Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Warszawa, 15 lutego 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-1(4)/10

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
prezydenckiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych (druk nr 2637).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk









Stanowisko Rządu

wobec przygotowanego z inicjatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
(druk sejmowy nr 2637)



Pismem z dnia 19 listopada 2009 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej skierował do
Marszałka Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Projekt ten dotyczy poszerzenia zakresu przedmiotowego zwolnienia podatkowego zawartego
w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.).
Opiniowany projekt ustawy proponuje nadać powołanemu zwolnieniu przedmiotowemu
brzmienie, stosownie do postanowień którego wolna od podatku dochodowego byłaby
wartość otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej,
o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych
świadczeń, w tym bonów, talonów i innych znaków, uprawniających do ich wymiany na
towary lub usługi, a także otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych,
sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub
funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku
podatkowym kwoty 380 zł.
W art. 2 projekt stanowi, iż ustawa ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1
stycznia 2010 r. Kolejny przepis (art. 3) przewiduje, że nowelizacja wchodzi w życie po
upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
W obecnym stanie prawnym wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych
przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w
przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz
otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze
środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi
świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub
usługi.
Porównanie treści zacytowanych przepisów, jak również uzasadnienie projektu nowelizacji
wskazuje, iż celem przedmiotowej inicjatywy legislacyjnej jest objęcie zwolnieniem
zawartym w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych także
świadczeń w postaci bonów, talonów i innych znaków uprawniających do ich wymiany na
towary lub usługi.
Przepisy podatkowe, w latach ubiegłych, przewidywały możliwość zwolnienia z
opodatkowania bonu (jako rzeczowego świadczenia). Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o
zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 202, poz. 1956, ze zm.) zmieniła zakres zwolnienia przedmiotowego dotyczącego
rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika. Zmiana ta weszła w życie od dnia
1 stycznia 2004 r. i w zakresie wyłączenia ze zwolnienia świadczeń w postaci bonów
wychodziła naprzeciw postulatom zgłaszanych przez drobnych kupców.
Obecnie obowiązujące brzmienie omawianego zwolnienia zostało nadane ustawą z dnia 17
lipca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmującą
rządowe propozycje działań antykryzysowych. Ustawa ta została opublikowana w Dzienniku
Ustaw z ubiegłego roku Nr 125, poz. 1037 i weszła w życie 22 sierpnia 2009 r.
Należy także dodać, iż Związek Rzemiosła Polskiego opiniując powołaną nowelizację ustawy
z 2009 r. opowiedział się za rozwiązaniem proponowanym w tej ustawie, zakładającym
poszerzenie zwolnienia od podatku o kwoty z funduszy socjalnych i związkowych
wydatkowane na cele socjalne, bez wprowadzania zwolnień dla bonów i talonów
towarowych. W pracach nad ww. nowelizacją podniesiono, iż przyjęcie zwolnienia dla
pieniędzy wydatkowanych na cele socjalne jest rozwiązaniem uniwersalnym,
nieukierunkowującym wydatkowania otrzymanych kwot na duże sieci handlowe, w
przeciwieństwie do sytuacji, kiedy przepisem byłyby objęte także bony i talony towarowe.
Pracownik, otrzymując pieniądze, ma możliwość wyboru dostawcy, u którego dokona
zakupu.
Takie rozwiązanie nie preferuje żadnej grupy dostawców, w tym sieci
wielkopowierzchniowych i stwarza większe szanse, że jakaś część zakupów za otrzymane
środki pieniężne zostanie dokonana w drobnym handlu, firmach branży spożywczej, a także
turystyki i rekreacji oraz oznacza także dodatkowy popyt.
Po
przyjęciu nowelizacji podatnicy otrzymujący od pracodawcy lub związku zawodowego
bon (talon lub inny znak) musieliby udać się do wyznaczonej sieci sklepów, czy
usługodawców i nie mogliby dokonać swobodnego wyboru. Zaproponowana zmiana nie
dotyczyłaby wszystkich przedsiębiorców, a jedynie tych, którzy zdecydowali się na wejście
do systemu rozliczeń dokonywanych także za pomocą bonów (talonów lub innych znaków).
W związku z tym mogłyby nastąpić pewne przesunięcia między dochodami różnych
podmiotów w kierunku tych, które akceptują wymianę bonów na towary lub usługi.

Obecny stan prawny obejmujący zwolnieniem także świadczenia o charakterze pieniężnym
niewątpliwie daje podatnikowi prawo swobodnego wyboru sprzedawcy, czy usługodawcy.
Proponowana nowelizacja nie podnosi kwoty zwolnionego od opodatkowania świadczenia,
zatem co do zasady należy zgodzić się ze stwierdzeniem zawartym w uzasadnieniu, iż nie
wpływa ona na wysokość dochodów sektora finansów publicznych.
Należy dodać, iż w prawie podatkowym zasada sprawiedliwości, wyrażająca się między
innymi powszechnością i równością opodatkowania, łączy się ze swobodą ustawodawcy w
kształtowaniu ulg i zwolnień podatkowych, a także ich znoszeniu lub ograniczaniu.
Zwolnienia podatkowe nie stanowią standardu prawnego, lecz są wyjątkiem od
powszechności i równości obowiązków podatkowych. Trybunał Konstytucyjny uznaje, iż
ustawodawcy przysługuje swoboda w kształtowaniu ulg i zwolnień podatkowych oraz ich
znoszenia lub ograniczania. Istnieje zatem możliwość wprowadzenia zwolnienia
przedmiotowego w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże wprowadzenie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania musiałoby być
uzasadnione szczególnymi przesłankami. Rozszerzenie zwolnienia w proponowanym
kształcie trudne byłoby do uzasadnienia tymi przesłankami.

Mając na uwadze powyższe, Rada Ministrów nie może poprzeć prezydenckiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych (druk nr 2637)
i wnioskuje o jego odrzucenie.