Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych

U Z A S A D N I E N I E
Celem niniejszego projektu jest wprowadzenie do systemu prawnego zmian związanych
z realizacją wydatków budżetowych w kontekście ustawy budżetowej na rok 2010.
W art. 1 projektu proponuje się uchylenie przepisów art. 32a ust. 1 pkt 4 ustawy
o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiących o zadaniu starosty
(prezydenta miasta na prawach powiatu) polegającym na przekazywaniu wójtom lub burmistrzom
(prezydentom miast) dotacji celowych, otrzymywanych z budżetu państwa, na zadania związane
z kwalifikacją wojskową. Powyższe ma na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych
w zakresie roli i funkcji starostów w systemie przepływu środków finansowych, w obszarze
dotyczącym przekazywania dotacji celowych. Zgodnie bowiem z § 7 rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu
administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego
ustawami, przekazywania dotacji celowych i przekazywania pobranych dochodów
związanych z realizacją tych zadań (Dz. U. Nr 135, poz. 955), dotacje celowe na zadania
z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami są przekazywane
jednostce samorządu terytorialnego przez wojewodów.
W związku z koniecznością ograniczenia niektórych wydatków budżetu państwa na
rok 2010 jest uzasadnione ustalenie wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska
państwowe na poziomie ustalonym w 2008 r. W związku z powyższym proponuje się
dokonanie zmian w ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.) oraz ustawie z dnia
23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz
o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z późn. zm.).
Proponowana zmiana ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe ma na celu wprowadzenie oszczędności
w wydatkach budżetu państwa w 2010 r. przez ustalenie w 2010 r. wynagrodzenia osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w wysokości wynagrodzenia
przysługującego tym osobom w grudniu 2008 r.

Przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe należy rozumieć:
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, Prezesa Rady
Ministrów, wicemarszałka Sejmu, wicemarszałka Senatu, wiceprezesa Rady Ministrów,
Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, ministra, Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych, Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji cigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
Prezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli,
Szefa Kancelarii Sejmu, Szefa Kancelarii Senatu, zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu, zastępcy
Szefa Kancelarii Senatu, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Głównego Inspektora
Pracy, zastępcy Głównego Inspektora Pracy, Kierownika Krajowego Biura Wyborczego,
Ministra Stanu, Szefa Kancelarii Prezydenta, zastępcy Szefa Kancelarii Prezydenta, zastępcy
Prokuratora Generalnego, wiceprezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Prezesa
Polskiej Akademii Nauk, sekretarza stanu, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
pierwszego zastępcy Prezesa Narodowego Banku Polskiego, podsekretarza stanu
(wiceministra), wiceprezesa Narodowego Banku Polskiego, zastępcy Rzecznika Praw
Obywatelskich, zastępcy Rzecznika Praw Dziecka, zastępcy Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych, Rzecznika Ubezpieczonych, kierownika urzędu centralnego,
wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk, wojewody, zastępcy kierownika urzędu centralnego,
wicewojewody.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, wynagrodzenie osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe ustala się na podstawie kwoty bazowej, której wysokość
ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa. W ustawie budżetowej na rok
2009, jak również w projekcie ustawy budżetowej na rok 2010 ww. kwotę bazową ustalono
w wysokości 1 835,35 zł. Skutkiem projektowanej zmiany będzie to, że wynagrodzenie osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe będzie ustalane w oparciu o kwotę bazową
wynoszącą 1 766,46 zł.
Natomiast w ustawie z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń
w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw proponuje się dodanie
przepisu, zgodnie z którym w 2010 r. kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze
stanowiska państwowe nie jest waloryzowana. Kwota bazowa dla osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe będzie równa kwocie bazowej za 2008 r.
Utrzymanie wynagrodzeń wyżej wskazanych osób skutkować będzie utrzymaniem
uposażeń i diet parlamentarnych posłów i senatorów, których wysokość jest uzależniona od
wysokości wynagrodzenia podsekretarza stanu zgodnie z art. 25 ust. 2 i art. 42 ust. 1 ustawy
z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2003 r. Nr 221,

2
poz. 2199, z późn. zm.) również na poziomie z 2008 r. Łączne oszczędności w tym zakresie
wyniosą ok. 7 mln zł.
Nowelizacja przepisów ustawy – Karta Nauczyciela wprowadza zmianę do art. 53 ust. 1
odwołującego się do kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3, jako podstawy
do naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZF S). W przypadku
decyzji o podwyższeniu wynagrodzenia nauczycieli dwukrotnie – od stycznia i września – lub
wyłącznie od września, zasadne jest wskazanie jednej kwoty bazowej (styczniowej lub
wrześniowej), która będzie stanowić podstawę naliczenia odpisu na ZF S.
W obecnym brzmieniu art. 53 ust. 1 Karty Nauczyciela mowa jest o „kwocie bazowej,
o której mowa w art. 30 ust. 3”. Interpretując gramatycznie ten przepis, przy naliczaniu odpisu
na ZF S dla nauczycieli należałoby uwzględnić proporcjonalnie kwotę bazową styczniową
i kwotę bazową wrześniową.
Z punktu widzenia racjonalnego kształtowania wydatków budżetowych państwa
właściwym rozwiązaniem jest utrzymanie funkcjonującego w roku bieżącym mechanizmu
zawartego w art. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela,
zgodnie z którym w 2009 r. odpisu na ZF S dokonuje się w oparciu o kwotę bazową
obowiązującą od 1 stycznia 2009 r.
W związku z powyższym proponuje się przyjęcie od dnia 1 stycznia 2010 r. stałej
zasady naliczania odpisu na ZF S w danym roku na podstawie kwoty bazowej obowiązującej
od dnia 1 stycznia tego roku.
Celem wprowadzenia zmian w ustawie o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej
sferze budżetowej (art. 8 projektu) jest objęcie nauczycieli zatrudnionych w szkołach
i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej przepisami tej ustawy oraz
dostosowanie jej przepisów do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 20 marca 2009 r.
o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw,
polegających na zmianie podstawy ustalania wynagrodzenia zasadniczego sędziów,
prokuratorów i asesorów sądowych.
W konsekwencji w ustawie budżetowej w załączniku – Wynagrodzenia i zatrudnienie
w państwowych jednostkach budżetowych prezentowane będą limity wydatków
na wynagrodzenia nauczycieli w ramach wydatków właściwych dysponentów. Pozwoli to na
prawidłową realizację wydatków planowanych w budżecie państwa na wynagrodzenia tej
grupy pracowników.

3
W art. 8 pkt 1 w lit. a projektu dokonuje się zmiany w celu objęcia przepisami ustawy
nauczycieli zatrudnionych w rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych
funkcjonujących w strukturze sądów okręgowych. W lit. b uchyla się przepis wyłączający
pozostałych nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez organy
administracji rządowej spod działania ustawy.
W pkt 2 omawianego artykułu do kategorii osób objętych mnożnikowymi systemami
wynagrodzeń wprowadza się odrębną kategorię – nauczycieli zatrudnionych w szkołach
i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej.
Przepis pkt 3 jest konsekwencją regulacji ustawy – Karta Nauczyciela, która zawiera
szczegółowe zasady wyznaczania średnich wynagrodzeń nauczycieli (art. 30). Konieczne jest
zatem wyłączenie tej grupy pracowników spod działania przepisu art. 6 ust. 1 zmienianej
ustawy i wprowadzenie odrębnej regulacji odnoszącej się do ustawy – Karta Nauczyciela.
Zmiana zawarta w pkt 4 dotyczy terminu realizacji podwyżki dla nauczycieli. W państwowej
sferze budżetowej podwyżki wprowadzane są w terminie 3 miesięcy od ogłoszenia ustawy
budżetowej, z wyrównaniem od 1 stycznia. W przypadku nauczycieli w roku bieżącym
podwyżki zaplanowane zostały od 1 stycznia i kolejna od 1 września. W roku 2010
przewiduje się, iż podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli nastąpi jednorazowo od września.
W konsekwencji takich rozwiązań konieczne jest wprowadzanie odrębnej regulacji
określającej termin wprowadzenia podwyżki dla nauczycieli od września. Stosowne przepisy
na rok 2009 zawarte zostały w przepisie przejściowym zawartym w ustawie o zmianie ustawy
– Karta Nauczyciela i analogiczne rozwiązanie projektowane jest na rok przyszły.
Zmiana zawarta w pkt 5 wynika z konieczności ujmowania w rezerwie celowej środków na
ewentualne podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli w trakcie roku. Zwiększenie
wynagrodzeń następuje w związku ze zmianą wysokości kwoty bazowej oraz uzyskaniem
wyższego stopnia awansu zawodowego (od stycznia i od września). Na etapie projektowania
ustawy budżetowej nie jest wiadomo, jaka struktura zatrudnienia na poszczególnych
stopniach awansu zawodowego będzie w styczniu i wrześniu w danym roku, tak więc nie jest
możliwe zaplanowanie środków na wzrost wynagrodzeń w wydatkach poszczególnych
dysponentów.
W art. 6 ust. 2 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej usunięto
niespójność regulacji wynikającej z ww. ustawy oraz przepisów regulujących odrębne zasady
wynagradzania sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości lub innej jednostki
organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej, których

4
wynagrodzenia są finansowane ze środków pozostających w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości
oraz prokuratorów i asesorów prokuratorskich (tj. ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju
sądów powszechnych oraz ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze).
Zgodnie z postanowieniami art. 108 ust. 1a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) – staże
podyplomowe oraz szkolenia specjalizacyjne lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek
i położnych finansowane są ze środków Funduszu Pracy tylko w 2009 r. Na realizację tych
zadań w 2009 r. zaplanowano w Funduszu Pracy wydatki w wysokości 567 583 tys. zł. W celu
kontynuowania realizacji tych zadań i finansowania ich ze środków Funduszu Pracy w roku 2010
należy wprowadzić zmiany w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej oraz w ustawie
o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zmiany ustaw w tym zakresie zawarte zostały w art. 5, 6
i 15 niniejszego projektu ustawy.
W 2010 r. ze środków Funduszu Pracy zostaną sfinansowane koszty związane ze specjalizacją
oraz realizacją staży podyplomowych lekarzy, lekarzy dentystów pielęgniarek i położnych
w wysokości 717 583 tys. zł. Zwiększenie wydatków na ww. zadanie o 150 000 tys. zł
w stosunku do 2009 r. umożliwi lekarzom skorzystanie z optymalnej formy kształcenia
specjalizacyjnego, jaką jest rezydentura, a tym samym pozwoli na dostosowanie liczby
specjalistów do istniejących potrzeb na rynku pracy.
Zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.) mają na celu
modyfikację przepisów, które mają wpływ na wysokość wydatków Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników
niepełnosprawnych oraz na wysokość dotacji celowej z budżetu państwa dla tego Funduszu
(art. 7 projektu).
Do 2008 r. podstawę do naliczenia kwoty dofinansowania do wynagrodzeń pracowników
niepełnosprawnych stanowiło minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w grudniu
roku poprzedniego, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Ustawą z dnia 5 grudnia
2008 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 237, poz. 1652) wprowadzono zmianę definicji najniższego
wynagrodzenia, które obecnie oznacza minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące
w
styczniu danego roku, ustalone na podstawie odrębnych przepisów. Proponuje się
przywrócenie definicji najniższego wynagrodzenia obowiązującej do 2008 r. (zmiana art. 2
pkt 1 ustawy).

5