Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt

w terminie 3 miesięcy od dnia wej cia w ycie projektowanej ustawy nie
dokonają zgłoszenia zgodnie z jej przepisami (art. 2 ust. 1 projektu ustawy).
W związku z wprowadzeniem wy ej wymienionych rodzajów działalno ci
nadzorowanej dotyczącej zwierząt akwakultury zmianie uległy przepisy,
w szczególno ci rozdziału 2 ustawy, dotyczące wymagań weterynaryjnych dla
podejmowania i prowadzenia działalno ci nadzorowanej (art. 1 pkt 2 oraz
6 –12 projektu ustawy).
Projektowana ustawa wdra a tak e definicje okre lone w dyrektywie
2006/88/WE niezbędne dla funkcjonowania pozostałych jej przepisów
(w szczególno ci: akwakultura, zwierzęta wodne, chów lub hodowla zwierząt
akwakultury, łowisko typu „wpu ć i złów”, przedsiębiorstwo produkcyjne sektora
akwakultury, zakład przetwórczy, enklawa czy strefa) lub nadaje dotychczas
istniejącym definicjom nowe brzmienie wynikające z dyrektywy 2006/88/WE
– w szczególno ci: zwierzęta akwakultury, gospodarstwo, niejadalne produkty
pochodzenia zwierzęcego, materiał biologiczny czy choroby zaka ne zwierząt
(art. 1 pkt 3 projektu ustawy).
W dodanym art. 3a ustawy zmienianej, w celu uniknięcia w przyszło ci
wątpliwo ci, jednoznacznie okre lono, e przepisów ustawy nie stosuje się do
zwierząt wodnych łowionych w celu produkcji mączki rybnej, paszy dla ryb,
oleju rybnego i podobnych produktów, ozdobnych zwierząt wodnych
hodowanych w akwariach niekomercyjnych oraz dzikich zwierząt wodnych
łowionych lub zbieranych w celu bezpo redniego wprowadzenia do łańcucha
ywno ciowego (art. 1 pkt 4 projektu ustawy).
Utrzymywanie ozdobnych zwierząt wodnych w sklepach zoologicznych,
sklepach ogrodniczych, stawach ogrodowych, akwariach komercyjnych lub
hurtowniach, które nie mają bezpo redniego kontaktu z wodami naturalnymi lub
są wyposa one w system oczyszczania cieków ograniczający do
dopuszczalnego poziomu ryzyko przeniesienia chorób zaka nych tych zwierząt
do wód naturalnych, nie stanowi działalno ci nadzorowanej (art. 2 ust. 2
dyrektywy 2006/88/WE). W związku z tym w projektowanej ustawie
jednoznacznie okre lono,
e przepisów dotyczących wymagań dla
podejmowania i prowadzenia działalno ci nadzorowanej okre lonych

4
w rozdziale 2 nie stosuje się do tego rodzaju działalno ci (art. 1 pkt 13 projektu
ustawy).
Jednym z warunków prowadzenia działalno ci nadzorowanej w zakresie
prowadzenia przedsiębiorstwa produkcyjnego sektora akwakultury lub zakładu
przetwórczego jest opracowanie przez podmioty zamierzające prowadzić tę
działalno ć programów nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury. W związku
z tym rozszerzono, w przypadku tego rodzaju działalno ci, wymagania
weterynaryjne o wymagania dotyczące tych programów. Programy te będą
tak e przedmiotem kontroli organów Inspekcji Weterynaryjnej, a warunki jej
przeprowadzania będą okre lone w przepisach wydanych na podstawie art. 10
ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej (art. 1 pkt 5 projektu ustawy). Szczegółowe
wymagania weterynaryjne dla prowadzenia tego typu działalno ci będą
okre lone w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 10 ust. 1
pkt 1 ustawy.
W celu zapewnienia racjonalnego rozwoju sektora akwakultury oraz
zwiększenia jego wydajno ci dyrektywa 2006/88/WE szczegółowo okre liła
wymagania w zakresie zdrowia zwierząt wodnych umieszczanych na rynku.
Okre lenie takich wymagań ma równie doprowadzić do uniknięcia
rozprzestrzeniania się chorób zaka nych zwierząt akwakultury. W związku
z tym oraz biorąc pod uwagę nowe podej cie w prawie wspólnotowym
w zakresie umieszczania na rynku zwierząt akwakultury, zdecydowano się
nadać nowe brzmienie rozdziałowi 7 (art. 1 pkt 16 projektu ustawy). W rozdziale
tym okre lono wymagania weterynaryjne dla umieszczanych na rynku zwierząt
akwakultury przeznaczonych do chowu lub hodowli, odnowy populacji lub
łowisk typu „wpu ć i złów” czy w celu dalszego ich przetworzenia. Ponadto
okre lono równie niezbędne wymagania w zakresie wprowadzania zwierząt
akwakultury do stref lub enklaw o ró nym statusie epizootycznym, jak
i wysyłania tych zwierząt z takich stref lub enklaw. W rozdziale tym
uregulowano tak e kwestie zaopatrywania zwierząt akwakultury w wiadectwa
zdrowia oraz umieszczania na rynku ozdobnych zwierząt wodnych i dzikich
zwierząt wodnych. Projektowane w rozdziale 7 przepisy wdra ają
postanowienia okre lone w rozdziale III dyrektywy 2006/88/WE.

5
Pozostałe przepisy projektowanej ustawy (art. 1 pkt 18, 19, 20 lit. b, 23 oraz
29 – 31 projektu ustawy) mają na celu wdro enie ogólnych postanowień
dyrektywy 2006/88/WE w zakresie zwalczania chorób zaka nych zwierząt
akwakultury. Dyrektywa 2006/88/WE znacznie szerzej ni dotychczasowe
przepisy reguluje zwalczanie chorób zaka nych zwierząt wodnych, w tym
zwiększa liczbę gatunków zwierząt wodnych, a tak e wprowadza nowe
rozwiązania w odniesieniu do ustanawiania obszarów o okre lonym statusie
epizootycznym, w tym warunki i tryb zawieszania, cofnięcia oraz ponownego
uznania terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, strefy lub enklawy, w stosunku do
których zawieszono lub cofnięto uznanie. Szczegółowy sposób i tryb zwalczania
chorób zaka nych zwierząt akwakultury wdra ający postanowienia rozdziału V
dyrektywy 2006/88/WE będzie okre lony w przepisach wydanych na podstawie
art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej.
W związku z pojawianiem się nieznanych dotychczas na terytorium Unii
Europejskiej chorób zaka nych zwierząt wodnych nale y wprowadzić
mo liwo ć okre lenia przez państwo członkowskie Unii Europejskiej
niezbędnych rodków zwalczania takich nowo pojawiających się chorób
zaka nych tych zwierząt. Zgodnie z dodanym w art. 47 ust. 1a (art. 1 pkt 21
projektu ustawy) minister wła ciwy do spraw rolnictwa w przypadku wystąpienia
nowo rozpoznanej powa nej choroby zaka nej zwierząt akwakultury o znanej
lub nieznanej etiologii, która mo e rozprzestrzeniać się w obrębie populacji
tych zwierząt lub między tymi populacjami, albo rozpoznania choroby zwierząt
akwakultury podlegającej obowiązkowi zwalczania u gatunku zwierząt
akwakultury dotychczas uznawanego za niewra liwy mo e, w drodze
rozporządzenia, zarządzić rodki okre lone w art. 46 ust. 3 ustawy zmienianej,
mając na względzie zapobie enie niekontrolowanemu szerzeniu się choroby
zaka nej zwierząt.
Ponadto dodanie w ustawie zmienianej art. 24ea (art. 1 pkt 15 projektu ustawy)
jest niezbędne, aby okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne mogły prowadzić
rejestry wydanych paszportów, a Krajowa Rada Lekarsko-Weterynaryjna na
podstawie tych rejestrów mogła prowadzić centralny rejestr wydanych
paszportów – bazę danych. Prowadzenie przez rady lekarsko-weterynaryjne

6
rejestrów wydanych paszportów umo liwi identyfikację zwierzęcia oraz jego
posiadacza od dnia wydania dokumentu.
Katalog zwierząt zawarty w art. 49 ustawy zmienianej, za które przysługuje
odszkodowanie z bud etu państwa w przypadku zwalczania chorób zaka nych
zwierząt został poszerzony o rodziny pszczele (art. 1 pkt 22 projektu ustawy).
Zgnilec amerykański pszczół znajduje się w wykazie chorób podlegających
obowiązkowi zwalczania okre lonym w załączniku nr 2 do ustawy.
Uwzględniając postulaty rodowisk pszczelarskich oraz mając na uwadze
równe traktowanie podmiotów prowadzących działalno ć w zakresie
utrzymywania zwierząt gospodarskich, okre lono zakres odszkodowań
w przypadku
wystąpienia zgnilca amerykańskiego pszczół. Produkty
wytworzone przez pszczoły i pozyskane od pszczół, które pochodzą z ogniska
choroby, mogą zostać zagospodarowane przez pszczelarza lub wykorzystane
po odpowiednim przetworzeniu, gdy nie stwarzają zagro enia dla zdrowia
i ycia ludzi. Ule i sprzęt pszczelarski wymagają bie ącego czyszczenia
i odka ania. Choroby pszczół po likwidacji ogniska zaka enia, którym jest
rodzina pszczela, mogą być przenoszone przez pszczelarza u ywającego
nieczyszczonych i nieodka onych uli i sprzętu. Czynnik chorobotwórczy
wywołujący zgnilca amerykańskiego pszczół mo e być unieszkodliwiony
poprzez zastosowanie oczyszczania i dezynfekcję, w tym przy u yciu wysokiej
temperatury. Na rozprzestrzenianie się tego czynnika chorobotwórczego ma
wpływ równie nieszczelno ć uli, a tak e stare, zaniedbane i „opuszczone”
pnie, które sprzyjają dokonywaniu rabunków przez pszczoły pochodzące ze
zdrowych rodzin.
Zmiana zaproponowana w art. 54 w ust. 4 ustawy zmienianej (art. 1 pkt 24
projektu ustawy) wynika z do wiadczeń, które zdobyto podczas zwalczania
grypy ptaków na przełomie roku 2007 i 2008. W zwalczaniu chorób zaka nych
zwierząt w ramach zespołów kryzysowych biorą udział ró ne słu by
mundurowe i inspekcje niepodlegające ministrowi wła ciwemu do spraw
rolnictwa. W ramach tych działań są zaanga owane równie starostwa oraz
urzędy gmin. Słu by te i inspekcje oraz jednostki samorządu terytorialnego
ponoszą koszty związane z realizacją zadań przewidzianych w planach
gotowo ci i wynikające z zaleceń sztabów kryzysowych na poszczególnych

7
szczeblach. Aktualnie obowiązujący przepis art. 54 ust. 4 ustawy nie daje
podstaw do finansowania ze rodków bud etu państwa przeznaczonych dla
weterynarii, którymi dysponuje minister wła ciwy do spraw rolnictwa, wydatków
ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego, np. na finansowanie
dora nych remontów ró nych urządzeń, naprawy dróg dojazdowych, wypłaty
wynagrodzeń dla słu b mundurowych za dy ury i nadgodziny, zakupu paliwa do
samochodów Policji, stra y miejskiej, kosztów zakwaterowania i wy ywienia
oddelegowanych oddziałów Policji lub stra y, zakupu materiałów do wykonania
tablic i ich ustawienia w obszarach zapowietrzonych, wynagrodzenia za obsługę
mat dezynfekcyjnych. Nale y podkre lić,
e zadania te powinny być
finansowane w ramach bud etów własnych tych słu b oraz bud etów jednostek
samorządu terytorialnego, zgodnie z postanowieniami art. 3 ust. 2 pkt 9 ustawy
z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu czysto ci i porządku w gminach (Dz. U.
z 2005 r. Nr 236, poz. 2008). Obowiązujące w tym zakresie przepisy nie dają
bowiem ministrowi wła ciwemu do spraw rolnictwa podstaw do pokrywania
wydatków poniesionych przy zwalczaniu chorób zaka nych zwierząt przez
słu by mundurowe i inspekcje podległe innym ministrom. Podobnie
w przypadku jednostek samorządu terytorialnego minister wła ciwy do spraw
rolnictwa nie mo e zrefundować poniesionych przez nie kosztów likwidacji
chorób zaka nych zwierząt. Dlatego doprecyzowanie tego przepisu polegające
na wskazaniu, e realizacja zadań wynikająca z planów gotowo ci przez wy ej
wymienione podmioty jest finansowana ze rodków bud etu państwa
przeznaczonych na zwalczanie chorób zaka nych zwierząt, ma na celu
wyeliminowanie w przyszło ci wątpliwo ci w tym zakresie.
Uchylenie art. 57a ustawy zmienianej (art. 1 pkt 26 projektu ustawy) ma na celu
usunięcie wątpliwo ci, kiedy programy zwalczania mają być ustanawiane na
podstawie art. 57, a kiedy na podstawie art. 57a ustawy – brzmienie tych
przepisów nie przesądza tego w sposób jednoznaczny. Wątpliwo ci w tym
zakresie pojawiły się przy przyjmowaniu przez Radę Ministrów w kwietniu
2008 r., w drodze uchwały, krajowych programów zwalczania niektórych
serotypów Salmonelli w stadach gatunku kura (Gallus gallus) oraz w stadach
brojlerów gatunku kura (Gallus gallus). Dlatego uzupełniono przepis art. 57
ust. 1 ustawy o mo liwo ć opracowania przez Głównego Lekarza Weterynarii

8