Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw

Warszawa, 6 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA – 140 - 121( 3 ) /07


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku

Przekazuję stanowisko Rady Ministrów wobec prezydenckiego projektu
ustawy:

- o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym oraz niektórych
innych ustaw (druk nr 30).

Jednocześnie informuję, że do reprezentowania Rządu w tej sprawie
w toku prac parlamentarnych upoważniony został Minister Finansów.


Z poważaniem

(-) Donald Tusk







Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej
do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem
finansowym oraz zmianie niektórych ustaw

I. Stan obecny
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz.
1119 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 49, poz. 328) stanowi realizację zawartych w niej
założeń programowych w zakresie dotyczącym sprawowania nadzoru nad rynkiem
finansowym. Zgodnie z art. 66 ww. ustawy z dniem 31 grudnia 2007 r. znosi się Komisję
Nadzoru Bankowego i likwiduje Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, natomiast od
dnia 1 stycznia 2008 r. Komisja Nadzoru Finansowego wykonuje zadania należące
dotychczas do Komisji Nadzoru Bankowego. Pracownicy GINB z dniem 1 stycznia 2008 r.
stają się pracownikami KNF, a należności i zobowiązania GINB przechodzą na Urząd
Komisji Nadzoru Finansowego. Likwidacja KNB i GINB oraz przejęcie ich funkcji przez
KNF stanowi drugi etap kontynuowanej integracji organów nadzoru przewidzianych w
przedmiotowej ustawie. Pierwszy etap zakończył się we wrześniu 2006 r. wraz z likwidacją
Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy
Emerytalnych oraz przejęciem ich funkcji przez KNF.
Najważniejszym celem obwiązującej ustawy było dokonanie organizacyjnego połączenia
organów nadzoru nad rynkiem finansowym przez wprowadzenie modelu „nadzoru
zintegrowanego”. Koncepcja zintegrowanego nadzoru wyraża się objęciem przez Komisję
Nadzoru Finansowego swoim zakresem działania 4 sektorów rynku finansowego:
bankowego, ubezpieczeniowego, emerytalnego i kapitałowego.
Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz
niektórych innych ustaw nie zmienia docelowego kształtu funkcjonowania nadzoru nad
rynkiem finansowym w Polsce, a jedynie zakłada przesunięcie terminu wejścia w życie
przepisów znoszących organy nadzoru bankowego do dnia 1 stycznia 2013 r. i tym samym
przedłużenie funkcjonowania odrębnego organu nadzoru.
II. Stanowisko do przedmiotowego projektu ustawy
Jako argumenty przemawiające za potrzebą nowelizacji ustawy wskazano zagrożenia,
którymi są: ryzyko stabilności sieci bezpieczeństwa finansowego, ryzyko płynnego wdrożenia
postanowień Nowej Umowy Kapitałowej (NUK) i ryzyko operacyjne związane z
przekazywaniem do KNF funkcji nadzorczych. Należy zaznaczyć, że przedmiotowe ryzyka
były zidentyfikowane przed uchwaleniem ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym.
Integracja nadzorów nie będzie przeszkodą dla utworzenia sieci bezpieczeństwa finansowego,
której kluczowym elementem będzie między innymi powołanie krajowych grup sterujących i
opracowanie krajowych planów działań awaryjnych. W państwach członkowskich Unii
Europejskiej, gdzie nadzór finansowy sprawuje jeden organ (np. Niemcy, Austria, Szwecja)
nie stanowiło to przeszkody w tworzeniu sieci bezpieczeństwa finansowego. Po integracji
organów nadzoru sieć bezpieczeństwa finansowego będzie bazować na docelowym systemie
nadzoru nad rynkiem finansowym. Ponadto, dzięki integracji organów nadzorów możliwe
będzie wypracowywanie spójnego stanowiska na potrzeby modyfikacji rozwiązań
dotyczących systemu bezpieczeństwa finansowego na poziomie wspólnotowym. Brak jest
zatem przesłanek do uznania argumentów, że Narodowy Bank Polski będzie miał
ograniczony dostęp do informacji w zakresie nadzoru nad bankami, ponieważ przepływ

1
informacji będzie zapewniony dzięki powołaniu grup sterujących, ustawowemu obowiązkowi
wymiany informacji oraz udziale przedstawiciela Narodowego Banku Polskiego w KNF.
Odnosząc się do wdrażania Nowej Umowy Kapitałowej, podnieść należy, że ustawa z dnia 26
stycznia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 42, poz. 272) przeniosła
rozwiązania NUK do prawa polskiego przed pełną integracją organów nadzoru. Należy
również zauważyć, że Nowa Umowa Kapitałowa dotyczy nie tylko banków, ale również
innych instytucji finansowych, nadzorowanych przez KNF. Dodatkowo należy zaznaczyć, że
na NUK wzorowane są nowe rozwiązania dotyczące wypłacalności zakładów ubezpieczeń. Z
uwagi na występujące na rynku powiązania międzysektorowe, za priorytetowe uznać należy
zagwarantowanie konwergencji praktyk nadzorczych odnoszących się do nowych modeli
wypłacalności dla poszczególnych kategorii podmiotów nadzorowanych. Zgodnie ze
stanowiskiem KNF, Urząd jest gotowy do m.in. walidacji modeli i płynnego przejęcia funkcji
nadzoru w obszarze NUK.
Odnosząc się do ryzyka operacyjnego związanego z przekazywaniem do KNF funkcji
nadzorczych nad bankami, obawy projektodawcy koncentrują się na kwestiach przeniesienia
majątku używanego przez Komisję Nadzoru Bankowego oraz Generalny Inspektorat Nadzoru
Bankowego, przejęcia zasobów kadrowych oraz wymiany informacji pomiędzy NBP i KNF.
Projekt ustawy w tym zakresie nie proponuje nowych rozwiązań. Proponowane zmiany nie
mają istotnego znaczenia dla już funkcjonujących rozwiązań prawnych dotyczących tego
zagadnienia, ujętych w przepisach ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. Odnośnie spraw
majątkowych należy zaznaczyć, że Urząd KNF poczynił już stosowne nakłady organizacyjno-
finansowe związane z przejmowaniem zarówno pracowników, jak i majątku nadzoru
bankowego. Dodatkowo należy podkreślić, że budżet państwa na rok 2008 przewiduje środki
dla KNF związane z przejęciem pracowników nadzoru finansowego oraz realizacją zadań w
tym zakresie.
Uzasadnienie projektu w żaden sposób nie wskazuje dlaczego obecnie adekwatnym terminem
dla łączenia organów nadzoru jest rok 2013. Wskazane przez projektodawcę możliwości
wystąpienia zagrożeń związanych z pełną integracją organów nadzoru związanych z sektorem
finansowym były szczegółowo analizowane w trakcie przygotowywania projektu ustawy z
2006 r.
Prezydencki projekt ustawy przewiduje powołanie Komitetu Stabilności Finansowej (KSF),
który ma zapewnić wymianę informacji oraz koordynację współpracy pomiędzy instytucjami
odpowiedzialnymi za stan rynku finansowego. Zaproponowana regulacja nie wskazuje zadań
Komitetu i sposobu jego działania. Powołane w uzasadnieniu do projektu ustawy
Porozumienie o współpracy (Memorandum of Understanding) powinno być podpisane
również przez organy nadzoru nad rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym,
co wynika m.in. z ustaleń na poziomie Komitetów UE. W świetle powyższego wątpliwości
budzi uregulowanie instytucji Komitetu Stabilności Finansowej w przepisach ustawy – Prawo
bankowe, co może sugerować, że celem powołania Komitetu jest wyłącznie wsparcie dla
realizowania zadań z zakresu nadzoru bankowego. Obecnie przygotowywany jest projekt
odrębnej ustawy regulujący kwestie związane z powołaniem, funkcjonowaniem oraz
zakresem kompetencji Komitetu Stabilności Finansowej. Do chwili uchwalenia ustawy
powołującej Komitet Stabilności Finansowej może on działać w oparciu o pisemne
porozumienie zawarte przez podmioty uczestniczące w nadzorze nad sektorem finansowym,
co jest praktykowane w większość państw członkowskich. Należy podkreślić, że przepisy
unijne nie zastrzegają szczególnej formuły powołania i statusu prawnego Komitetu,
pozostawiając państwom członkowskim pełną swobodę w decydowaniu o zasadach jego
funkcjonowania.

2
Okres pomiędzy podpisaniem porozumienia i uchwaleniem ustawy o KSF umożliwi
dopracowanie zapisów ustawowych. Praktyka w zakresie zarządzania stabilnością finansową
w UE dopiero kształtuje się, niemniej jednak docelowo można zakładać jej ujednolicenie.
Prezydencki projekt wprowadza również propozycje dotyczące składu osobowego Komisji
Nadzoru Finansowego. Należy jednak zaznaczyć, że skład Komisji w aktualnym kształcie
wydaje się być optymalny, zapewniając współpracę oraz uwzględniając stanowisko organu
nadzoru, Rady Ministrów, Narodowego Banku Polskiego oraz Prezydenta RP. Ewentualne
zmiany personalne mogłyby być rozważane w przypadku np. znacznego rozszerzenia zadań
nadzorczych KNF, poprzez np. objęcie nadzorem nowych segmentów rynku finansowego.
W trakcie prac nad projektem obecnej ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym pojawiało
się wiele kontrowersji wokół koncepcji kształtu oraz umiejscowienia organu nadzoru nad
rynkiem finansowym. Zwolennicy wprowadzenia aktualnego rozwiązania wskazywali na
liczne korzyści związane z przyjęciem zaproponowanych rozwiązań, np. w ich opinii za
całkowitym zintegrowaniem nadzoru nad rynkiem finansowym przemawiało m.in. zacieranie
się granic pomiędzy sektorami rynku finansowego w zakresie typu działających instytucji,
oferowanych produktów i kanałów dystrybucji, a także postępującą innowacyjność w
tworzeniu skomplikowanych produktów, które trudno jest przypisać do określonego sektora
finansowego.
Zakończenie pierwszego etapu integracji organów nadzoru oraz bardzo krótki termin
osiągnięcia pełnej integracji wydają się przemawiać za koniecznością kontynuowania
przyjętego w obecnej ustawie harmonogramu pełnej integracji organów nadzoru.
Powstrzymanie procesu integracji dwóch dużych organizacji na kilka dni przed ustawową
datą mogłoby istotnie zniwelować pożytki wynikające z prowadzonego procesu integracji.
Należy również zaznaczyć, że przyjęcie w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym
ponad rocznego vacatio legis odnoszącego się do przejęcia przez KNF kompetencji
związanych z nadzorem bankowym miało na celu merytoryczne i funkcjonalne
przygotowanie tego organu do przejęcia nowych kompetencji.
III. Rekomendacja
W związku z przedstawionymi powyżej okolicznościami Rada Ministrów nie popiera
prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz
niektórych innych ustaw.


3