Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw

finansowym wykazuje wydatki majątkowe związane z nabyciem nieruchomości
na podstawie przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego i przepisów
o ubezpieczeniu społecznym rolników. Natomiast zmiana w art. 20c w ust. 1
w pkt 1 lit. c jest związana ze zmianą art. 24 ustawy, polegającą na rezygnacji
z
formy gospodarowania Zasobem w postaci oddania mienia Zasobu do
administrowania na czas oznaczony. Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 20c
ust. 1 pkt 1 lit. c, przychodami Zasobu są przychody z tytułu udziału w zyskach
z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 4. Mając na
uwadze, iż projektowana zmiana art. 24 nie przewiduje formy gospodarowania,
jaką jest administrowanie, konieczna jest zmiana brzmienia art. 20c ust. 1 pkt 1
lit. c, który odsyła do art. 24 ustawy. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 20c
ust. 1 pkt 1 lit. c powyższego przepisu przychodami Zasobu będą przychody
z tytułu udziału w zyskach z działalności gospodarczej polegającej na
gospodarowaniu wydzieloną częścią mienia Zasobu, w imieniu Agencji, przez
administratora. Art. 20c ust. 1 pkt 1 lit. c nie wymaga uchylenia, gdyż zawarte
umowy o administrowanie obowiązywać będą do końca okresu na jaki zostały
zawarte, w związku z czym korzyści uzyskane z tej formy gospodarowania
Zasobem w dalszym ciągu będą stanowić przychody Zasobu Własności Rolnej
Skarbu Państwa.
6. W związku z uchyleniem art. 14 ustawy z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach
wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. Nr 48, poz. 550, z późn. zm.), na
podstawie których Agencja przedstawiała ministrowi właściwemu do spraw
rozwoju regionalnego do uzgodnienia projekt planu finansowego, nie ma już
obowiązku przedkładania takiego projektu. Proponuje się w związku z tym
uchylić ust. 2 w art. 21 ustawy nakładający na Agencję taki obowiązek.
7. W celu przyspieszenia trwałego rozdysponowania nieruchomości Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa, w pkt 10 zmieniono art. 24 ustawy, który
określa formy gospodarowania Zasobem przez Agencję Nieruchomości
Rolnych. W przepisie tym odstąpiono od form gospodarowania Zasobem
polegających na oddaniu nieruchomości Zasobu do odpłatnego korzystania
osobom fizycznym lub prawnym (dzierżawy i najmu), a także oddaniu do
administrowania na czas oznaczony. Dzierżawa, najem oraz oddanie
nieruchomości w administrowanie są czasowymi formami zagospodarowania

5
nieruchomości Zasobu. Ponadto projektowany przepis ogranicza możliwość
wniesienia mienia lub jego części jedynie do spółek, o których mowa
w
przepisach wydanych na podstawie przepisów art. 5 ust. 6 ustawy
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (spółek
strategicznych), oraz innych spółek prawa handlowego, w których Skarb
Państwa lub jednostka badawczo-rozwojowa posiada większość udziałów lub
akcji. Powyższa zmiana związana jest z rezygnacją z dzierżawy jako formy
gospodarowania Zasobem. Z uwagi na fakt, iż duża część gruntów Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa jest obecnie dzierżawiona przez powyższe
spółki, przewiduje się, iż mienie które dotychczas było przedmiotem umowy
dzierżawy zawartej z tymi spółkami Agencja Nieruchomości Rolnych będzie
mogła wnosić do tych spółek.
Na podstawie dotychczasowego brzmienia art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Agencja może,
w drodze umowy, nieodpłatnie przekazać nieruchomości Zasobu o powierzchni
do 2 ha na własność osobom bezrobotnym bez prawa do zasiłku, które przez
okres co najmniej 5 lat były pracownikami byłych państwowych przedsiębiorstw
gospodarki rolnej (ppgr), na cele związane z zalesianiem, o którym mowa
w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu
Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273, z późn. zm.).
Realizacja tego przepisu była wspierana ze środków pomocowych
pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwa-
rancji Rolnej w latach 2004 – 2006. Po upływie tego okresu została uchwalona
ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 z późn. zm.). Ustawa ta nie uchyla
dotychczasowej ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji
Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, która nadal obowiązuje
w stosunku do beneficjentów korzystających z instrumentów pomocowych
w niej określonych, do czasu zakończenia wypłaty pomocy finansowej
przyznanej przez agencję płatniczą na podstawie ustawy z dnia 28 listopada

6
2003 r. i przepisów wykonawczych do tej ustawy. Taka regulacja pozbawia
jednak Agencję możliwości przekazywania osobom bezrobotnym nieru-
chomości rolnych Zasobu.
Zmiana w art. 24 w ust. 7 ustawy ma na celu umożliwienie wykreślania
z ewidencji Zasobu nieruchomości przeznaczonych na drogi krajowe, które
zostały przekazane decyzją wojewody w trwały zarząd Generalnej Dyrekcji
Dróg Krajowych i Autostrad. Do tej pory decyzja ta nie była podstawą do
wykreślenia nieruchomości z Zasobu, gdyż ustanawiała nad nimi tylko trwały
zarząd. Nieruchomości przeznaczone na drogi krajowe na trwałe utraciły
charakter gruntów rolnych i nie powinny pozostawać w Zasobie.
8. Zmiana w pkt 11 polegająca na uchyleniu przepisu, na podstawie którego
Agencja Nieruchomości Rolnych mogła oddać w drodze umowy zawartej na
czas oznaczony do administrowania nieruchomości Zasobu, jest związana
z rezygnacją z tej formy gospodarowania Zasobem.
9. Zmiana w pkt 12 ma na celu wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą sprzedaż
i nabywanie nieruchomości Zasobu będzie mogła prowadzić wyłącznie Agencja.
Uzasadnienie wprowadzenia przepisu, na podstawie którego Agencja mogła
zlecać sprzedaż mienia Zasobu wynikało z tego, że Agencja przejęła do Zasobu
wiele rozproszonych, niewielkich nieruchomości, których sprzedaży naj-
sprawniej mogły dokonać gminy. Obecnie po zbyciu większości takich
nieruchomości i po zmniejszeniu się Zasobu sprzedaż gruntów powinna
prowadzić wyłącznie Agencja, która jest odpowiedzialna za gospodarowanie
mieniem rolnym Skarbu Państwa. Projektowana ustawa nie zakłada
wprowadzenia przepisu przejściowego w tym zakresie, bowiem Agencja już od
wielu lat nie zleca prowadzenia sprzedaży i nabywania nieruchomości Zasobu
innym podmiotom, w tym gminom. Dodatkowo należy podkreślić, iż
w przypadku gdyby aktualnie obowiązywały umowy zlecenia zawarte z innymi
podmiotami, w tym z gminą, w zakresie prowadzenia sprzedaży i nabywania
nieruchomości Zasobu, do czasu zakończenia obowiązywania tych umów
prowadziłyby one rozpoczęte postępowania.
10. Zmiana w pkt 13 polega na określeniu dodatkowych miejsc, w których będzie
ogłaszany wykaz nieruchomości będących przedmiotem sprzedaży. Proponuje

7
się, aby wykaz ten podlegał również ogłoszeniu w siedzibie właściwej
miejscowo izby rolniczej oraz właściwym miejscowo urzędzie gminy.
Przepis ten ma na celu szersze rozpropagowanie wśród rolników informacji
o sprzedawanych nieruchomościach.
Zmiana zaproponowana w pkt 13 polega również na uzupełnieniu wykazu
nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży o informację dotyczącą ceny
nieruchomości oraz o przeznaczeniu jej w miejscowym planie zagospo-
darowania przestrzennego, a w przypadku braku planu o ustalenia zawarte
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto proponuje się, aby sporządzony przez Agencję wykaz dla nie-
ruchomości Zasobu, będących przedmiotem sprzedaży – w przypadku sprzedaży
nieruchomości w innym trybie niż przetarg nieruchomości rolnych – ogłaszany
był przez 3 miesiące przed planowanym terminem sprzedaży. W przypadku
sprzedaży w trybie przetargu wykaz tak jak dotychczas będzie ogłaszany przez
okres 14 dni przed dniem ogłoszenia przetargu.
11. W pkt 14 proponuje się zmianę art. 29 ustawy o gospodarowaniu nieru-
chomościami rolnymi Skarbu Państwa mającą na celu zmianę zasad organizacji
przetargów ograniczonych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy Agencja
realizuje zadania m.in. w zakresie tworzenia gospodarstw rodzinnych. Jednak
dotychczas zadanie to nie było wspierane instrumentem ułatwiającym
nabywanie ziemi przez osoby tworzące takie gospodarstwa, zwłaszcza przez
osoby posiadające kwalifikacje rolnicze zamierzające utworzyć gospodarstwo
rodzinne. Uzasadnione byłoby wprowadzenie możliwości organizowania przez
Agencję przetargów ograniczonych dla takich osób. Wprowadzenie pro-
jektowanego przepisu jest uzasadnione dokonaniem jednoczesnej zmiany
definicji kwalifikacji rolniczych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego.
W konsekwencji preferowania przez Agencję powiększania i tworzenia
gospodarstw rodzinnych również byli pracownicy ppgr powinni tworzyć takie
gospodarstwa na gruntach nabywanych w ramach przetargów ograniczonych
(art. 29 ust. 3b pkt 3 ustawy).
Możliwość ułatwiania nabywania ziemi byłym pracownikom ppgr, współ-
działającym w formie spółki, jest tak samo uzasadniona, jak wspieranie

8
nabywania przez byłych pracowników ppgr występujących jako osoby fizyczne.
W dotychczasowym brzmieniu ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa określa się, że w przetargu ograniczonym mogą
uczestniczyć spółki utworzone przez takich pracowników. W przetargu mogą
zatem uczestniczyć spółki co prawda utworzone przez byłych pracowników
ppgr, ale w których akcje albo udziały zostały już zbyte przez nich na rzecz
innych podmiotów. Tymczasem powinny być to spółki, w których 100% akcji
albo udziałów nadal stanowi własność pracowników ppgr.
Ponadto wprowadzono przepisy dotyczące wadium (ust. 3e – 3g w art. 29
ustawy). W przetargach zgodnie z proponowanymi przepisami mogą brać udział
osoby fizyczne i osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej, jeżeli wniosą wadium w terminie, miejscu i w formie
wyznaczonych w ogłoszeniu o przetargu oraz spełnią inne warunki podane
w ogłoszeniu. Z obowiązku wniesienia wadium są zwolnione osoby fizyczne,
którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje prawo do rekompensaty
z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczy-
pospolitej Polskiej realizowanej w formie zaliczenia na poczet ceny sprzedaży
nieruchomości Skarbu Państwa. Osoby te będą składać pisemne zobowiązanie
do uiszczenia kwoty równej wysokości niewniesionego wadium w przypadku
uchylenia się od zawarcia umowy.
Dodawane przepisy określają również przypadki, w których wadium nie podlega
zwrotowi. Są one następujące:
1) jeżeli żaden z uczestników przetargu ustnego nie zgłosi postąpienia ponad
cenę wywoławczą albo żaden z uczestników przetargu ofert nie zaoferuje co
najmniej ceny wywoławczej;
2) uczestnikowi przetargu, który wygrał przetarg i uchyli się od zawarcia
umowy;
3) uczestnikowi przetargu, jeżeli z przyczyn leżących po jego stronie,
w szczególności niespełnienia wymagania określonego w art. 28a ust. 1
ustawy, zawarcie umowy stało się niemożliwe.
Prawo odkupu ma charakter instrumentu antyspekulacyjnego, przeciwdziałają-
cego m.in. zbywaniu nieruchomości rolnych sprzedanych w przetargach

9