Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Poza tym projekt poselski wprowadza zmianę zasad rozpoznawania momentu powstania
obowiązku podatkowego, przy jednoczesnym wprowadzeniu swobody wyboru terminu
rozpoznawania tego obowiązku. Rozwiązanie to ma na celu przyspieszenie momentu
powstania tego obowiązku, przy jednoczesnym wprowadzeniu fakultatywności rozpoznawania
obowiązku podatkowego.
Propozycję tą należy ocenić negatywnie. W ocenie Rady Ministrów nie można pozostawić
podatnikom dowolności w określaniu momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Obowiązek ten musi być precyzyjnie określony, a nie zależny od woli podatnika, gdyż
mogłoby to prowadzić do rozszczelnienia systemu VAT. Rozwiązanie to pociągnie za sobą
wzrost liczby błędnych faktur, wadliwych deklaracji i rejestrów. Rozliczanie przez podatników
niektórych transakcji wg obecnych reguł, przy jednoczesnym wprowadzeniu nowych ogólnych
zasad, wiązać się będzie z koniecznością przestawienia u podatników obecnych systemów
rozliczeń finansowych i wdrożenia nowych procedur. Zaproponowane rozwiązanie może
również rodzić liczne wątpliwości dla nabywcy, który musi mieć pewność, w którym
momencie może dokonać odliczenia podatku naliczonego, np. w związku z koniecznością
powiązania odliczenia z momentem wykonania usługi.
Zaprojektowana zmiana nie uwzględnia poza tym wszystkich szczególnych momentów
powstania obowiązku podatkowego zawartych w ustawie o podatku od towarów
i usług, choć z uzasadnienia do tej propozycji wynika, że szczególne zasady rozpoznawania
tego obowiązku pozostaną.
Najistotniejsze jest jednak to, że nie są to zmiany korzystne dla podatników, gdyż generalnie
przyspieszają u nich moment powstania obowiązku podatkowego i co do zasady, powodują
konieczność szybszego rozliczenia w podatku od towarów i usług transakcji. Należy również
podkreślić, iż obecne brzmienie art. 19 ustawy o VAT od lat nie rodzi w zasadzie żadnych
wątpliwości interpretacyjnych i jak dotąd nie zgłaszano istotnych problemów w stosowaniu
tych przepisów.
Ponadto należy zaznaczyć, że przy szacowaniu skutków budżetowych nie uwzględniono
proponowanej fakultatywności rozpoznawania obowiązku podatkowego. Wprowadzenie takiej
opcji znacząco zredukuje szacowane w poselskim projekcie ustawy skutki z tytułu
ujednolicenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Negatywnie należy również zaopiniować zawartą w poselskim projekcie zmianę do ustawy –
Prawo o ruchu drogowym. Przyjęcie tej regulacji spowoduje swobodną ocenę sytuacji
wymagania zaświadczenia wymienionego w przepisie art. 72 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy – Prawo
o ruchu drogowym. Mogłoby to prowadzić do sytuacji spowolnienia procesu rejestracji w
przypadku pojazdów sprowadzonych z zagranicy, narażenia organu rejestrującego na
dodatkowe koszty w przypadku wystąpienia przez wnioskodawcę z odwołaniem do organu
wyższego stopnia, jak też utratę zaufania do organu administracji publicznej.

5
Ponadto wskazać należy, że brzmienie zmian zaproponowanych w poselskim projekcie do
art. 29 ust. 10 i 10a ustawy o VAT nie koresponduje z uzasadnieniem do tego projektu.
W uzasadnieniu wskazano, że zmiana wyeliminuje obowiązujący obecnie stan, w którym
podatnik zamierzający przekazać używane towary (np. komputery) na cel charytatywny
zobowiązany jest naliczać VAT od ceny nabycia przekazywanych towarów, a nie od ich
aktualnej wartości. Wnioskodawcy projektu nie uwzględnili jednak faktu, że już od dnia 1
stycznia 2008 r. - data wejścia w życie ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o
podatku od towarów i usług oraz ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków
związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 192, poz. 1382) – podatnicy
określają podstawę opodatkowania przy nieodpłatnych przekazaniach towarów (darowiznach)
z uwzględnieniem ceny nabycia tych towarów (kosztu wytworzenia), określonych w momencie
dostawy tych towarów. Oznacza to uwzględnienie przy określaniu tej podstawy realnej
wartości przekazywanych towarów, a nie ich wartości historycznej. Zmiana zawarta w
poselskim projekcie jest zatem bezprzedmiotowa dla osiągnięcia celu zapisanego w
uzasadnieniu projektu, chyba że wnioskodawcy chodziło o ograniczenie stosowanych od
1 stycznia 2008 r. regulacji.
Powyższe świadczy o skupieniu się projektodawcy przede wszystkim na rozwiązaniach
wcześniej wypracowanych. Wykorzystując wcześniejsze rozwiązania nie „dopasowano” ich
jednak w pełni do nowych elementów, które proponuje się w projekcie poselskim. Przykładem
jest tutaj wskazanie w poselskim projekcie ustawy (w pkt 44 projektu), że dodawany jest do
ustawy załącznik nr 10, podczas gdy w istocie załącznika tego nie ma i konieczność jego
dołączenia nie wynika z żadnego przepisu projektu.

Pomimo zatem, że poselski projekt ustawy jest w pewnej części zbieżny z rozwiązaniami
zaproponowanymi w projekcie rządowym, to wersja rządowa, co należy szczególnie
podkreślić, jest pełniejsza, bardziej kompleksowa i jest o wiele dalej idąca niż propozycje
poselskie. Rządowy projekt zawiera szereg całkowicie nowych rozwiązań, oczekiwanych
przez podatników, jak np. rozszerzenie wyłączenia z opodatkowania VAT w odniesieniu do
zorganizowanej części przedsiębiorstwa, likwidację zakazu odliczania podatku od wydatków,
które nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku
dochodowym, zwolnienie dostaw nieruchomości również niemieszkalnych po pierwszym
zasiedleniu, okresowe zwolnienie od podatku dostawy towarów objętych spisem z natury,
dokonywanej przez osoby fizyczne, które zaprzestają działalności, czy też możliwość
powrotu do zwolnienia podmiotowego po roku od jego utraty (obecnie po 3 latach). Poza tym
projekt ten zawiera zmiany związane z wdrożeniem do ustawy o VAT dyrektywy Rady
2007/74/WE z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zwolnienia towarów przywożonych przez
osoby podróżujące z państw trzecich z podatku od wartości dodanej i akcyzy (Dz. Urz. UE L
346 z 29.12.2007 r., str. 6). Rozwiązań takich nie zawiera projekt poselski.


6
Reasumując, wprawdzie projekt poselski zawiera wiele rozwiązań przewidzianych projektem
rządowym, to jednak niektóre rozwiązania zawarte wyłącznie w projekcie poselskim
powodują znaczne skutki budżetowe i rodzą uzasadnione wątpliwości co do spójności i racjo-
nalności, a także co do zgodności z prawem Unii Europejskiej. Uwzględniając zatem fakt, że
projekt rządowy jest pełniejszy, bardziej dopracowany, a dodatkowo w wielu miejscach
bardziej korzystny dla przedsiębiorców, Rada Ministrów rekomenduje procedowanie nad
rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych
innych ustaw.
















7