust. 2 Poś pozostawiono obowiązek
normowania emisji wszystkich substancji wynikających z konkluzji BAT i emisji
objętych standardami emisyjnymi. Uwagę podobnej treści zgłaszali Marszałkowie
Województw: Opolskiego, Łódzkiego i Podlaskiego, WIOŚ w Opolu oraz Polska Izba
Przemysłu Chemicznego.
Doprecyzowano przepisy o odstępstwie od granicznych wielkości emisyjnych na
prośbę ZP Polskie Szkło dopisując do warunku nieprzekraczania standardów
emisyjnych sformułowanie „o ile mają one zastosowanie” – pozwoli to na uniknięcie
potencjalnych wątpliwości interpretacyjnych.
Zgodnie z uwagami CERBUD, Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, Krajowej
Izby Producentów Drobiu i Pasz przeniesiono przepis o nieoznaczonym terminie
obowiązywania pozwoleń zintegrowanych do art. 188 Poś.

126