Rządowy projekt ustawy o powszechnym spisie rolnym w 2010 r.

- monitorowania pracy rachmistrzów spisowych,
- wykrywania zagrożeń i zapobiegania sytuacjom kryzysowym,
- dynamicznej analizy postępów prac,
- prezentacji sytuacji w terenie na mapach cyfrowych,
- dynamicznej aktualizacji granic rejonów statystycznych i obwodów spisowych przy
zastosowaniu narzędzi GIS.

Wojewódzkie biura spisowe (WBS) będą funkcjonowały w okresie od maja 2009 r. do końca
listopada 2009 r. – dla wybranych do realizacji spisu próbnego w 2009 r. urzędów
statystycznych oraz od marca 2010 r. do końca grudnia 2010 r. – dla wszystkich urzędów
statystycznych. Członkami tych biur będą pracownicy urzędów statystycznych oraz
pracownicy nowo zatrudnieni na etatach spisowych. Liczebność tych biur będzie dostosowana
do stopnia natężenia prac w poszczególnych miesiącach. W okresie największego spiętrzenia
zadań każdy członek WBS powinien sprawować opiekę nad 1 – 3 gminnymi biurami
spisowymi. Do zadań WBS należeć będzie m.in.: nadzór nad przygotowaniem aktualnych
wykazów jednostek spisowych w postaci elektronicznych wykazów gospodarstw rolnych,
przygotowanych w oparciu o GIS i zainstalowanych na urządzeniach, którymi posługiwać się
będą rachmistrze oraz obejmujących obszary działania rachmistrzów, nadzór nad naborem i
przeszkoleniem rachmistrzów spisowych, prowadzenie działalności informacyjno-
popularyzacyjnej, monitorowanie pracy rachmistrzów i nadzór nad prawidłowym przebiegiem
spisu, przeprowadzenie spisu kontrolnego.

Gminne biura spisowe będą funkcjonowały przez okres 6 miesięcy w 2009 r. (spis próbny),
oraz przez 7 miesięcy w 2010 r. Biorąc pod uwagę wydłużony termin realizacji spisu w
terenie oraz wykorzystanie nowoczesnych metod zbierania danych przyjmuje się, że liczba
członków tych biur będzie 10-krotnie mniejsza niż liczba obwodów spisowych. Do zadań biur
będzie należało m.in.: przygotowanie aktualnych wykazów jednostek spisowych w postaci
elektronicznych wykazów gospodarstw rolnych, nabór rachmistrzów i udzielanie im pomocy
w trakcie dokonywania spisu, pośrednictwo w transferze danych spisowych do serwerów
wojewódzkich w przypadkach awaryjnych, popularyzacja spisu na obszarze gminy.

Przy urzędach statystycznych będą zlokalizowane studia Call Center. Zakłada się
wprowadzenie systemu dwuzmianowego pracy ankieterów statystycznych w godzinach
7.00 – 14.30 i 14.30 – 22.00. Przy tym systemie pracy konieczne będzie utworzenie w

13
każdym z nich 20 stanowisk teleankieterskich, co wiąże się z zaangażowaniem 40 ankieterów
statystycznych. Powinni nimi być pracownicy urzędów statystycznych otrzymujący
wynagrodzenie w postaci wyznaczonej stawki za każdy poprawnie wypełniony formularz
spisowy. Ich pracę będą koordynować wyznaczeni pracownicy urzędów statystycznych.
Wypełnione i zaakceptowane formularze dzięki specjalnej aplikacji będą przesyłane do
serwera wojewódzkiego, a jednocześnie system monitorujący będzie odnotowywał fakt
dokonania spisu u użytkownika gospodarstwa rolnego i przesyłał sygnał do centrum
zarządzania spisem.

Spis próbny i kontrolny

Celem sprawdzenia poprawności przyjętej metodologii i organizacji spisu powszechnego w
2009 r. zostanie przeprowadzony spis próbny. Planuje się, że spis próbny zostanie
przeprowadzony na terenie wybranych gmin w analogicznym okresie, jak spis pełny w 2010
r. Gminy, w których będzie realizowany spis próbny, dobrano celowo, biorąc pod uwagę
charakter gminy (wiejska, miejsko-wiejska), liczbę i zróżnicowanie gospodarstw rolnych itp.
Na terenie wybranych gmin zostaną spisane wszystkie gospodarstwa rolne wg kryteriów
przyjętych do PSR 2010. Sprawdzone zostaną wówczas wszystkie rozwiązania
metodologiczne i organizacyjne planowane do zastosowania w PSR 2010. Ze szczególnym
uwzględnieniem zweryfikowane zostaną poszczególne metody zbierania danych, przy czym
bardzo szczególna uwaga będzie zwrócona na założoną skalę gospodarstw przypisanych do
metody CATI. Wyniki spisu próbnego wpłyną na podjęcie decyzji o ostatecznym zakresie
stosowania CATI. Równie ważne będzie ostateczne przetestowanie oprogramowania do
formularza elektronicznego oraz sprawność ankietowania przez rachmistrzów spisowych na
urządzeniach hand-held i kwestie techniczne związane z przesyłaniem wypełnionych
formularzy do odpowiednich serwerów Bazy Danych PSR 2010.

Spis kontrolny będzie realizowany bezpośrednio po zakończeniu etapu zbierania danych w
spisie, na 2 % próbie gospodarstw rolnych. Gospodarstwa rolne do spisu kontrolnego zostaną
wylosowane, a spis będzie w całości wykonywany przez teleankieterów na specjalnie
przygotowanym formularzu obejmującym kilka najważniejszych pytań z formularza
spisowego, spełniających równocześnie funkcje kontrolne jakości wypełnienia formularza
spisowego. Bezpośrednio po dokonaniu spisu kontrolnego wypełnione formularze będą

14
przesyłane do serwera wojewódzkiego, gdzie nastąpi porównanie z analogicznymi
formularzami spisu powszechnego.

Upowszechnianie wyników spisu

Wyniki spisu zostaną udostępnione w formie książkowej (na papierze), elektronicznej (CD)
oraz w internecie, a także opracowane w odpowiednich formatach dla potrzeb Banku Danych
Regionalnych.

Planuje się wydanie publikacji, zapewniających jak najszersze ujęcie tabelaryczne
odpowiadające na zapotrzebowanie odbiorców krajowych (polityka rolna, strategie rozwoju):
- szczebla centralnego (dane dla kraju i województw),
- szczebla wojewódzkiego (wyniki PSR 2010 dla województwa, podregionów, powiatów, a
także ważniejsze informacje wg gmin),
- szczebla gminnego (zestawy tablic prezentujące podstawowe informacje o rolnictwie na
terenie gminy).

Taki układ pozwoli na zachowanie ciągłości (szeregi czasowe) i porównywalności z
wynikami z poprzednich spisów. Informacje zostaną zaprezentowane także dla rolnictwa
ogółem, dla sektora publicznego i prywatnego, w tym dla gospodarstw indywidualnych.

Publikacje tabelaryczne z wynikami PSR 2010 będą opracowywane przez zespoły autorskie
złożone ze specjalistów z Głównego Urzędu Statystycznego, zaś publikacje analityczne –
przez naukowców przy współudziale pracowników GUS. Publikacje tabelaryczne zostaną
poprzedzone raportem z wyników. Przewiduje się wydanie szeregu szczegółowych publikacji
tabelarycznych zawierających elementy analizy i dotyczących m.in. użytkowania gruntów,
powierzchni zasiewów, pogłowia zwierząt gospodarskich, ciągników i maszyn rolniczych,
zużycia nawozów, pracujących w gospodarstwie rolnym, przemian agrarnych, charakterystyki
gospodarstw rolnych oraz metodologii spisu.

Od strony problemowej publikacje analityczne będą ujmowały pogłębione analizy dokonane
przy udziale naukowców z instytutów współpracujących z GUS w zakresie prowadzenia
rolniczych badań statystycznych.


15
Ponadto przewiduje się, że użytkownicy danych będą mieli dostęp do hurtowni danych, co
pozwoli na różnotematyczne analizy i tworzenie tablic dla własnych potrzeb. Za pomocą
umownych identyfikatorów będzie możliwe łączenie danych z PSR 2010 i Narodowym
Spisem Powszechnym (NSP 2011) w celu sporządzania analiz przekrojowych o społeczności
wiejskiej i rozwoju obszarów wiejskich. Możliwe będą analizy przestrzenne na dowolnie
definiowanych obszarach z wykorzystaniem współrzędnych x, y i narzędzi GIS.

Ze względu na konieczność uniknięcia podwójnego unormowania tych samych czynności
wykonywanych przez gminy przy realizacji spisu rolnego, ustawa w art. 21 uchyla
obowiązującą ustawę z dnia 11 maja 1994 r. o zadaniach zleconych gminie, związanych z
organizacją i prowadzeniem spisów rolnych (Dz. U. Nr 67, poz. 288 oraz z 2000 r. Nr 120,
poz. 1268, z późn. zm.).

Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Projekt był zamieszczony na stronie internetowej GUS w BIP (www.stat.gov.pl). Do projektu
nie zostały zgłoszone uwagi w trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337).
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).




16

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziaływuje projekt aktu prawnego

Projekt oddziaływuje na podmioty wymienione w ustawie zobowiązane do przekazania do
Bazy Danych PSR 2010 drogą elektroniczną danych zgromadzonych w prowadzonych przez
te podmioty systemach informacyjnych administracji publicznej oraz innych zbiorach danych:
- urzędy administracji rządowej (Minister Finansów, Minister Spraw Wewnętrznych i
Administracji, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Prezes Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, Główny
Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Główny Geodeta Kraju),
- jednostki samorządu terytorialnego (marszałkowie województw, starostowie, wójtowie,
burmistrzowie, prezydenci miast),
- podmioty gospodarcze wykonujące działalność w zakresie sprzedaży energii elektrycznej,
- dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych.

Ponadto projekt oddziaływuje na:
- Telewizję Polską S.A.,
- Polskie Radio S.A. i spółki radiofonii regionalnej,
- jednostki statystyki publicznej,
- osoby fizyczne użytkujące gospodarstwa rolne objęte spisem,
- osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, użytkujące
gospodarstwa rolne objęte spisem.

2. Zakres i wyniki konsultacji:

1) międzydziałowych:

W ramach uzgodnień międzydziałowych projekt został przekazany do zaopiniowania
członkom Rady Ministrów, Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Urzędowi Komitetu
Integracji Europejskiej, Rządowemu Centrum Legislacji, urzędom administracji rządowej
(Biuru Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, ZUS, KRUS, Głównemu
Urzędowi Geodezji i Kartografii, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencji

17