Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw

ze standardami obowiązującymi w polskim porządku prawnym, wynikającym m.in. z art. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Pozbawienie prawa wykonywania dotychczasowego zajęcia psychologów nie
posiadających dyplomu magistra psychologii i ukończonych studiów podyplomowych
w zakresie psychologii transportu jest w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
sprzeczne z art. 2 Konstytucji RP, gdyż narusza zasadę zaufania obywatela do państwa
i stanowionego prawa oraz zasadę ochrony praw niewadliwie nabytych. Przykładem może
tu być wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 grudnia 1999 r. Sygn. K. 22/99 odnoszący
się do uzależnienia uznania dotychczasowych uprawnień instruktorów nauki jazdy od
posiadania wykształcenia średniego. W uzasadnieniu do tego wyroku Trybunał stwierdził:
„Naruszając zasadę ochrony praw nabytych ustawodawca dopuszcza się także naruszenia
zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa oraz zasady
bezpieczeństwa prawnego obywateli. Zasada ta od dawna (por. szerzej uzasadnienie wyroku
w sprawie K. 36/98) była przez Trybunał Konstytucyjny traktowana jako oczywista cecha
demokratycznego państwa prawnego, z której wyprowadzono dalsze szczegółowe normy,
odnoszące się przede wszystkim do sytuacji, gdy mamy do czynienia z wieloma
następującymi po sobie zmianami obowiązującego stanu prawnego, w których ustawodawca
musi uwzględnić konsekwencje faktyczne i prawne, jakie powstaną z chwilą wejścia w życie
nowych uregulowań. Oznacza to, że ustawodawca dokonując kolejnych modyfikacji stanu
prawnego nie może tracić z pola widzenia interesów podmiotów, które ukształtowały się
przed dokonaniem zmiany stanu prawnego. W ujęciu dotychczasowego orzecznictwa
Trybunału Konstytucyjnego treść omawianej zasady sprowadzała się do takiego stanowienia
i stosowania prawa, by nie stawało się ono swoistą pułapką dla obywatela i by mógł on
układać swoje sprawy w zaufaniu, iż nie naraża się na prawne skutki, których nie mógł
przewidzieć w momencie podejmowania decyzji i działań oraz w przekonaniu, że jego
działania podejmowane pod rządami obowiązującego prawa i wszelkie związane z tym
następstwa będą także i później uznawane przez porządek prawny.”.
Należy wskazać, iż kwestia pozbawienia uprawnień zawodowych części psychologów
była przedmiotem wystąpienia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Stowarzyszenia
Psychologów Transportu i Konfederacji Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej do posłów
członków Sejmowej Komisji Infrastruktury. Mając na uwadze powyższy stan prawny
i faktyczny posłowie wnioskodawcy uznali za zasadne wniesienie projektu ustawy, zgodnie
z którym osoby wpisane do ewidencji psychologów wykonujących badania w zakresie
psychologii transportu w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących
pojazdami uznaje się za spełniające wymagania w zakresie wykształcenia, o którym mowa
w art. 87 ust. 2 pkt 1 i 2 tej ustawy.
2. Zagraniczne prawo jazdy.
Mając na względzie coraz częściej pojawiające się problemy dotyczące braku
uznawalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tureckiego krajowego prawa jazdy oraz
wzrastający tranzyt samochodów ciężarowych z Turcji przez Polskę do Unii Europejskiej,
proponuje się dokonanie zmiany ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
w zakresie umożliwienia uznawalności krajowego tureckiego prawa jazdy na terenie Polski.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem
silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy
lub naczepy jest wydane za granicą:
a) międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym,
podpisanej w Genewie dnia 19 września 1949 r.,
b) krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu
drogowym, sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.,
c) krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Turcja nie jest stroną ww. konwencji, a tureckie prawo jazdy nie jest zgodne z wzorem
określonym w Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada
1968 r. (Dz. U. z 1988 r. Nr 5, poz. 40 i 44) oraz w Dyrektywie 2006/126/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy. W związku
z powyższym obecnie nie ma możliwości bezpośredniego uznawania tego dokumentu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami literalnie stanowi, jakie
dokumenty potwierdzają posiadanie uprawnień przez kierujących pojazdami na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Na podstawie przeprowadzonej analizy możliwości uznawania
tureckich praw jazdy w Polsce ustalono, że w tym celu należy dokonać zmiany ustawy
o kierujących pojazdami.
W celu umożliwienia uznawania tureckiego krajowego prawa jazdy na terytorium
Rzeczypospolitej PolskiejPolskiej proponuje się zastosowanie uniwersalnego rozwiązania
prawnego otwierającego drogę do uznawania krajowych praw jazdy wszystkich państw,
z którymi Rzeczpospolita Polska podpisze odpowiednią umowę o wzajemnym uznawaniu
praw jazdy.
Biorąc pod uwagę powyższe proponuje się dodanie do przepisów ustawy
o kierujących pojazdami przepisów w art. 4 w ust. 1 w pkt 2 w lit. d oraz art. 5a.
Ze względu na charakter przedmiotowy przedstawionego projektu ustawy o zmianie
ustawy o kierujących pojazdami, odnoszącej się do Wojewódzkich Ośrodków Ruchu
Drogowego oraz zasad przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy zaproponowano
uzupełnienie ustawy o konieczną zmianę ustawy – Prawo o ruchu drogowym wynikającą
z podpisania Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Rządem Stanów Zjednoczonych
Ameryki o statusie sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z realizacją przepisów przedmiotowej umowy
powstała potrzeba stworzenia prawnej możliwości zdawania przez żołnierzy armii Stanów
Zjednoczonych egzaminów na prawo jazdy w WORD. Ze względu na powyższe, proponuje
się dodanie do ustawy – Prawo o ruchu drogowym nowej zmiany w art. 117 w ust. 1
w postaci pkt 3a.
3. Nowelizacja ustawy z dnia 10 października 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo
o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Proponowana zmiana ma na celu korektę art. 4 w ustawie z dnia 10 października
2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw
dotyczącego art. 3 ust. 1 pkt 1d ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej.
Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym od dnia 2 lutego 2013 r. w ustawie
z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej w art. 3 w ust. 1 jest już pkt 1d o innej treści
nadanej przez art. 19 ustawy z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie
informowania o zużyciu energii przez produkty wytwarzające energię (Dz. U. poz 1203).
Aby doprowadzić do kompleksowego zafunkcjonowania zmian zawartych w ustawie
z dnia 10 października 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych
innych ustaw, dotyczącej spraw z zakresu homologacji przedmiotów wyposażenia lub części
pojazdu i wystawiania odpowiednich świadectw homologacji typu, należy dokonać zmiany
zaproponowanej w art. 4 projektu polegającej na dodaniu kolejnej jednostki redakcyjnej
(pkt 1e zamiast 1d) w art. 3 w ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej.
4. Termin wejścia w życie przepisów ustawy.
Zaproponowany na dzień ogłoszenia termin wejścia w życie przepisów niniejszej ustawy
wiąże się z koniecznością pilnego rozwiązania problemu osób wykonujących zawód
psychologa w zakresie wykonywania badań psychologicznych w transporcie drogowym,
które w obecnym brzmieniu przepisów ustawy mogą zostać pozbawione prawa wykonywania
tego zawodu. Wejście w życie pozostałych zmian ustawy w dniu opublikowania ustawy
pozwoli na szybką realizację postanowień między innymi umowy NATO – Sofa w kontekście
uznawania uprawnień do kierowania pojazdami żołnierzy sił zbrojnych USA oraz na
rozpoczęcie procedury podpisania umowy międzynarodowej w zakresie uznawania praw
jazdy obywateli Turcji.
5. Ocena skutków finansowych regulacji.
Przedmiotowa regulacja nie będzie miała wpływu zarówno na wydatki i dochody budżetu
państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz prywatnych przedsiębiorców.
6. Prawo Unii Europejskiej.
Przedmiotowa regulacja nie jest objęta przepisami Unii Europejskiej.

Warszawa, 12 marca 2013 r.

BAS–WAPEiM–489/13


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP


Opinia w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej komisyjnego
projektu ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz
niektórych innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców:
poseł Jerzy Szmit)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30
lipca 1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012
poz. 32 ze zm.), sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zmierza do nowelizacji trzech ustaw: ustawy z dnia 5
stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151 ze zm.,
zwanej dalej „ustawą o kierujących pojazdami”), ustawy z dnia 20 czerwca
1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.,
zwanej dalej „Prawo o ruchu drogowym”) oraz ustawy z dnia 10
października 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1448, zwanej dalej „ustawą
zmieniającą Prawo o ruchu drogowym”).
Do ustawy o kierujących pojazdami wprowadzany jest przepis
stanowiący, że dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do
kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów
składającym się z pojazdu silnikowego i naczepy lub naczepy będzie mogło
być krajowe prawo jazdy określone w umowie międzynarodowej, której
stroną jest Rzeczpospolita Polska. Tego rodzaju prawo jazdy stwierdzać
będzie posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami na terytorium RP, w
zakresie określonym w tym prawie jazdy i w umowie, której stroną jest RP
(art. 1 ust. 1 i 2 projektu ustawy). Projekt ustawy poszerzy też kategorię osób
uprawnionych do wykonywania badań psychologicznych w zakresie
psychologii transportu o osoby, które posiadają dyplom magistra filozofii
chrześcijańskiej ze specjalizacją filozoficzno-psychologiczną, uzyskany na
Katolickim Uniwersytecie Lubelskim do dnia 1 października 1981 r., lub
dyplom magistra filozofii chrześcijańskiej w zakresie psychologii, uzyskany