Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw

(sąd bada tylko treść umowy w zakresie danych podlegających wpisowi do re-
jestru).
Wobec zmiany art. 3 ust. 2 pkt 4 – do rejestru będzie wpisywana jedynie naj-
wy sza suma zabezpieczenia obejmująca kwotę główną i inne dopuszczone
prawem kwoty. Ponadto wpis obejmuje adres do doręczeń w Polsce.
Celem usprawnienia postępowania o wpis zastawu do rejestru zastawów w
oparciu o art. 40 ust. 3 jest ograniczenie zakresu sądowego badania wniosku o
wpis.
Proponuje się, aby w trakcie rozpoznawania wniosku o wpis sąd badał jedynie
treść i formę wniosku oraz dokumentów stanowiących podstawę wpisu i to w
ograniczonym zakresie – tylko w odniesieniu do danych podlegających wpisowi.
Oprócz tego wprowadza się dodatkowy standard uzasadniający odmowę wpisu
przez sąd – naruszenie prawa stwierdzone przy rozpoznawaniu wniosku musi
być oczywiste, inne błędy powinny zostać usunięte w trybie postępowania bra-
kowego.
W propozycji zmiany art. 41 ust. 2 przyjęto prawniczą zasadę volenti fit iniuria
(chcącemu nie dzieje się krzywda). W sytuacji, gdy sam wierzyciel zabezpie-
czony zastawem składa wniosek o wykreślenie zastawu (wykreślenie to z mocy
art. 19 ust. 2 ustawy skutkuje wygaśnięciem zastawu) to nale y przyjąć, e ta-
ka jest właśnie wola stron. Nowa regulacja pozwoli znacznie przyspieszyć po-
stępowanie rejestrowe bez ryzyka naruszenia ochrony uprawnionego wierzycie-
la, który sam zło y wniosek o wykreślenie zastawu.
Dodany ust. 2a przede wszystkim uzupełnia przepisy ustawy dotyczące działań
sądu w przypadku zło enia do akt dokumentów, które nie wymagają zło enia
nowego formularza ani te zmiany danych w samym rejestrze. Projekt nawiązu-
je do analogicznego przepisu art. 9 ust. 2 ustawy o KRS, który nakazuje wyda-
nie postanowienia sądu o przyjęciu dokumentów, które nie stanowią załącznika
do wniosku o wpis zmian danych w rejestrze. Dokumenty takie wymagają mery-
torycznej oceny sądu i nie powinny być automatycznie załączane do akt.
Dodany ust. 2b ma na celu uproszczenie obiegu korespondencji (przyjmując
priorytet adresu wpisanego w rejestrze zastawów) analogicznie do rozwiązań

11
przyjętych w przepisie art. 139 Kodeksu postępowania cywilnego, który odnosi
się tylko do rejestru KRS i ewidencji działalności gospodarczej.
Nadal decydującym będzie ka dy adres wskazany przez strony (nawet je eli
nie został wpisany do rejestru), gdy przepis przewiduje skutek dla samego fak-
tu „powiadomienia” sądu. Proponowana zmiana znacznie przyspieszy postępo-
wanie sądowe, gdy brak stosownego przepisu sankcjonował praktykę stron
braku powiadamiania sądu o zmianie adresu po wpisaniu zastawu.
Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być samoloty (statki powietrzne)
podlegające wpisowi do rejestru cywilnych statków powietrznych (art. 34 i nast.
ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz.
696, z pó n. zm.)). Do rejestru statków wpisywane są tak e „prawa rzeczowe
ustanowione na statku powietrznym” (art. 36 ust. 1 pkt 1 Prawa lotniczego),
przy czym okoliczność podlegająca wpisowi do rejestru cywilnych statków po-
wietrznych jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy zostanie wpisana do reje-
stru (statków) (art. 38 ust. 1). W przypadku statku powietrznego obcią onego
zastawem rejestrowym – zastaw powstaje z chwilą wpisu do rejestru zastawów
(art. 2 ustawy o rejestrze), ale nie jest skuteczny, a do chwili ujawnienia go w
rejestrze statków powietrznych (art. 38 Prawa lotniczego). Proponowana zmia-
na pozwoli usunąć sprzeczność przepisów obu ustaw.
Nowy art. 41a uwzględnia, e przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być
tak e prawa własności przemysłowej, dla których prowadzone są rejestry zgod-
nie z przepisami ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemy-
słowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z pó n. zm.) (art. 53 i 149).
Proponowany obowiązek działania sądu rejestrowego z urzędu wynika
z przekonania, e tylko taka zasada zapewni zgodność wymienionych reje-
strów, a jednocześnie nie będzie stanowić zbytniego obcią enia sądu
w związku z małą liczbą wpisów tego rodzaju.
Uzupełnieniem wprowadzenia art. 41a są proponowane zmiany w art. 2 i 3
obecnej ustawy.
Dodawany w art. 42 ust. 2a i nowa treść ust. 3 dotyczą nowej mo liwości
udzielania informacji, wydawania odpisów i zaświadczeń z rejestru zastawów
drogą elektroniczną.

12
Wnioski do centralnej informacji rejestru zastawów składa się na urzędowych
formularzach – zgodnie z treścią art. 39 ust. 4 ustawy. Wnioski te będą mogły
być składane tak e drogą elektroniczną (zob. proponowany art. 43a). Moc do-
kumentów urzędowych wydawanych przez sąd będą jednak miały odpisy i za-
świadczenia wydawane przez centralną informację o zastawach rejestrowych
wydawane w formie papierowej wobec braku przepisów o elektronicznej pie-
częci w ustawie o podpisie elektronicznym.
W treści dodanego przepisu ust. 4a w art. 42 ustawy proponuje się zwolnić z
opłat za udzielanie informacji oraz wydawanie odpisów i zaświadczeń –
Skarb Państwa i instytucje państwowe, których zadanie nie polega na działal-
ności gospodarczej (np. sądy, prokuraturę, Policję). Przyjęte zostało rozwiąza-
nie obowiązujące od kilku lat przy wydawaniu odpisów i informacji z Krajowego
Rejestru Sądowego.
Proponowany przepis art. 43a zawiera upowa nienie ustawowe dla Ministra
Sprawiedliwości do wydania aktu wykonawczego do określenia regulacji tech-
nicznych mających ujednolicić sposób przesyłania pism i dokumentów, które
będą mogły być wysyłane drogą elektroniczną. Proponowane rozwiązanie
przeniesienia kwestii organizacyjno-technicznych do aktu wykonawczego wyni-
ka z szybkiego rozwoju techniki i jest analogiczne do rozwiązania przy KRS.
Prawo własności przemysłowej przewiduje w art. 67, e przeniesienie paten-
tu jest skuteczne wobec osób trzecich dopiero z chwilą wpisu tego przeniesie-
nia do rejestru patentowego i nie reguluje relacji tego rejestru z danymi o ogra-
niczonym prawie rzeczowym z rejestru zastawów.
Zgodnie z proponowanymi zmianami z art. 2 ustawy, celem wypełnienia luki w
przepisach, a jednocześnie zgodnie z innymi przepisami o rejestrach przewi-
dziano, e ustanowienie zastawu rejestrowego na patencie jest skuteczne z
chwilą wpisu do rejestru zastawów. Reguła ta będzie miała odpowiednie zasto-
sowanie do innych praw, o których stanowi Prawo własności przemysłowej (np.
prawa ochronnego na znak towarowy).
Równocześnie nało ono na sąd dokonujący wpisu w rejestrze zastawów obo-
wiązek zawiadomienia z urzędu o dokonanym wpisie organu prowadzącego re-
jestr danego prawa własności przemysłowej (nowy art. 41a ustawy o rejestrze
zastawów).

13
Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być statki powietrzne podlegające
wpisowi do rejestru cywilnych statków powietrznych (art. 34 i nast. ustawy z
dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze). Do rejestru statków wpisywane są tak e
„prawa rzeczowe ustanowione na statku powietrznym” (art. 36 ust. 1 pkt 1 Pra-
wa lotniczego), przy czym okoliczność podlegająca wpisowi do rejestru statków
jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy zostanie wpisana do rejestru (statków)
(art. 38 ust. 1).
Proponowana zmiana art. 3 ustawy ma na celu usunięcie sprzeczności obu
ustaw, uzale niając skuteczność wpisu w rejestrze statków od dokonania wpisu
w rejestrze zastawów.
Równocześnie nało ono na sąd dokonujący wpisu w rejestrze zastawów obo-
wiązek zawiadomienia z urzędu o dokonanym wpisie organu prowadzącego re-
jestr statków powietrznych (nowy art. 41a projektu).
Art. 4 projektu zawiera niezbędne przepisy przejściowe dotyczące przepisów
postępowania oraz przepisów materialnych istotnych dla stron umowy zastaw-
niczej.
W art. 4 ust. 1 projektu zawarto regulacje o stosowaniu przepisów dotychcza-
sowych w sprawach, w których wnioski zostały zło one przed dniem wejścia w
ycie ustawy. W przypadku zło enia wniosku po tej dacie ale wraz z umową za-
stawniczą podpisaną przed dniem wejścia w ycie ustawy – przyjęto, e brak
jest podstaw dla uznania umów za niewa ne i wskazano konieczność ich aktu-
alizacji (art. 4 ust. 2 projektu).
Przepis o wejściu w ycie projektowanej ustawy uwzględnia pó niejsze wej-
ście w ycie zmian, dla których niezbędne jest przygotowanie organizacyjno-
techniczne rejestru zastawów, a tak e zmian w urzędowych formularzach.
Całkowity koszt wejścia w ycie przedmiotowej regulacji wyniesie

2 100 tys. zł i będzie obejmował następujące wydatki związane z modyfikacją
systemów informatycznych:
– przystosowanie wykorzystywanych w wydziałach rejestrowych systemów in-
formatycznych do mo liwości elektronicznego składania wniosków („e-
dostęp”) oraz uzyskiwania drogą elektroniczną informacji z Centralnej In-

14
formacji; koszt zakupu urządzeń do składania podpisu elektronicznego dla
wydziałów RZ oraz samej funkcjonalności „e-dostęp” wyniosą 800 tys. zł,
– koszt dostosowania systemów informatycznych eksploatowanych w wy-
działach rejestru zastawów do zamian merytorycznych wprowadzonych w
przedmiotowym projekcie wyniesie 1 300 tys. zł.
Wskazana wy ej kwota 800 tys. zł znajduje zabezpieczenie w przedło onym
Ministrowi Finansów projekcie bud etu państwa w części 15 „Sądy powszech-
ne” na 2007 r. Wydatki w wysokości 1 300 tys. zł związane z dostosowaniem
systemów informatycznych eksploatowanych w wydziałach rejestru zastawów
do zmian merytorycznych nie zostały zaplanowane w projekcie bud etu na
2007 r., jednak wydatki te zostaną zabezpieczone w ramach wewnętrznych
przesunięć.
Przedmiotowy projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

15