Senacki projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

– 2 –
opieki spadkodawcą – z umowy zawartej przed organem gminy na umowę zawartą w formie
pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy zmieniającej z 2006 r. do nabycia własności rzeczy lub
praw, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r. zastosowanie mają przepisy ustawy
nowej. Oznacza to, że podatnicy, którzy mimo, iż posiadali ekspektatywę ulgi, a nie nabyli
jeszcze własności rzeczy lub praw (w wyniku śmierci spadkodawcy), mogli uzyskać prawo
do ulgi dopiero po dwóch latach od poświadczenia umowy przez notariusza. W przypadku
braku notarialnego poświadczenia podpisów oraz śmierci spadkodawcy w tym okresie ulga
nie przysługiwała.
Przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego była norma, zawarta w przepisach
ww. ustaw, zmieniająca zasady korzystania z ulgi w podatku od spadku i darowizn przez
podatników. Zmiana od dnia 1 stycznia 2007 r. warunków nabycia ulgi mieszkaniowej
polegająca na wprowadzeniu wymogu zawarcia umowy o opiekę w formie pisemnej z
podpisami notarialnie poświadczonymi oraz wymogu upływu dwuletniego terminu liczonego
od momentu notarialnego poświadczenia podpisów naruszała, zdaniem Trybunału, interesy w
toku podatników, którzy wcześniej działając w zaufaniu do obowiązujących wówczas
regulacji prawnych, rozpoczęli realizację rozłożonych w czasie czynności zmierzających do
nabycia ulgi mieszkaniowej. Pominięcie ich prawa do ulgi mieszkaniowej w treści regulacji
intertemporalnej wynikającej z art. 3 ust. 1 ustawy zmieniającej z 2006 r. w związku z art. 16
ust. 1 pkt 3 u.p.s.d. naruszyło ich konstytucyjne chronione interesy w toku, a tym samym art.
2 Konstytucji.
Wobec tego w art. 1 projektu ustawy uzupełniono przepisy intertemporalne ustawy
zmieniającej z 2006 r. w zakresie dotyczącym uwzględnienia prawa do ulgi mieszkaniowej
osób zaliczanych do III grupy podatkowej, które w związku ze zmianą z dniem 1 stycznia
2007 r. warunków korzystania z ulgi mieszkaniowej, określonej w art. 16 ust. 1 pkt 3 u.p.s.d.,
nie mogą z tej ulgi skorzystać.
W celu skorzystania z ulgi przez podatników, którym ustalono już zobowiązanie
podatkowe, w art. 2 ust. 1 projektu ustawy wprowadzono możliwość wznowienia
postępowania w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego (P 36/10), wyznaczając
nowy termin do wniesienia żądania wznowienia postępowania (do dnia 31 grudnia 2013 r.).
Zmiana jest konieczna, zgodnie bowiem z art. 241 § 2 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa
– 3 –
żądanie strony do wznowienia postępowania powinno zostać wniesione w terminie miesiąca
od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a termin już upłynął.
W art. 2 ust. 2 projektu ustawy wyłączono stosowanie art. 245 § 1 pkt 3 lit. b ustawy –
Ordynacja podatkowa. Wyłączenie to pozwoli na uchylenie decyzji ustalającej zobowiązanie
podatkowe w przypadkach, w których na skutek upływu terminów przedawnienia nie
mogłoby nastąpić wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy.
Zgodnie z art. 3 ustawy, regulacje wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa nie powoduje ujemnych skutków finansowych dla budżetu państwa. Wejście
w życie będzie skutkowało zmniejszeniem dochodów własnych gmin, ponieważ są one
beneficjentem dochodów z podatku od spadków i darowizn. W latach 2013 i 2014 szacowane
zmniejszenie dochodów wyniesie poniżej 1 miliona złotych.
Prośbę o opinię w sprawie projektu ustawy skierowano do: Ministra Finansów, Krajowej
Rady Notarialnej, Krajowej Rady Radców Prawnych, Naczelnej Rady Adwokackiej,
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Krajowej Rady Doradców Podatkowych,
Naczelnego Sądu Administracyjny, Fundacji Unii Metropolii Polskich, Związku Miast
Polskich, Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Unii Miasteczek
Polskich oraz Związku Województw RP.
Do projektu ustawy swoje stanowiska zgłosiły cztery podmioty: Naczelny Sąd
Administracyjny, Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, Krajowa Rada Notarialna oraz
Minister Finansów. Dwa pierwsze nie zgłosiły uwag, natomiast Krajowa Rada Notarialna
oraz Minister Finansów wyrazili pozytywną opinię dla tej inicjatywy ustawodawczej.
Projektowana regulacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.