Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach

prywatnych na obszarze parków narodowych, pozyskiwanie gruntów cennych
przyrodniczo w celu prowadzenia na nich dzia a ochronnych. Przyczynia si to
równie do zwi kszenia ilo ci gruntów Skarbu Pa stwa w obszarze parku
narodowego.
3. Przedmiotem zbycia jest udzia w nieruchomo ci, a zbycie nast puje na rzecz innych
wspó w a cicieli. W zwi zku ze zmian formy organizacyjno-prawnej parków
narodowych nie mo na wykluczy sytuacji, w których jednostki te b d
wspó w a cicielami nieruchomo ci. W tej sytuacji, w przypadku podj cia decyzji
o zbyciu udzia u we wspó w asno ci na rzecz innych wspó w a cicieli, zasadne jest,
aby nast powa o ono w drodze bezprzetargowej. Je eli zbycie udzia ów b dzie
odbywa o si na rzecz innych podmiotów, nieb d cych wspó w a cicielami, wówczas
b dzie si ono odbywa o w drodze przetargu, na zasadach okre lonych w niniejszej
ustawie.
4. Przedmiotem rozporz dzenia nieruchomo ci jest zawarcie umowy u yczenia.
W zwi zku z tym, e u yczenie nieruchomo ci jest nieodp atne i nast puje zwykle na
rzecz konkretnego, wyst puj cego z wnioskiem podmiotu, stosowanie przetargu
w celu wyboru najwy szej ceny lub najkorzystniejszej oferty jest bezzasadne.
5. Przedmiotem rozporz dzenia nieruchomo ci jest zawarcie umowy najmu lokalu
z pracownikiem parku narodowego. Parki narodowe wynajmuj lokale w asnym
pracownikom, którym nie przys uguje prawo do bezp atnego mieszkania. Stosowanie
trybu przetargowego mog oby uniemo liwi najem tym w a nie osobom z uwagi na
brak mo liwo ci konkurowania z podmiotami prywatnymi. W zwi zku z tym, e
dzia anie to ma wp yw na w a ciwe wykonywanie przez parki narodowe ich zada
ustawowych, zasadne jest odst pienie w tym przypadku od stosowania trybu
przetargowego przy rozporz dzaniu nieruchomo ciami.
6. Umowa s u ebno ci drogi koniecznej lub s u ebno ci przesy u jest zawierana na
z konkretnym, wyst puj cym z wnioskiem podmiotem, w zwi zku z czym stosowanie
przetargu w celu wyboru najwy szej ceny lub najkorzystniejszej oferty jest
bezzasadne.
Zgodnie z projektem przetarg organizuje i przeprowadza dyrektor parku narodowego.
W art. 10e wskazano, e og oszenie o przetargu podaje si do publicznej wiadomo ci
niezw ocznie po powzi ciu decyzji o przeprowadzeniu przetargu, a w przypadku lokali
zbywanych na zasadach preferencyjnych, zgodnie z art. 104a ustawy, nie wcze niej ni po
14
up ywie terminu okre lonego na z o enie pisemnego o wiadczenia osoby uprawnionej
o

zamiarze nabycia lokalu. Wskazane zosta y równie miejsca publikacji og osze
o przetargu, jak równie dane, które s w nich podawane, odpowiednio do planowanego
sposobu rozporz dzenia nieruchomo ci .

W przypadku gdy przetarg zako czy si wynikiem negatywnym (przes anki uznania
przetargu za zako czony wynikiem negatywnym zosta y zawarte w projekcie), dyrektor parku
narodowego mo e zby nieruchomo lub zawrze umow u ytkowania, najmu lub
dzier awy w drodze rokowa albo w drodze organizowania kolejnych przetargów. Z uwagi
to,
e w przypadku wielu nieruchomo ci gruntowych dzier awy s zwi zane
z wykonywaniem dzia a ochronnych (koszenie ekosystemów niele nych), a dzia ania te
wymagaj wykonania w ci le okre lonym czasie, zasadne jest umo liwienie dyrektorowi
parku narodowego skrócenia czasu zawarcia umów dotycz cych rozporz dzenia
nieruchomo ciami i nieorganizowanie obligatoryjnego drugiego przetargu przed
przeprowadzeniem rokowa . Niemniej jednak projekt ustawy pozwala na zbycie
nieruchomo ci, zawarcie umów u ytkowania, najmu lub dzier awy w drodze kolejnych
przetargów. Jednocze nie wskazuje si , e w przypadku zbywania nieruchomo ci cena
og oszona w kolejnych przetargach lub ustalona w wyniku rokowa nie mo e by ni sza ni
2/3 warto ci nieruchomo ci okre lonej przez rzeczoznawc maj tkowego. Zawarte zosta y
równie przepisy okre laj ce mo liwo zaskar enia czynno ci zwi zanych
z przeprowadzeniem przetargu oraz organ, do którego nale y w takim przypadku wnosi
skarg (minister w a ciwy do spraw rodowiska).
Przetarg
mo e by przeprowadzony w formie przetargu ustnego nieograniczonego
oraz przetargu pisemnego nieograniczonego. O zastosowanej formie przetargu decyduje jego
organizator – dyrektor parku narodowego. Okre lono równie tryb i termin zawiadamiania
osoby ustalonej jako zwyci zca przetargu o terminie zawarcia z ni umowy na rozporz dzenie
nieruchomo ciami oraz sposób post powania w przypadku nieprzyst pienia przez t osob
bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy, o której mowa powy ej.
W art. 10h zawarto upowa nienie ustawowe dla ministra w a ciwego do spraw
rodowiska do okre lenia, w drodze rozporz dzenia, sposobu i trybu przeprowadzania
przetargów na rozporz dzanie nieruchomo ciami przez parki narodowe oraz przeprowadzania
rokowa , uwzgl dniaj c konieczno zapewnienia jawno ci i jednolito ci post powania,
równego dost pu do udzia u w przetargu oraz uzyskania najkorzystniejszego wyniku
przetargu.
15
Proponowane brzmienie ust. 1 w art. 12 ustawy jest konsekwencj zmiany
wprowadzonej w definicji „udost pniania”, jak równie dostosowania sposobów
udost pniania obszarów parków narodowych i rezerwatów przyrody do rzeczywistych
potrzeb. Wprowadzona regulacja umo liwi udost pnianie obszarów ww. form ochrony
przyrody w celach filmowania i fotografowania oraz w celach zarobkowych w zakresie
s u cym ochronie przyrody, zgodnie z definicj udost pniania, w sposób, który oczywi cie
nie wp ynie negatywnie na ochron przyrody w parku narodowym. W przepisie tym
zrezygnowano ze szczegó owego wskazywania celów udost pniania, jak to ma miejsce
w obowi zuj cej ustawie, ograniczaj c si do wskazania, e obszar parku narodowego jest
udost pniany w sposób, który nie wp ynie negatywnie na ochron przyrody. Definicja
„udost pniania” jest zawarta w art. 5 pkt 22 ustawy.
Zmiana ust. 9 w art. 12 ustawy jest konsekwencj przyj tych za o e zmiany formy
organizacyjno-prawnej parków narodowych, zmierzaj cej do umo liwienia zatrzymywania
przez te podmioty uzyskiwanych przychodów. Dotychczas przychody ze sprzeda y biletów
wst pu do parku narodowego stanowi y dochody bud etu pa stwa i by y przeznaczane na
tworzenie infrastruktury turystycznej w tych parkach. W zwi zku ze zmian formy
organizacyjno-prawnej parków narodowych, przychody ze wskazanej dzia alno ci stan si
przychodami parków narodowych i b d przeznaczane na realizacj celów ustawowych
i

statutowych tych podmiotów, w szczególno ci za na ochron przyrody oraz cele
dotychczasowe, zwi zane z popraw jako ci infrastruktury turystycznej. Pozostawiono
regulacj , zgodnie z któr 15 % wp ywów za wst p do parku narodowego za ka dy kwarta
b dzie przeznaczane dla GOPR i TOPR funkcjonuj cych na obszarze danego parku
narodowego.
Proponowana zmiana art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy przez uzupe nienie regulacji
o „przebudow obiektów budowlanych” umo liwi skuteczn ochron przyrody na obszarach
parków narodowych i rezerwatów przyrody. Jednocze nie wykre lono pojecie „rozbudowy”,
gdy zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r.
Nr 243, poz. 1623, z pó n. zm.) przez budow nale y rozumie równie rozbudow ,
nadbudow i odbudow . W trakcie nowelizacji ustawy – Prawo budowlane, podczas której
wyodr bniono poj cie przebudowy, niegdy zwi zane z budow , nie znowelizowano
w odpowiednim zakresie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Nale y
bowiem zauwa y , e prace zwi zane z przebudow mog równie stanowi zagro enie
chronionej przyrody, natomiast obowi zuj ce przepisy wskazanej ustawy nie wprowadzaj
16
w tej materii jakichkolwiek ogranicze . Zmiana pkt 18 jest konsekwencj zmiany formy
w adania nieruchomo ciami przez parki narodowe.
W art. 15 ust. 3 ustawy dodano pkt 3 umo liwiaj cy w przypadkach szczególnych
przeprowadzanie szkole lotnictwa Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach
przygotowania do misji poza granicami kraju na obszarze parku narodowego. Dzia anie to
b dzie jednak mo liwe wy cznie w przypadku braku negatywnego wp ywu na przyrod
parku narodowego i braku wariantów alternatywnych.
Dodanie w art. 15 ustawy ust. 6 wynika z konieczno ci wskazania elementów, jakie
powinien zawiera wniosek o wydanie zgody w trybie art. 15 ust. 3 i 4 ustawy. Z uwagi na
du e zró nicowanie obowi zuj cych zakazów, nie jest mo liwe szczegó owe okre lenie tych
elementów, jednak najwa niejsze z nich zosta y wymienione w proponowanym brzmieniu
art. 15 ust. 6. Zmiany te przyczyni si do usprawnienia procedury wydawania zezwole .
Z uwagi na konieczno ochrony przyrody, w tre ci zezwolenia (decyzji ministra
w a ciwego do spraw rodowiska), zasadne jest wprowadzenie mo liwo ci wskazania
dodatkowych, oprócz okre lonych w art. 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks
post powania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z pó n. zm.), warunków
realizacji zezwolenia wynikaj cych z potrzeby ochrony przyrody, bowiem organ wydaj cy
decyzj bierze pod uwag stan przyrody na danym obszarze, stopie jej zachowania, jak
równie wp yw odst pienia od okre lonego zakazu na ww. parametry. Ponadto niezb dne jest
okre lenie terminu, na jaki s wydawane zezwolenia, poniewa wnioskodawca wyst puje
o

wydanie zezwolenia na wykonanie okre lonej czynno ci, zwi zanej z naruszeniem
zakazów, w obszarze chronionym. Wydawanie zezwole bezterminowych umo liwia ci g e
naruszanie zakazów, co w przypadku np. zezwolenia na zbiór ro lin mo e doprowadzi do
znacz cego ograniczenia populacji danego gatunku.
Na podstawie obowi zuj cego przepisu art. 15 ust. 3 ustawy minister w a ciwy do
spraw rodowiska wydaje zezwolenia na odst pstwa od zakazów obowi zuj cych na terenie
parku narodowego, po zasi gni ciu opinii dyrektora parku narodowego. Zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem s dów administracyjnych, w przypadku gdy u yto zwrotu „po
uzgodnieniu”, „po zaopiniowaniu”, „po zasi gni ciu opinii”, nale y przez to rozumie
wspó dzia anie wymienionych w przepisie organów, w trybie art. 106 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. – Kodeks post powania administracyjnego. W przypadku wydawania
zezwolenia w trybie art. 15 ust. 3 ustawy, wspó dzia anie organów w trybie

art. 106 wskazanej powy ej ustawy wydaje si niezasadne, gdy opinia dyrektora parku
narodowego jest wydawana w drodze zaskar alnego postanowienia. Na skutek tego dochodzi
17
do wyd u ania terminów wydawania zezwole , a dodatkowo, w przypadku wniesienia przez
stron post powania za alenia na postanowienie opiniuj ce wydane przez dyrektora parku,
organem odwo awczym jest minister w a ciwy do spraw rodowiska, który wydaje
opiniowane zezwolenie. Wobec tego w art. 15 ust. 9 ustawy proponuje si rezygnacj ze
stosowania art. 106 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeksu post powania
administracyjnego, pozostawiaj c jednocze nie konieczno uzyskania przed wydaniem
zezwolenia opinii dyrektora parku narodowego. Zmiana ta przyczyni si do skrócenia terminu
wydawania zezwole . Analogiczne zmiany zaproponowano w odniesieniu do wydawania
zezwole na odst pstwa od zakazów w rezerwatach przyrody. Okre lono równie , e
w a ciwe organy wydaj opini , o której mowa w ust. 3 i 4, w terminie do 30 dni od dnia
otrzymania wniosku o wydanie opinii, w formie pisemnego stanowiska, zawieraj cego ocen
wnioskowanych czynno ci na przyrod parku narodowego.
Zmiany w art. 91 ustawy, polegaj ce na uzupe nieniu katalogu organów ochrony
przyrody o dyrektora parku narodowego, wynikaj z przepisów projektu ustawy, zgodnie
z którymi jest on organem pa stwowej osoby prawnej – parku narodowego. Ponadto
powierzenie dyrektorom parków narodowych sprawowania nadzoru nad obszarami Natura
2000, powoduje konieczno wskazania dyrektora parku narodowego jako organu ochrony
przyrody. Pozwoli to na lepsze wykonywanie dzia a ochronnych, w szczególno ci
w odniesieniu do mo liwo ci w adczego oddzia ywania na podmioty gospodaruj ce na tych
obszarach. Warto tak e wskaza , e dyrektorzy parków narodowych, w ramach kompetencji
przyznanych im przez ustawy szczególne wydaj szereg aktów administracyjnych, które
ingeruj m.in. w prawa w a cicielskie. Uzyskanie przez dyrektora parku narodowego statusu
organu ochrony przyrody powinno uporz dkowa te kwestie od strony formalnej. Wskazanie
za marsza ka województwa to konsekwencja przekazania marsza kom województw
kompetencji zwi zanych z tworzeniem parków krajobrazowych i obszarów chronionego
krajobrazu na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw
w zwi zku ze zmianami w organizacji i podziale zada w administracji publicznej
w województwie (Dz. U. Nr 92, poz. 753, z pó n. zm.).
Uchylenie art. 101 i 102 ustawy wynika z wprowadzenia regulacji zawartych
w projekcie ustawy w dodawanych przepisach art. 8a – 8h.
W pkt 11 projektu ustawy wprowadzono upowa nienie ministra w a ciwego do spraw
rodowiska do wydania rozporz dzenia okre laj cego warunki wynagradzania za prac dla
pracowników parku narodowego i przyznawania im innych wiadcze zwi zanych z prac .
Rozporz dzenie powinno w szczególno ci okre la kwoty wynagrodzenia zasadniczego
18