Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej

utworzył samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w zakresie wyrażenia zgody, nie
będzie zupełnie arbitralna. Podmiot ten będzie wydawać zgodę na dokonanie czynności
prawnej mającej na celu zmianę wierzyciela w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik
finansowy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej za rok poprzedni oraz
uwzględniając konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
W projekcie rezygnuje się z dotychczasowego art. 53 ust. 6, bowiem przepis ten jest de facto
powieleniem regulacji art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, że czynność prawna
sprzeczna z ustawą jest nieważna (kwestię czynności prawnej za zgodą osoby trzeciej
reguluje przepis art. 63 § 1 Kodeksu cywilnego). Stwierdzenia nieważności czynności
prawnej sprzecznej z ustawą może domagać się każdy, kto wykaże w tym zakresie swój
interes prawny. Zatem proponowane brzmienie art. 53 ust. 7 podkreśla szczególną rolę organu
założycielskiego w zakresie „czuwania” nad dokonywaniem czynności prawnych przez
zakład opieki zdrowotnej zgodnie z ustawą.
Projekt zawiera także zmiany dotyczące uzyskiwania środków finansowych na realizację
programów lub projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu UE
oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz innych środków pochodzących
ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Potrzeba zmian wynika z konieczności
doprecyzowania przepisów oraz ich dostosowania do brzmienia przepisów ustawy z dnia
30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.). Ponadto
stworzona zostanie podstawa prawna do przekazywania środków finansowych w ramach
realizacji programów wieloletnich, co czyni zadość zaleceniu Najwyższej Izby Kontroli
przedstawionemu w wyniku kontroli realizacji programu „Wzmocnienie bezpieczeństwa
zdrowotnego obywateli”. Wniosek dotyczył finansowania programów wieloletnich na
podstawie przepisów prawa materialnego. Stosowną podstawę prawną zapewnią
znowelizowane art. 54 i 55 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Taka nowelizacja była też
rozwiązaniem proponowanym przez Najwyższą Izbę Kontroli. Zgodnie z projektem możliwe
będzie przekazywanie dotacji także jednostkom badawczo-rozwojowym, będącym
publicznymi zakładami opieki zdrowotnej. Wynika to ze znaczącej roli, jaką pełnią te
podmioty w systemie ochrony zdrowia.
Projekt zakłada też uchylenie przepisów dotyczących zobowiązań kierownika samodzielnego
publicznego zakładu opieki zdrowotnej do przeznaczenia nie mniej niż 40 % kwoty, o którą
wzrosło zobowiązanie Narodowego Funduszu Zdrowia, na wzrost wynagrodzeń osób

2
zatrudnionych w zakładzie jako ograniczających swobodę zarządzania zakładem. Na potrzeby
ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na
wzrost wynagrodzeń (Dz. U. Nr 149, poz. 1076, z późn. zm.) wśród samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej zostało przeprowadzone badanie ankietowe,
w
którym podmioty te wskazały dochody uzyskane w ramach umów z Narodowym
Funduszem Zdrowia zrealizowanych w 2005 r. oraz wysokość kosztów poniesionych przez te
zakłady na wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
wraz ze składnikami na ubezpieczenie społeczne i innymi obowiązkowymi kosztami
ponoszonymi w związku z wypłatą wynagrodzeń na podstawie odrębnych przepisów oraz na
wynagrodzenia osób wykonujących zawody medyczne na ich rzecz na podstawie umów
cywilnoprawnych. Dane dotyczące wysokości wynagrodzeń były ujęte w podziale na
poszczególne rodzaje świadczeń kontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Na podstawie analizy zebranych danych, które zostały zweryfikowane przez Narodowy
Fundusz Zdrowia, obliczono udział kosztów pracy w poszczególnych rodzajach świadczeń
opieki zdrowotnej i przyjęto założenie, że wskaźniki te są reprezentatywne dla innych
świadczeniodawców mających zawarte z Funduszem umowy w poszczególnych rodzajach
świadczeń. Wskaźniki udziału kosztów pracy w poszczególnych rodzajach świadczeń opieki
zdrowotnej w umowach wykonanych w 2005 r., stanowiące załącznik do ustawy
o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń, zostały
ukształtowane na poziomie od 0,4 do 0,72, a dla lecznictwa szpitalnego 0,65.
W związku z powyższym udział kosztów pracy w poszczególnych rodzajach świadczeń
opieki zdrowotnej został określony na poziomie co najmniej odpowiadającym temu, który
został wskazany w art. 59a ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (np. lecznictwo
uzdrowiskowe – 0,40, podstawowa opieka zdrowotna – 0,41), ale zwykle kształtuje się na
poziomie zdecydowanie wyższym (np. opieka długoterminowa – 0,72, opieka psychiatryczna
i leczenie uzależnień – 0,69). Ponadto z informacji przekazywanych przez publiczne zakłady
opieki zdrowotnej wynika, że na skutek decyzji płacowych podejmowanych w związku
z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. nowych przepisów regulujących czas pracy
pracowników ochrony zdrowia – poziom wzrostu wynagrodzeń w chwili obecnej znacznie
przekracza wzrost, o którym mowa w art. 59a ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ale
również wskaźniki stanowiące załącznik do ustawy o przekazaniu środków finansowych
świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń. W związku z powyższym wydaje się, że
proponowane uchylenie art. 59a i 59b ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie będzie
miało istotnego wpływu na dynamikę wynagrodzeń w publicznych zakładach opieki

3
zdrowotnej, gdyż faktyczny odsetek kwot kontraktów przekazywany na wynagrodzenia jest
wyższy niż ustalony w tym przepisie i sięga ok. 70 %. W związku z uchyleniem art. 59a
i 59b konieczne było także uchylenie art. 67b i działu Va, które regulowały kwestie kontroli
wykonywania obowiązku określonego w art. 59a i odpowiedzialności karnej za
nieprzestrzeganie tego obowiązku.
Projekt zawiera przepis przejściowy dotyczący sytuacji, gdy przed dniem wejścia w życie
ustawy nastąpi wzrost kwoty zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia w stosunku do
poprzedniej umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, jednakże środki, które zgodnie
z dotychczas obowiązującymi przepisami powinny zostać przeznaczone na wynagrodzenia,
zostaną wypłacone po tym dniu.
Regulacja nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie wymaga notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania Krajowego Systemu
Notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65,
poz. 597).

Projekt zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) został
opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia. Podmioty, o których mowa
w art. 7 tej ustawy, nie zgłosiły zainteresowania pracami nad projektem.

4
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1) Podmioty, na które oddziałuje ustawa
Projektowana regulacja będzie oddziaływała na zakłady opieki zdrowotnej, ich organy
tworzące i pracowników zakładów opieki zdrowotnej.
2) Konsultacje społeczne
Projekt został przekazany do konsultacji następującym podmiotom: Naczelnej Radzie
Lekarskiej, Naczelnej Radzie Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Radzie Aptekarskiej,
Krajowej Radzie Diagnostów Laboratoryjnych, Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków
Zawodowych, Sekretariatowi Ochrony Zdrowia Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”,
Federacji Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia, Ogólnopolskiemu
Związkowi Zawodowemu Lekarzy, Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Pielęgniarek
i Położnych, Krajowemu Sekretariatowi Ochrony Zdrowia NSZZ „Solidarność 80”, Forum
Związków Zawodowych, Unii Metropolii Polskich, Związkowi Powiatów Polskich,
Związkowi Miast Polskich, Związkowi Gmin Wiejskich RP, Unii Miasteczek Polskich,
Konwentowi Marszałków RP, Federacji Związków Gmin i Powiatów RP, Komisji Wspólnej
Rządu i Samorządu Terytorialnego. Projekt był przedmiotem uzgodnień zewnętrznych.
Uwagi zgłosiły następujące podmioty: Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów
Medycznych Polmed, Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych, Instytut
Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, Naczelna Izba Lekarska, Naczelna Izba Pielęgniarek
i Położnych, Federacja Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia i Pomocy
Społecznej, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Ogólnopolski Związek
Zawodowy Lekarzy, Konfederacja Pracodawców Polskich, Naczelna Rada Aptekarska.
Wyrażony został sprzeciw wobec planowanych ograniczeń obrotu wierzytelnościami jako
naruszający konstytucyjną zasadę wolności działalności gospodarczej oraz wobec zasady
zobowiązań kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej do
przeznaczenia nie mniej niż 40 % kwoty, o którą wzrosło zobowiązanie Narodowego
Funduszu Zdrowia, na wzrost wynagrodzeń osób zatrudnionych w zakładzie, jako
ograniczających prawa pracowników. Uwagi te nie zostały uwzględnione – powody
wprowadzania takich zmian przedstawione zostały szerzej w uzasadnieniu do projektu.
Propozycje o charakterze redakcyjnym Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej zostały

5
uwzględnione poprzez przeredagowanie przepisu dotyczącego konsekwencji braku zgody
organu założycielskiego na zmianę wierzyciela.
Projekt zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337),
został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia. Podmioty, o których
mowa w art. 7 tej ustawy, nie zgłosiły zainteresowania pracami nad projektem.

3) Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Należy zakładać, iż skutkiem zmiany art. 53 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej będzie
ograniczenie wtórnego obrotu wierzytelnościami, co wiązało się z dodatkowymi kosztami dla
zakładów opieki zdrowotnej. Zgodnie z danymi ankietowymi Ministerstwa Zdrowia wartość
zobowiązań samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej przekazanych przez
wierzycieli pierwotnych w drodze cesji na inne podmioty wyniosła w 2007 r. około 300 mln
zł. Nie jest możliwe określenie wartości dodatkowych kosztów, związanych z tym obrotem,
jakie poniosły zakłady opieki zdrowotnej, zatem trudno oszacować skalę korzyści
z projektowanych rozwiązań. Brak bezpośredniej zależności pomiędzy ograniczeniem
wtórnego obrotu wierzytelnościami a możliwością zaciągania nowych zobowiązań przez
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Projektowana ustawa nie będzie miała
wpływu na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
4) Wpływ regulacji na rynek pracy
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy.
5) Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw
Projektowana regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na konkurencyjność
gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
6) Wpływ na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na sytuację i rozwój
regionalny.


6