Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń

1) w art. 601 w § 4 dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
„5) nie zawiadamia organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej organizatorów
turystyki i pośredników turystycznych o zawieszeniu wykonywania działalności organizatora
turystyki lub pośrednika turystycznego w terminie 7 dni od dnia tego zawieszenia”;

2) po art. 138c dodaje się art. 138d w brzmieniu:
„Art. 138d. § 1. Kto, podejmując zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek,
wprowadza w błąd co do posiadanych uprawnień, podlega karze ograniczenia wolności albo
grzywny.
§ 2. Tej samej karze podlega organizator turystyki, który wprowadza klientów w błąd co do
uprawnień osób, którym powierza wykonywanie zadań przewodnika turystycznego lub pilota
wycieczek.”.

Art. 3. 1. Upoważnienia do szkolenia dla kandydatów na przewodników turystycznych
i pilotów wycieczek wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 1,
zachowują ważność i stają się wpisami do rejestru organizatorów szkoleń.
2. W postępowaniach dotyczących udzielenia upoważnienia do wykonywania działalności
w zakresie organizowania szkoleń dla kandydatów na przewodników turystycznych lub
pilotów wycieczek, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, stosuje się przepisy ustawy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 4. Organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni są obowiązani dostosować umowy
gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klientów do
wymogów określonych w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.



21-10-tg

16


UZASADNIENIE

I. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy w dziedzinie, która ma być unormowana, oraz
wyjaśnienie potrzeby i celu wydania aktu
Ustawa o usługach turystycznych, obowiązująca od dnia 1 lipca 1998 r., ustala warunki
działalności biur podróży, świadczenia usług hotelarskich, a także pracy przewodników
turystycznych i pilotów wycieczek, w sposób zapewniający ochronę interesów konsumenta.
Jej regulacje przyczyniły się do uporządkowania rynku usług turystycznych w Polsce,
szczególnie poprzez wprowadzenie systemu standardów, zrozumiałych dla klientów
i przedsiębiorców turystycznych. Ustawa zapewniła także implementację do polskiego prawa
poziomu ochrony interesów klienta, wymaganego przepisami dyrektywy Rady 90/314/EWG
z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek
(Dz. Urz. WE L 158 z 23.06.1990, str.59; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t.10,
str. 132).
Praktyka stosowania przepisów ustawy ujawniła problemy prawne i organizacyjne, których
usunięcie wymaga nowelizacji przepisów. W szczególności chodzi o niewystarczająco
skuteczny system zabezpieczeń finansowych na rzecz klientów.
Korekty wymagają przede wszystkim uregulowania związane z ograniczeniem swobody
świadczenia usług turystycznych przez przedsiębiorców i osoby posiadające siedzibę na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.
Ustawa spełniła już w znacznym stopniu swoją rolę w zakresie standaryzacji pojęć i
w związku z tym zasadne jest stopniowe odchodzenie od wykorzystywania licznych
instrumentów administracyjnoprawnych przewidzianych jej przepisami i ograniczanie
formalności obciążających przedsiębiorców turystycznych.
Określenie celu i zakresu nowelizacji zostało poprzedzone opracowaniem założeń,
konsultowanych z przedstawicielami zainteresowanych środowisk przedsiębiorców,
administracji samorządowej i organizacji turystycznych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy – Kodeks
wykroczeń został poddany ocenie w trybie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji
z przedstawicielami wymienionych wyżej środowisk. Wynikiem tych uzgodnień i konsultacji
było odstąpienie od regulowania w ramach obecnego projektu zasadniczej zmiany systemu
zabezpieczeń finansowych, polegającej na wyłączeniu marszałków województw z procesu
wykorzystywania środków z zabezpieczeń, ze względu na potrzebę powołania odrębną
ustawą specjalnej instytucji finansowej, gromadzącej środki z wpłat organizatorów turystyki,
uzupełniającej z tych środków sumy zabezpieczeń indywidualnych i wykorzystującej środki
zabezpieczeń na zapewnienie powrotu klientów do kraju i zwrot wniesionych wpłat
w przypadku niewykonania umów. Odstąpiono także od istotnych zmian w przepisach
rozdziału 3 ustawy, odnoszących się do procesu zawierania i wykonywania umów o imprezy
turystyczne, ze względu na prace nad wprowadzeniem „umowy o podróż” do Kodeksu
cywilnego. Uwzględniono natomiast w projekcje propozycję Ministra Gospodarki dotyczącą
zastąpienia upoważnienia do prowadzenia szkoleń dla kandydatów na przewodników
turystycznych i pilotów wycieczek mniej restrykcyjną formą reglamentacji tej działalności,
tj. obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru organizatorów tych szkoleń prowadzonego przez
marszałka województwa.
II. Wykazanie różnic między dotychczasowym a proponowanym stanem prawnym
Podstawowe różnice między dotychczasowym a proponowanym stanem prawnym to:
1)
zmiana brzmienia art. 2, którego celem jest wyeliminowanie możliwości oferowania za
pośrednictwem agentów turystycznych usług turystycznych przedsiębiorców zagranicznych,
nieposiadających oddziałów w kraju; po pierwsze, zmiana ta jest konieczna, bowiem przepis
w dotychczasowym brzmieniu odsyłał do nieistniejącego już zapisu w art. 1; po drugie,
wprowadzenie wyraźnego wymogu prowadzenia działalności gospodarczej w formie
oddziału, na warunkach określonych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej pozwala zapewnić skuteczny nadzór nad spełnieniem wymagań
ustawy, a także dochodzenie roszczeń według polskiego prawa i przed polskimi sądami;
spod obowiązku określonego w tym przepisie wyłączono przedsiębiorców zagranicznych
posiadających siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej;
2)
zrezygnowano z definiowania w słowniczku do ustawy w art. 3 pkt 7a i 7b pojęć:
przewodnik turystyczny i pilot wycieczek, uznając, że wystarczające jest określenie opisowe
zadań pilota wycieczek i przewodnika turystycznego zawarte w art. 20 ust. 2 i 3; zmiany

2

zakresu zadań przewodnika turystycznego i pilota wycieczek zawarte w zmienianym art. 20
ust. 2 i 3 są podyktowane potrzebą elastycznego kształtowania zadań osób wykonujących te
zawody; zaproponowano zatem, aby wśród zadań przewodnika turystycznego uwzględnić
opiekę nad turystami, przy czym zakres tej opieki ma wynikać z umowy zawartej z turystą;
w ocenie projektodawcy opieka taka powinna być sprawowana także przez przewodników
turystycznych, nie tylko przez pilotów wycieczek, tak jak jest to w aktualnie obowiązującym
stanie prawnym; natomiast zadania pilota wycieczek rozszerza się o udzielanie turystom
podstawowych informacji praktycznych i krajoznawczych dotyczących odwiedzanego kraju
i miejsca, co stanowi realizację postulatów zgłaszanych przez turystów;
3) utrzymanie
obowiązku uzyskiwania przez organizatorów turystyki i pośredników
turystycznych posiadających siedzibę na terytorium innych państw członkowskich Unii
Europejskiej (określonych w art. 16 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady) świadczących usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (transgraniczne
świadczenie usług) wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych
jest podyktowane koniecznością zapewnienia ochrony konsumentów imprez turystycznych
przewidzianej dyrektywą Rady 90/314 w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji
i
wycieczek; wymóg ten jest niedyskryminacyjny, ponieważ dotyczy wszystkich
przedsiębiorców zajmujących się organizacją imprez turystycznych w Polsce; jego
wprowadzenie jest uzasadnione względami porządku publicznego, ma bowiem na celu
eliminację wysokiego ryzyka, jakie wiąże się z faktem, iż organizatorzy turystyki z reguły
pobierają od konsumentów opłaty za świadczone im usługi z dużym (niekiedy nawet
kilkumiesięcznym) wyprzedzeniem; od momentu zakupu do momentu realizacji imprezy
upływa stosunkowo długi okres, w którym sytuacja organizatora imprezy może ulec
istotnemu pogorszeniu i w konsekwencji spowodować jego bankructwo; brak zabezpieczenia
naraża nabywców na poważne ryzyko ekonomiczne w postaci utraty wniesionych opłat za
imprezę, która się nie odbędzie na skutek bankructwa jej organizatora, oraz konieczność
zapłaty z własnych środków za usługi świadczone w ramach imprez, które się rozpoczęły,
a
za które organizator nie zapłacił usługodawcy; wymóg rejestracji jest środkiem
proporcjonalnym dla realizacji celu, jakim jest ochrona nabywców imprez turystycznych
przed skutkami niewypłacalności ich organizatorów; aby uzyskać taki wpis, organizator
turystyki lub pośrednik turystyczny musi złożyć wniosek do marszałka województwa wraz z
oświadczeniem, w którym stwierdza, że zna i spełnia warunki wykonywania działalności
w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów

3

w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, określone w ustawie z dnia 29
sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych; do wniosku musi dołączyć oryginały dokumentów
potwierdzających posiadanie zabezpieczenia finansowego; wymóg rejestracji przed
podjęciem świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niezbędny,
ponieważ późniejsze kontrole nie są skuteczne, aby zapobiec poważnym szkodom, jakie mogą
ponieść nabywcy imprez turystycznych w przypadku niewypłacalności ich organizatorów;
wprowadzony wymóg rejestracji związany jest z przyjętym sposobem wdrożenia
art. 7 dyrektywy Rady 90/314 EWG w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji
i wycieczek;
4)
wprowadzenie przepisu, na mocy którego organizator turystyki nie musi posiadać
zabezpieczenia finansowego pod warunkiem, że przyjmuje wpłaty klientów wyłącznie po
wykonaniu umowy albo na rachunek powierniczy, jeżeli wykonuje usługi turystyczne
wyłącznie na terenie kraju i złoży marszałkowi województwa oświadczenie o przyjmowaniu
wpłat po wykonaniu umowy albo na rachunek powierniczy wynika z faktu, że w przypadku
usług wykonywanych w kraju nie zachodzi potrzeba pokrywania kosztów powrotu, natomiast
zaproponowana forma zabezpieczenia eliminuje zagrożenie utraty wpłat klientów
w
przypadku niewykonania umowy; w odniesieniu do przedsiębiorcy zagranicznego

posiadającego siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, za spełnienie
warunku prowadzenia działalności, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, uznaje się posiadanie
zabezpieczenia finansowego zapewniającego pokrycie w pełnej wysokości kosztów powrotu
klienta do kraju, w przypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew
obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także pokrycie w pełnej wysokości zwrotu wpłat
wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umownych w formie, która
jest uznawana w państwie, w którym przedsiębiorca posiada siedzibę; rozwiązanie takie ma
na celu dostosowanie przepisów projektowanej ustawy do dyrektywy 2006/123/WE

Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku
wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006, str. 36); ten sam cel przyświecał
projektodawcy przy wprowadzeniu uregulowania, na mocy którego przedsiębiorca
posiadający siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej musi przedstawić

4