Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

UZASADNIENIE

Potrzeba wydania rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie postępowania
kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów wynika ze zmiany delegacji zawartej w art. 9 ust. 8
ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach
uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U.
Nr 77, poz. 649, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Dotychczas postępowanie kwalifikacyjne na biegłych rewidentów było uregulowane
w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie postępowania
kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów (Dz. U. z 2010 r. Nr 6, poz. 36) oraz uchwałach
Krajowej Rady Biegłych Rewidentów – organu samorządu zawodowego biegłych
rewidentów, wydanych na podstawie uchylonych przepisów ustawy.

Projekt rozporządzenia określa warunki przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego na
biegłych rewidentów, tryb i sposób przeprowadzania egzaminów, warunki udzielania zaliczeń
egzaminów, o których mowa w art. 5, 5a, 5c i 6 ustawy, tryb i termin wnoszenia odwołań od
wyników egzaminów oraz zasady odbywania praktyki i aplikacji oraz uznawania wymogu
posiadania co najmniej 15-letniego doświadczenia zawodowego w zakresie rachunkowości,
prawa i finansów.

Rozwiązania przyjęte w projekcie rozporządzenia uwzględniają potrzebę obiektywnego
sprawdzenia teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydatów na biegłych
rewidentów do wykonywania zawodu, prawidłowy przebieg egzaminów oraz konieczność
zapewnienia sprawnego funkcjonowania Komisji Egzaminacyjnej.

Propozycje regulacji zawartych w rozporządzeniu mają zastosowanie do osób
przystępujących do postępowania kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów na podstawie:
1) art. 5 ust. 2 ustawy;
2) art. 5 ust. 2a ustawy, tj. osób posiadających co najmniej 15-letnie doświadczenie
zawodowe w zakresie rachunkowości, prawa i finansów oraz spełniających warunki,
o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1–4 oraz 6–8,
3) art. 5 ust. 3 i 4 ustawy, tj. osób ubiegających się o uzyskanie w Polsce kwalifikacji
do wykonywania zawodu biegłego rewidenta, zdobytych w innym państwie Unii
Europejskiej lub na zasadach wzajemności zdobytych w państwie trzecim, jeżeli spełniają
wymogi określone w ustawie lub równoważne
4) art. 11 ust. 3 ustawy, tj. osób, które zostały skreślone z rejestru biegłych rewidentów
z powodu wystąpienia z samorządu biegłych rewidentów.

Projekt określa warunki, których spełnienie decyduje o dopuszczeniu do postępowania
kwalifikacyjnego, przystąpienie do egzaminów z 10 tematów egzaminacyjnych, o których
mowa w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy, oraz odbycie i zaliczenie rocznej praktyki i dwuletniej
aplikacji albo trzyletniej aplikacji. Zaproponowany system zdawania egzaminów, co do trybu
i sposobu, stanowi kontynuację dotychczasowych rozwiązań określonych w ustawie
i rozporządzeniu. Zarówno poprzednie, jak i proponowane przepisy przewidują cztery sesje
egzaminacyjne stanowiące cykl egzaminacyjny. Każda z sesji składa się z 2 albo 3
egzaminów, które dzielą się na bloki tematyczne zawierające pytania testowe jednokrotnego
wyboru i zadania sytuacyjne.

Podobne rozwiązania dotyczące zastosowania bloków tematycznych zostały zachowane
również dla egzaminów z prawa gospodarczego, o których mowa w art. 5 ust. 3 i 4 ustawy.
10
Częściowej zmianie uległa natomiast forma tych egzaminów, ponieważ zrezygnowano
z formy ustnej zachowując tylko formę pisemną. Ponadto konsekwencją zmian
wprowadzonych do ustawy w art. 5 ust. 4a, jest obowiązek ustalania egzaminów przez
Komisję Egzaminacyjną, z uwzględnieniem różnic w zakresie kwalifikacji posiadanych przez
osobę przystępującą do postępowania kwalifikacyjnego na podstawie art. 5 ust. 3 i 4 ustawy.
W szczególności Komisja Egzaminacyjna będzie sprawdzać w jakim stopniu wiedza
i umiejętności nabyte w drodze dotychczasowego kształcenia lub doświadczenia zawodowego
mogą wyrównać zasadnicze różnice.

Formą pisemną został również zastąpiony dotychczasowy sposób zdawania egzaminu
dyplomowego. Egzamin składa się z 2 albo 3 zadań. Zaproponowany tryb zdawania
egzaminu jest oparty na rozwiązaniach stosowanych przy egzaminach, o których mowa
w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy. Ponadto w odróżnieniu od dotychczasowych regulacji, nie ma
ograniczeń w powtarzaniu egzaminu dyplomowego. Nie istnieje również obowiązek
powtórnego odbywania aplikacji w związku z niezaliczeniem tego egzaminu.

Sposób oceniania egzaminów został również przejęty z dotychczasowych regulacji. Kandydat
na biegłego rewidenta będzie mógł także odwołać się od każdego egzaminu bez względu
na uzyskany wynik.

Ponadto doprecyzowano czas potrzebny do przeprowadzenia egzaminów. Z uwagi na to,
że czas trwania poszczególnych egzaminów pisemnych został uzależniony od ilości pytań
testowych i zadań sytuacyjnych, wyznaczono tylko górną granicę czasową, która nie może
przekroczyć 240 minut.

W projekcie określono również warunki udzielania zaliczenia egzaminów, o których mowa
w art. 9 ust. 5 ustawy, które dotychczas były regulowane uchwałą Krajowej Rady Biegłych
Rewidentów. Zaliczenie egzaminu następuje na wniosek kandydata na biegłego rewidenta,
złożony do Komisji Egzaminacyjnej, pod warunkiem, że:
– kandydat zdał egzamin lub egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne z wynikiem
pozytywnym, z przedmiotów, które łącznie wyczerpują zakres tematyczny egzaminu objętego
wnioskiem,
– od dnia ukończenia studiów wyższych nie upłynęło więcej niż 3 lata.

Ponadto w projekcie uregulowano warunek udzielania zaliczenia na wniosek kandydata na
biegłego rewidenta egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 5a ustawy, tj. wszystkich
egzaminów z wiedzy teoretycznej, jeżeli ukończył on studia wyższe w Rzeczypospolitej
Polskiej lub zagraniczne studia wyższe uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za
równorzędne, co do których Komisja Egzaminacyjna stwierdzi, że zakresem kształcenia
obejmują wiedzę teoretyczną w zakresie wskazanym w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy.

Dodatkowo uregulowano możliwość udzielenia zaliczenia na wniosek kandydata na biegłego
rewidenta poszczególnych egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 5c ustawy, jeżeli zdał
egzaminy w ramach postępowania kwalifikacyjnego, prowadzonego przez organ uprawniony
do nadawania uprawnień biegłego rewidenta w innym państwie Unii Europejskiej, co do
których Komisja Egzaminacyjna stwierdzi, że zakresem kształcenia obejmują wiedzę
teoretyczną w zakresie wskazanym w art. 9 ust. 1 i 2

Projekt rozporządzenia określa, podobnie jak poprzednie regulacje, zasady odbywania rocznej
praktyki i dwuletniej aplikacji albo trzyletniej aplikacji, katalog podmiotów, w których
kandydaci na biegłych rewidentów mogą obywać praktykę i aplikację, jak również sposób ich
11
odbycia oraz zakres umiejętności wymagany do ich zaliczenia przez Komisję Egzaminacyjną.
Przepis ten został uzupełniony o zakres odbywania praktyki i aplikacji, który ma charakter
uszczegóławiający. Przede wszystkim doprecyzowano, że kandydat na biegłego rewidenta
odbywający aplikację, nabywa umiejętności wymagane do wykonywania zawodu w zakresie
dotyczącym badania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych.

Ponadto projekt określa zasady i zakres uznawania wymogu posiadania co najmniej 15-
letniego doświadczenia zawodowego, o którym mowa w art. 5 ust. 2a pkt 1 ustawy, które
Komisja Egzaminacyjna stwierdza na wniosek kandydata na biegłego rewidenta, pod
warunkiem, że potwierdzi jego spełnienie. Posiadanie doświadczenia zawodowego w zakresie
rachunkowości, prawa i finansów kandydat potwierdza w drodze oświadczenia o:
– nabyciu umiejętności w zakresie wymaganym dla odbycia praktyki w rachunkowości , oraz
– realizacji zadań w zakresie prawa i finansów w związku z wykonywanym zawodem lub
prowadzoną działalnością, zajmowanym stanowiskiem pracy.

Pozostałe różnice pomiędzy dotychczasowymi warunkami dopuszczenia do postępowania
kwalifikacyjnego, sposobem i trybem przeprowadzania egzaminów, składaniem odwołań od
wyników egzaminów oraz zasadami odbywania praktyki i aplikacji mają charakter
porządkujący.

Zagadnienia regulowane niniejszym projektem rozporządzenia nie są objęte prawem Unii
Europejskiej.

Projektowane rozporządzenie nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i przepisów technicznych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039,
z późn. zm.).

12
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)


1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny
Niniejsze rozporządzenie oddziałuje na kandydatów na biegłych rewidentów, Komisję
Egzaminacyjną dla kandydatów na biegłych rewidentów, Krajową Izbę Biegłych
Rewidentów w zakresie dotyczącym obsługi Komisji Egzaminacyjnej i egzaminów dla
kandydatów na biegłych rewidentów oraz na jednostki, w których odbywana jest praktyka
i aplikacja.
2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji społecznych
Projekt rozporządzenia zostanie poddany konsultacjom społecznym, w których będą
uczestniczyli: Komisja Egzaminacyjna, Krajowa Rada Biegłych Rewidentów Krajowej
Izby Biegłych Rewidentów, Komisja Nadzoru Finansowego, Komisja Nadzoru
Audytowego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Rzecznik praw
Obywatelskich, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Stowarzyszenie Biegłych
Rewidentów, Księgowych, Doradców Podatkowych, Prawników i Ekonomistów
„LIBERTAS”, Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej i Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”.
3. Przedstawienie wyników analizy wpływu aktu normatywnego w szczególności na:
− Sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek
samorządu terytorialnego
Wejście w życie rozporządzenia nie wiąże się ze zwiększeniem wydatków lub
zmniejszeniem dochodów budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu
terytorialnego.
− Rynek pracy
Proponowane zmiany idące w kierunku redukcji procedur postępowania
kwalifikacyjnego wpłyną na zmniejszenie utrudnień dla kandydatów na biegłych
rewidentów w zakresie dostępu do zawodu.
− Konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw
Regulacje zawarte w projekcie rozporządzenia nie wywierają wpływu
na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.
− Sytuację i rozwój regionalny
Regulacje zawarte w projekcie rozporządzenia nie wywierają wpływu na sytuację
i rozwój regionalny.
4. Wskazanie źródeł finansowania, zwłaszcza jeżeli projekt pociąga za sobą obciążenie
budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w życie przepisów zawartych w projekcie rozporządzenia nie pociąga za sobą
obciążenia budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.







19/06-kt
13