Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

7) współczynniku niewykonania zobowiązań – rozumie się przez to stosunek sumy wartości
przypadków niewykonania zobowiązań wynikających z operacji w danym okresie do
wartości wszystkich pozycji, którym instytucja nadała tą samą ocenę wiarygodności
kredytowej i które znajdują się w tej samej klasie ekspozycji.
§ 3. Dom maklerski może wykorzystywać oceny wiarygodności kredytowej nadawane przez
uznane zewnętrzne instytucje w celu ustalenia wagi ryzyka:
1) ekspozycji zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 6 do rozporządzenia o
wymogach kapitałowych;
2) pozycji sekuratyzacyjnej w rozumieniu § 5 załącznika nr 8 do rozporządzenia o
wymogach kapitałowych, zgodnie z zasadami określonymi w tym załączniku.

§ 4. Komisja uznaje zewnętrzną instytucję dla celów ustalenia wagi ryzyka ekspozycji domów
maklerskich jedynie wówczas, gdy stosowana przez zewnętrzną instytucję metodologia oceny
jest zgodna z wymogami obiektywności, niezależności, aktualności i przejrzystości, a
opracowana przez zewnętrzną instytucję ocena wiarygodności kredytowej spełnia wymogi
wiarygodności oraz przejrzystości i jawności.

§ 5. Niezlecone oceny wiarygodności kredytowej nadawane przez uznane zewnętrzne
instytucje mogą być wykorzystywane przez domy maklerskie w celu obliczania wymogów
kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego za pomocą metody standardowej określonej w
rozporządzeniu o wymogach kapitałowych, pod warunkiem, że:
1) spełnione są warunki określone w § 4;
2) niezlecone oceny wiarygodności kredytowej nie są wykorzystywane do wywierania
nacisku na oceniane podmioty w celu zlecania nadawania ocen.

§ 6.1. Komisja oceniając spełnienie wymogów określonych w § 4:
1) w odniesieniu do kryterium obiektywności metodologii oceny weryfikuje czy metodologia
przyznawania ocen wiarygodności kredytowej jest odpowiednio rygorystyczna, systematyczna
i ciągła oraz czy podlega weryfikacji na podstawie zdarzeń historycznych (weryfikacja
historyczna);
2) w odniesieniu do kryterium niezależności metodologii oceny weryfikuje czy metodologia
jest wolna od zewnętrznych wpływów i ograniczeń politycznych oraz nacisków
ekonomicznych, które mogłyby wpłynąć na ocenę kredytową, w szczególności na podstawie
następujących czynników:
a) struktury własnościowej i organizacyjnej danej uznanej instytucji zewnętrznej,
b) zasobów finansowych danej uznanej instytucji zewnętrznej,
c) poziomu wiedzy specjalistycznej kadry danej uznanej instytucji zewnętrznej,
d) ładu korporacyjnego danej uznanej instytucji zewnętrznej;
3) w odniesieniu do kryterium aktualności metodologii oceny weryfikuje:
a) czy oceny kredytowe instytucji podlegają regularnemu wewnętrznemu przeglądowi,
a także czy reagują na zmiany warunków ekonomicznych. Przegląd taki powinien mieć
miejsce po każdym istotnym zdarzeniu i co najmniej raz na 12 miesięcy,
b) czy metodologie oceny dotyczące poszczególnych segmentów rynku są ustanowione
zgodnie z określonymi standardami,
c) czy instytucja zamierza przekazywać Komisji bieżące informacje o wszelkich
istotnych zmianach dotyczących wykorzystywanych przez nią metodologii
przyznawania ocen kredytowych;


2
4) w odniesieniu do kryterium przejrzystości i jawności metodologii oceny weryfikuje, czy
instytucja podejmuje działania konieczne do publicznego udostępnienia stosowanych przez nią
zasad metodologii przy formułowaniu swoich ocen kredytowych, umożliwiając potencjalnym
użytkownikom dokonanie własnej weryfikacji metodologii;
5) w odniesieniu do kryterium wiarygodności i akceptacji rynkowej indywidualnych ocen
wiarygodności kredytowej sprawdza, czy indywidualne oceny kredytowe instytucji są uznane
za wiarygodne i rzetelne przez ich użytkowników;
6) w odniesieniu do kryterium przejrzystości i jawności indywidualnych ocen wiarygodności
kredytowej sprawdza, czy istnieje równy dostęp do indywidualnych ocen wiarygodności
kredytowej dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. Komisja sprawdza w szczególności,
czy zagraniczne firmy inwestycyjne lub instytucje kredytowe korzystające z indywidualnych
ocen kredytowych mają do nich taki sam dostęp, jak domy maklerskie lub banki.
2. Standardy, o których mowa w ust. 1 pkt 3 lit b, obejmują zasady, zgodnie z którymi:
1) weryfikacja historyczna obejmuje okres co najmniej 12 miesięcy;
2) regularność procesu przeprowadzania przeglądu ocen wiarygodności kredytowej
dokonywanego przez daną uznaną instytucję zewnętrzną podlega nadzorowi Komisji;
3) uznane instytucje zewnętrzne przekazują Komisji informacje na temat zakresu jej kontaktów
z wyższym szczeblem kierowniczym ocenianych przez nią podmiotów.
3. Weryfikacja, o której mowa w ust. 1 pkt 5, jest dokonywana przez Komisję przy
uwzględnieniu następujących czynników:
a) udziału danej instytucji w rynku usług polegających na dostarczaniu ocen
kredytowych,
b) dochodów danej instytucji oraz jej ogólnych zasobów finansowych,
c) istnienia polityki cenowej opartej na ratingu,
d) zaistnienia sytuacji, w której przynajmniej dwa domy maklerskie lub banki
wykorzystują indywidualne oceny kredytowe instytucji przy emisji obligacji lub ocenie
ryzyka kredytowego.

§ 7.1. W celu dokonania rozróżnienia miedzy względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w
każdej ocenie wiarygodności kredytowej Komisja bierze pod uwagę:
1) czynniki ilościowe, takie jak długoterminowy współczynnik niewykonania zobowiązań
związany ze wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę wiarygodności
kredytowej, przy czym uznane instytucje zewnętrzne, których okres działalności uniemożliwia
zbudowanie bazy danych służącej do obliczenia długoterminowych współczynników
niewykonania zobowiązań, przekazują Komisji prognozy długoterminowego współczynnika
niewykonania zobowiązań związanego ze wszystkimi pozycjami, którym przypisano tą samą
ocenę wiarygodności kredytowej;
2) czynniki jakościowe, takie jak grupa emitentów objęta ocenami danej uznanej instytucji
zewnętrznej, zakres ocen, znaczenie każdej z nich oraz stosowaną w danym przypadku
definicję niewykonania zobowiązania.
2. Komisja porównuje współczynniki niewykonania zobowiązań poszczególnych ocen
wiarygodności kredytowej danej uznanej instytucji zewnętrznej z wzorcem opracowanym
przez Komisję na podstawie współczynników niewykonania zobowiązań innych instytucji
obliczonych dla grupy emitentów, która reprezentuje równoważny poziom ryzyka
kredytowego.
3. W przypadku gdy, w ocenie Komisji współczynniki niewykonania zobowiązań wskazane w
ocenie wiarygodności kredytowej danej uznanej instytucji zewnętrznej są znacząco i
systematycznie wyższe od wzorca, wówczas Komisja może przypisać takiej ocenie wyższy
stopień ryzyka w skali oceny jakości kredytowej, niż wynikający z zastosowania kryteriów, o

3
których mowa w ust. 1. Podwyższony stopień ryzyka dla danej oceny, Komisja wpisuje w
rejestrze, o którym mowa w art. 105b ust. 2 ustawy.
4. W przypadku gdy, Komisja uprzednio wpisała podwyższony stopień ryzyka dla danej oceny
na zasadach określonych w ust. 2 a uznana zewnętrzna instytucja wykaże, że współczynniki
niewykonania zobowiązań wskazane w jej ocenie nie są już znacząco i systematycznie wyższe
od wzorca, wtedy Komisja może zdecydować o zmianie podwyższonego stopnia ryzyka dla
takiej oceny na stopień wynikający z ustalenia w oparciu o kryteria, o których mowa w ust. 1.

§ 8.1. Dom maklerski może wykorzystywać oceny wiarygodności kredytowej nadawane przez
agencję kredytów eksportowych w celu ustalenia wagi ryzyka ekspozycji domu maklerskiego
wobec rządów lub banków centralnych, o której mowa w przepisach rozporządzenia o
wymogach kapitałowych, jeżeli oceny te zostaną uznane przez Komisję na zasadach
określonych w § 6.
2. Warunkiem uznania przez Komisję ocen wiarygodności kredytowych nadawanych przez
daną agencję kredytów eksportowych w celu określonym w ust. 1, jest spełnienie poniższych
kryteriów:
1) ocena jest wyrażona w uzgodnionej skali punktowej ryzyka wyznaczonej przez agencje
kredytów eksportowych uczestniczące w Porozumieniu w sprawie wytycznych dla oficjalnie
wspieranych kredytów eksportowych OECD;
2) agencja kredytów eksportowych publikuje sporządzane przez siebie oceny kredytowe i
stosuje uzgodnioną metodologię OECD, a jej ocena kredytowa jest powiązania z jedna z
ośmiu minimalnych składek ubezpieczenia eksportu określonych w zatwierdzonej
metodologii OECD.
3. Ekspozycji domu maklerskiego, która posiada uznaną ocenę kredytową agencji kredytów
eksportowych, w celu określonym w ust. 1, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z poniższą
tabelą.

Minimalne składki 0 1 2 3 4 5 6 7
ubezpieczenia eksportu
Waga
ryzyka
0%
0%
20% 50% 100% 100% 100% 150%

§ 9.1. Dom maklerski może wykorzystywać oceny wiarygodności kredytowej opracowane
przez kilka uznanych instytucji lub uznanych agencji kredytów eksportowych w celu ustalenia
wagi ryzyka swoich poszczególnych klas ekspozycji w metodzie standardowej obliczania
wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego określonego w rozporządzeniu o
wymogach kapitałowych.
2. Dom maklerski, który korzysta z ocen wiarygodności kredytowej nadanych przez daną
uznaną instytucję zewnętrzną lub daną agencję kredytów eksportowych dla danej klasy
ekspozycji, jest zobowiązany stosować te oceny do wszystkich ekspozycji należących do tej
klasy w sposób konsekwentny i ciągły.
3. Dom maklerski, który korzysta z ocen wiarygodności kredytowych nadanych przez daną
uznaną instytucję zewnętrzną może korzystać tylko z tych ocen wiarygodności kredytowej
uznanych instytucji zewnętrznych, które uwzględniają wynikające z ekspozycji wszystkie
należne domowi maklerskiemu kwoty, łącznie z wysokością należnych odsetek.
4. W odniesieniu do ekspozycji domu maklerskiego, dla której dostępne są oceny
wiarygodności kredytowej uznanej instytucji zewnętrznej lub agencji kredytów eksportowych:
1) jeżeli danej ekspozycji nadano tylko jedna ocenę wiarygodności kredytowej, dom maklerski
wykorzystuje tę ocenę do określenia wagi ryzyka;
2) jeżeli dla danej ekspozycji dostępne są dwie oceny wiarygodności kredytowej, a każda z
nich odpowiada innej wadze ryzyka, dom maklerski stosuje mniej korzystną z nich;

4
3) jeżeli dla danej ekspozycji dostępne są więcej niż dwie oceny wiarygodności kredytowej,
dom maklerski uwzględnia dwie najbardziej korzystne, przy czym jeśli są one różne, wtedy
dom maklerski stosuje mniej korzystną z nich.

§ 10.1. W przypadku gdy, dany program emisji lub instrument finansowy, do którego należy
pozycja stanowiąca ekspozycję domu maklerskiego, posiada ocenę wiarygodności kredytowej,
wówczas dom maklerski wykorzystuje tę ocenę do określania wagi ryzyka tej pozycji.
2. W przypadku gdy nie istnieje żadna dostępna ocena wiarygodności kredytowej dotycząca
bezpośrednio określonej pozycji stanowiącej ekspozycję domu maklerskiego, dostępna jest
natomiast ocena wiarygodności kredytowej konkretnego programu emisji lub instrumentu
finansowego, do którego pozycja ta nie należy, lub też istnieje ogólna ocena wiarygodności
kredytowej emitenta, dom maklerski stosuje dostępne oceny, pod warunkiem, że ocena
wskazuje wyższą wagę ryzyka, niż ta, która odnosiłaby się do pozycji niesklasyfikowanych lub
niższą wagę ryzyka, w przypadku gdy ta ekspozycja domu maklerskiego posiada rangę równą
lub wyższą niż konkretny program emisji lub instrument finansowy lub odpowiednio
niezabezpieczone ekspozycje uprzywilejowane tego emitenta.
3. Przepisów ust. 1 - 2 nie stosuje się do ekspozycji domu maklerskiego w formie obligacji
zabezpieczonych.
4. Oceny wiarygodności kredytowej emitenta należącego do grupy kapitałowej nie można
stosować w odniesieniu do innego emitenta należącego do tej samej grupy kapitałowej.

§ 11.1. Krótkoterminowe oceny kredytowe mogą być wykorzystywane przez dom maklerski
wyłącznie w przypadku aktywów krótkoterminowych oraz pozycji pozabilansowych
stanowiących ekspozycje domu maklerskiego wobec banku, instytucji kredytowej, innego domu
maklerskiego lub zagranicznej firmy inwestycyjnej.
2. Każdą ocenę krótkoterminową dom maklerski stosuje wyłącznie do pozycji, której dotyczy.
3. W przypadku gdy, krótkoterminowy instrument finansowy posiadający ocenę
wiarygodności kredytowej, otrzymuje wagę ryzyka 150%, wszystkie niesklasyfikowane,
niezabezpieczone ekspozycje krótkoterminowa i długoterminowe domu maklerskiego wobec
tego samego dłużnika otrzymują również wagę ryzyka 150%.
4. W przypadku gdy, krótkoterminowy instrument finansowy posiadający ocenę
wiarygodności kredytowej, otrzymuje wagę ryzyka 50%, żadne niesklasyfikowane ekspozycje
krótkoterminowe domu maklerskiego nie mogą otrzymać wagi ryzyka mniejszej niż 100%.

§ 12.1. Ocena wiarygodności kredytowej, która dotyczy pozycji nominowanej w walucie
krajowej dłużnika nie może być wykorzystywana przez dom maklerski do wyliczania wagi
ryzyka innej ekspozycji domu maklerskiego wobec tego samego dłużnika, nominowanej w
walucie obcej.
2. W przypadku, gdy ekspozycja domu maklerskiego powstaje na skutek udziału domu
maklerskiego w kredycie udzielonym przez wielostronny bank rozwoju, o którym mowa w
przepisach rozporządzenia o wymogach kapitałowych, posiadający uznany na rynku status
wierzyciela uprzywilejowanego, ekspozycji tej może być przypisana ocena kredytowa
zobowiązań dłużnika w walucie krajowej.

§ 13. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ...........................


Minister Finansów

5
UZASADNIENIE

Przedstawiony projekt rozporządzenia przygotowany został na podstawie art. 105b ust. 13
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz.
1538, z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw instytucji finansowych
określa w drodze rozporządzenia: warunki, których spełnienie przez zewnętrzną instytucję
oceny wiarygodności kredytowej jest niezbędne dla uznania jej przez Komisję Nadzoru
Finansowego; kryteria ustalania sposobu powiązania wag ryzyka poszczególnych klas
ekspozycji domu maklerskiego z odpowiednimi ocenami wiarygodności kredytowej
opracowywanymi przez uznaną przez Komisję Nadzoru Finansowego zewnętrzną instytucję
oceny wiarygodności kredytowej; zasady stosowania przez domy maklerskie ocen
wiarygodności kredytowej uwzględniając konieczność dokonywania na podstawie tych ocen
wiarygodności kredytowej rzetelnych i ostrożnych obliczeń wymogów kapitałowych przez
domy maklerskie.
Celem projektowanych regulacji jest m.in. implementacja zapisów Dyrektywy 2006/49/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności
kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (Dz.Urz.UE L177 z dnia
30.06.2006, str. 201),, która przenosi do regulacji obowiązujących w UE propozycje zawarte
w tzw. Nowej Umowie Kapitałowej Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego.
Przedmiotowa dyrektywa, w powiązaniu z Dyrektywą 2006/48/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia
działalności przez instytucje kredytowe (Dz.Urz.UE L177 z dnia 30.06.2006, str. 1),
ustanawia wymogi adekwatności kapitałowej mające zastosowanie względem firm
inwestycyjnych i instytucji kredytowych, zasad dotyczących obliczania funduszy własnych
oraz zasad ich nadzoru ostrożnościowego.
Przedmiotowe rozporządzenie stanowi implementację zapisów z zakresu art. 76 – 101
Dyrektywy 2006/48/WE.
W opinii projektodawców regulacja nie mieści się w zakresie przedmiotowym zagadnień
podlegających konsultacjom z Europejskim Bankiem Centralnym, zgodnie z art. 2 ust. 1
decyzji Rady z dnia 29 czerwca 1998 r. (98/415/WE).
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt zostanie udostępniony na stronach
urzędowego informatora teleinformatycznego – Biuletynu Informacji Publicznej.

6