Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką Litewską, podpisanej w Wilnie dnia 17 lipca 2012 r.

handlowym niż Polska dla Litwy, głównie ze względu na różnice w wielkości obu
krajów. W ostatnich latach eksport Litwy stanowił 1,2% – 1,6%, a import
0,5% – 0,6% polskiego importu i eksportu.
Oprócz projektu Bałtyckiego FAB realizowane są również inne projekty
infrastrukturalne między Polską i Litwą. Najważniejsze z nich to projekt
energetyczny LitPol Link, droga ekspresowa ViaBaltica oraz linia kolejowa Rail
Baltica.
Bałtycki FAB jest jednym z wielu projektów współpracy infrastrukturalnej, które
będą wspierać integrację regionalną, promowanie i poszerzenie zakresu wymiany
handlowej i inwestycji. Proces wspólnej identyfikacji, opracowywania, rozwijania
i wdrażania szans wynikających z Bałtyckiego FAB może sam w sobie prowadzić
do rozpoznania dalszych korzyści na większą skalę niż te zidentyfikowane na
początkowym etapie projektu.
3.3. Przewidywane skutki polityczne wejścia w życie Umowy
Polska i Litwa mają długą historię współpracy. W ostatnich latach polsko-litewskie
relacje dwustronne wzmocniło przystąpienie obu krajów do Unii Europejskiej.
Oba kraje są również członkami NATO, a wojsko polskie uczestniczy
w kontyngencie NATO chroniącym przestrzeń powietrzną krajów nadbałtyckich,
w tym Litwy.
Należy podkreślić, że zawarcie Umowy nie narusza zasady posiadania przez Polskę
lub Litwę pełnej i wyłącznej suwerenności nad przestrzenią powietrzną ponad
terytorium swojego państwa ani kompetencji każdego państwa do egzekwowania
własnych prerogatyw w zakresie bezpieczeństwa i obrony w swojej krajowej
przestrzeni powietrznej. Co więcej, w art. 5 Umowy oba kraje uznają, że żaden
zapis niniejszej Umowy nie narusza ani nie wpływa na prawa i obowiązki
Umawiających się Państw wynikające z Konwencji chicagowskiej lub z innych
umów międzynarodowych, których jedno z nich jest stroną. Umawiające się Strony
będą natomiast wspólnie wyznaczać zarządzających przestrzenią powietrzną Polski
i Litwy.
29

Zawarcie Umowy o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni
Powietrznej jest ważnym krokiem w kierunku rozwoju współpracy transportowej
i gospodarczej z Litwą.
Utworzenie Bałtyckiego FAB stwarza możliwość dalszego rozwoju współpracy
przez budowanie lepszego zrozumienia i zaufania między partnerami. Projekt ten
może również wzmocnić pozycję obu krajów na arenie międzynarodowej, zarówno
w ramach Unii Europejskiej, jak i poza jej granicami. Projekt stwarza bowiem
potencjalne możliwości rozwijania współpracy z innymi krajami regionu,
w szczególności z Łotwą i Estonią, a także ze wschodnimi sąsiadami Polski,
tj. Rosją (Obwód Kaliningradzki), Białorusią i Ukrainą.
Efektywne funkcjonowanie tej Umowy może stanowić podstawę podjęcia rozmów
zmierzających do dalszej integracji służb zapewniających żeglugę powietrzną
w przestrzeni powietrznej Polski i Litwy.
Brak utworzenia Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej do grudnia 2012 r.
oznacza ryzyko osłabienia pozycji polskiej na arenie międzynarodowej. Może
prowadzić do uzyskania wizerunku kraju niepotrafiącego współpracować,
niezdolnego do skutecznego zarządzania i realizacji międzynarodowych projektów.
W konsekwencji może to prowadzić do izolacji i osłabić zdolność Polski do
integracji polskiej przestrzeni powietrznej z innymi blokami w Unii Europejskiej.
Porażka tego projektu znacząco utrudniłaby realizację innych projektów z zakresu
transportu, a także innych dziedzin gospodarki w relacjach dwustronnych
i wielostronnych.
Ponadto brak terminowej realizacji zobowiązań wynikających z legislacji Unii
Europejskiej skutkował będzie reakcją Komisji Europejskiej w tym zakresie
(np. przez skierowanie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE). Trudno na tym
etapie oszacować wysokość kar, jakie mogłyby być nakładane na państwa
członkowskie w wyniku takiej interwencji.
3.4. Przewidywane skutki prawne wejścia w życie Umowy
Umowa o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni
Powietrznej stanie się ważnym aktem prawnym, stanowiącym część porządku
30

prawnego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Republiki Litewskiej, określającym
prawa i obowiązki tych państw oraz instytucji zapewniających służbę żeglugi
powietrznej w obszarze przestrzeni powietrznej obydwu tych państw.
Zawarcie Umowy o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni
Powietrznej wiąże się z koniecznością zmiany ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. –
Prawo lotnicze oraz przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji
Żeglugi Powietrznej, w szczególności w niżej wskazanych aspektach:
1) art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze – w nawiązaniu do
zaproponowanych regulacji Umowy Bałtyckiego FAB, w obecnym brzmieniu
przepisu ww. ustawy, nie jest możliwe realizowanie wszystkich zadań
w zakresie zapewnienia służb żeglugi w całym obszarze bądź wydzielonej
części polskiej przestrzeni powietrznej przez podmioty z państw członkowskich
Unii Europejskiej oraz państw trzecich,
2) art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi
Powietrznej – zgodnie z obowiązującym brzmieniem wyłącznie PAŻP
zobowiązana jest do zapewnienia „bezpiecznej, ciągłej, płynnej i efektywnej
żeglugi powietrznej w polskiej przestrzeni powietrznej (…)”.
Dodatkowo w dalszej pespektywie rozwoju Bałtyckiego FAB należy rozważyć
możliwość zmiany przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji
Żeglugi Powietrznej, wskazując nowe ich brzmienie umożliwiające zawieranie
przez PAŻP umów z instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej oraz
tworzenie w tym zakresie podmiotów prawa świadczących te usługi.
Powyższe uzasadnienie nie obejmuje analizy przepisów prawa litewskiego,
zgodność z którymi przesądzać będzie również nie tylko o efektywnej realizacji
przepisów Umowy, ale przede wszystkim determinuje skuteczne wdrożenie tej
Umowy i wprowadzenie jej przepisów do porządku prawnego.
Postanowienia Umowy odpowiadają zaleceniom Komisji Europejskiej dotyczącym
zawierania umów o utworzeniu Funkcjonalnych Bloków Przestrzeni Powietrznej.
Zawarcie Umowy o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni
Powietrznej nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa polskiego.
31

Brak Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej do grudnia 2012 r. wiązałby
się z ryzykiem rozpoczęcia przez Komisję Europejską postępowania przeciwko
Polsce, w związku z niewdrożeniem przepisów Unii Europejskiej, w szczególności
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1070/2009 z dnia
21 października 2009 r. zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 549/2004, (WE)
nr 550/2004, (WE) nr 551/2004 oraz (WE) nr 552/2004 w celu poprawienia
skuteczności działania i zrównoważonego rozwoju europejskiego systemu
lotnictwa (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 34).
Przedmiotowa Umowa o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku
Przestrzeni Powietrznej została zawarta między Rzecząpospolitą Polską
a Republiką Litewską, a związanie Rzeczypospolitej Polskiej nastąpi w drodze
ratyfikacji, za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dodatkową podstawą prawną takiego
sposobu procedowania jest art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r.
o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.).
3.5. Skutki finansowe związane z wejściem w życie Umowy wraz ze wskazaniem
źródeł finansowania
Wejście w życie Umowy o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku
Przestrzeni Powietrznej nie spowoduje zwiększenia wydatków z budżetu państwa.
Funkcjonowanie struktur zarządzających Bałtyckim FAB (Rada Bałtyckiego FAB
i Zarząd Bałtyckiego FAB), które będą utworzone na podstawie przedmiotowej
Umowy, będą finansowane z budżetu jednostek delegujących (jedynie koszty
delegacji służbowej na posiedzenia) swoich przedstawicieli do prac w Radzie
i Zarządzie
Bałtyckiego FAB (Ministerstwo Transportu, Budownictwa
i Gospodarki Morskiej, Ministerstwo Obrony Narodowej, Urząd Lotnictwa
Cywilnego, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej). Za uczestnictwo w strukturach
zarządzających Bałtyckim FAB nie jest przewidywane wynagrodzenie.
Możliwe korzyści związane z zawarciem Umowy szacowane są na 129 mln euro
w cenach z
2009 r. Ogólne korzyści wdrożenia Bałtyckiego FAB
(niezdyskontowane) w perspektywie długoterminowej do 2030 r. mogą wynieść
około 220 mln euro (wartość szacunkowa).



32
03/60rch