Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych ustaw

- częściowo Departamentu Prawnego.
Mając na uwadze powyższe konieczne jest sporządzenie przez Dyrektora Biura KRRiT
i przekazanie Dyrektorowi Generalnemu UKE wykazu spraw wszczętych i nie zakończonych,
w części służącej realizacji zadań przekazanych UKE, wykazu umów cywilnoprawnych,
których stroną jest KRRiT, wykazu majątku KRRiT, służącego realizacji zadań przekazanych
UKE, a także wykazu pracowników Biura KRRiT wykonujących zadania przekazane UKE na
mocy ustawy. Czynności te pozwolą UKE w sposób sprawny i niezakłócony kontynuować
realizację przejętych zadań.
Za niezbędne uznać należy również dokonanie korekty przez ministra właściwego do
spraw finansów publicznych, w porozumieniu z Prezesem UKE i Przewodniczącym KRRiT,
budżetów KRRiT oraz UKE na rok 2008, polegającej na zwiększeniu ilości realizowanych
zadań po stronie UKE i zmniejszeniu ilości realizowanych zadań po stronie KRRiT, a także
przejęcie pracowników KRRiT przez UKE. rodki finansowe przeznaczone na pozostałe
wydatki powinny zostać podzielone proporcjonalnie w stosunku do majątku i zobowiązań
przejętych przez UKE. Wymienione powyżej zmiany nie tylko nie pociągną za sobą
konieczności zwiększania łącznej wysokości budżetów UKE i KRRiT w roku 2008 ale wręcz
istotnie (zwłaszcza po stronie KRRiT) je zmniejszą. Nie mniej istotnym celem wprowadzenia
projektowanych unormowań jest bowiem ograniczenie wydatków na administrację publiczną
poprzez zmniejszenie liczby stanowisk opłacanych ze środków budżetowych.
Biuro Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji liczy obecnie 156 pracowników. Projekt
zakłada weryfikację obecnego stanu zatrudnienia urzędników w Krajowej Radzie Radiofonii
i Telewizji. Urzędnicy, którzy wykonują zadania podlegające przekazaniu Prezesowi UKE
staną się co prawda z mocy prawa pracownikami Urzędu Komunikacji Elektornicznej,
jednakże jeśli w terminie trzech miesięcy od dnia przejścia do Urzędu Komunikacji
Elektronicznej nie zostaną im zaproponowane warunki pracy lub płacy na dalszy okres,
stosunki pracy wygasają z mocy ustawy. Podobne rozwiązanie przewidziano w odniesieniu
do Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Tego rodzaju rozwiązanie umożliwi
dostosowanie zatrudnienia w urzędach do rzeczywistych potrzeb. W efekcie wprowadzonych
zmian możliwe będzie również ograniczenie zatrudnienia poprzez przeniesienie pracowników
KRRiT zajmujących się kwestiami koncesji, technicznymi i kwestiami rejestru programów
rozprowadzanych w sieciach kablowych do Urzędu Komunikacji Elektronicznej

i przeprowadzenie procedur selekcyjnych mających na celu zatrudnienie najlepszych
specjalistów w powyższych dziedzinach w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej. Efektem
wprowadzanych zmian będzie zatem nie tylko likwidacja przerostu zatrudnienia

w administracji państwowej, ale również racjonalizacja struktury zatrudnienia pracowników
KRRiT i UKE.
Dyrektywa ramowa 2002/21/WE stanowi, iż zgodnie z zasadą rozdziału funkcji
regulacyjnej od operacyjnych państwa członkowskie winny zapewnić niezależność krajowych
organów regulacyjnych aby umożliwić im wydawanie decyzji w sposób bezstronny.
Obowiązujący obecnie tryb wyboru prezesa UKE nie gwarantuje realizacji celu dyrektywy
i może prowadzić do uzasadnionych obaw co do niezależności i obiektywizmu

w powoływaniu organu regulacyjnego w Polsce. Celem proponowanej zmiany jest
zapewnieniu pełnej zgodności rozwiązania przyjętego w polskim prawie telekomunikacyjnym
z przepisami dyrektywy. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem konstytucyjnym,
do kompetencji której nie należy udział w obsadzaniu innych organów administracji
rządowej. Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem całej administracji rządowej, dlatego
decyzje kadrowe dotyczące obsady stanowisk ministrów czy kierowników urzędów
centralnych powinien podejmować suwerennie. Niemniej nieograniczona swoboda Prezesa
Rady Ministrów w wykonywaniu uprawnień do odwoływania Prezesa Urzędu Komunikacji
Elektronicznej, wynikająca z obowiązujących uregulowań jest przedmiotem zarzutu Komisji
Europejskiej przeciwko RP (naruszenie 2006/2505) w zakresie nieprawidłowej transpozycji
dyrektywy ramowej w odniesieniu do postanowień regulujących niezależność krajowych
organów regulacyjnych oraz bezstronnego i jawnego wykonywania przez nie swoich
uprawnień. W ocenie Komicji Europejskiej ustawa z dnia 24 sierpnia 2004r. (Dz. U. Nr 170,
poz. 1217) o państwowym zasobie kadrowym, jak również zmieniony art. 190 ust.4 ustawy z
dnia 16 lipca 2004r. – Prawo Telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 z późn. zm.),
zgodnie z którymi Prezes Rady Ministrów może odwołać Prezesa UKE w każdej chwili bez
podawania przyczyn, daje Prezesowi Rady Ministrów nieograniczoną swobodę
w wykonywaniu uprawnień do odwoływania Prezesa UKE, zwłaszcza, że z ustawy Prawo
telekomunikacyjne usunięto wyraźne określenie kadencji Prezesa UKE wraz z ograniczonym
wykazem okoliczności, w których może on zostać odwołany. Uzasadnione jest zatem
wprowadzenie w polskim prawie przepisów, które gwarantowałyby, iż odwołanie Prezesa
UKE jest możliwe tylko w przypadkach określonych w ustawie.
Z wyżej przywołanej treści przepisów regulujących status Prezesa UKE wynika, iż
Prezes UKE jest zależny od Prezesa Rady Ministrów. Komisja Europejska sądzi zatem,
iż w Polsce Prezes Rady Ministrów, posiadający prawo do swobodnego odwołania Prezesa
UKE w każdej chwili bez podania przyczyny może mieć wpływ na decyzje Prezesa UKE,
który nie ma wyraźnie określonej kadencji, w sytuacji, gdy jednocześnie Skarb Państwa
posiada znaczne udziały w licznych spółkach telekomunikacyjnych.
Wobec powyższego, Komisja Europejska jest zdania, że ze względu na konieczność
skutecznego rozdziału strukturalnego niezbędne są przepisy określające czas trwania kadencji
Prezesa UKE oraz jasno określone powody jego odwołania lub wykluczenia jego
kandydatury.
Określenie Prezesa UKE jako organu regulacyjnego (w sektorze telekomunikacyjnym
i pocztowym) związane jest z kształtowaniem pozycji prawno – ustrojowej organów
państwowych odpowiedzialnych za administrowanie niektórymi sektorami gospodarki.
Należy podkreślić, iż wyraźnym przejawem takiej szczególnej pozycji jest kadencyjność tego
organu i bardzo rygorystycznie określone warunki dopuszczalności odwołania osoby
pełniącej funkcję Prezesa UKE.
Art. 192 ustawy Prawo telekomunikacyjne wskazuje kompetencje Prezesa UKE
w zakresie dotyczącym nie tylko telekomunikacji, ale także poczty i nadzoru rynku.
W związku z przejściem części zadań w zakresie radiofonii i telewizji niezbędne jest
uzupełnienie tego przepisu w przedmiotowym zakresie.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Warszawa, 7 stycznia 2008 r.


BAS – WAEM – 527/07



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych ustaw
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2002 r.,
Nr 23, poz. 398, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:



1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt
określa zmiany w podziale zadań i kompetencji organów
państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji oraz
reguluje tryb dokonania tych zmian (art. 1). Projekt przewiduje zmiany w
ustawach: z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr
253, poz. 2531, ze zmianami), z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, ze zmianami), z dnia 27 lipca
2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze
zmianami) oraz z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, ze zmianami).
Zmiany
dotyczą m.in.: podziału kompetencji między Krajową Radą
Radiofonii i Telewizji (dalej: KRRiT) a Prezesem Urzędu Komunikacji
Elektronicznej (dalej: UKE), przeprowadzania konkursów na stanowiska
członków zarządów i rad nadzorczych w spółkach publicznej radiofonii i
telewizji, składu KRRiT i trybu powoływania jej członków, trybu zwoływania
posiedzeń plenarnych KRRiT, zasad wynagradzania członków KRRiT, trybu
głosowania w KRRiT, składu zarządów i rad nadzorczych spółek publicznej
radiofonii i telewizji, składu rad programowych publicznej radiofonii i telewizji
oraz trybu powoływania i odwoływania członków tych organów. Projekt
zakłada wprowadzenie zasady kadencyjności Prezesa UKE oraz określa
przesłanki uzasadniające jego odwołanie w trakcie kadencji. Przewiduje uznanie
Prezesa UKE za organ właściwy w sprawach koncesji oraz określa tryb
podejmowania przez niego decyzji w sprawach koncesji.
Należy zwrócić uwagę, że projekt zawiera błędy legislacyjne utrudniające
rekonstrukcję norm prawnych. W artykule 2 punkt 24 przewiduje się zmianę art.
53 ust. 1 i 2 ustawy o radiofonii i telewizji. Zgodnie z proponowanym
brzmieniem art. 53 ust. 1 ustawy Prezes UKE, w przypadku naruszenia przez
nadawcę określonych obowiązków, wydaje decyzję nakładającą na nadawcę
karę pieniężną. Jednocześnie proponowany ustęp 2 tego artykułu stanowi, że
Prezes UKE „decyzją może nałożyć karę, o której mowa w ust. 1”. Przepisy te
są ze sobą sprzeczne. Niezrozumiały jest też przepis artykułu 5 projektu.

Projekt zawiera przepisy przejściowe.

Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.


2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Ze
względu na przedmiot projektu ustawy należy wskazać dyrektywę
2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie
wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa
ramowa) (Dz. Urz. WE L 108 z 24.4.2002 r., str. 349 oraz Dz. Urz. UE L 171 z
29.6.2007 r., str. 32; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 29,
str. 349).


3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej

(1) Projekt w art. 1 zakłada zmianę podziału zadań i kompetencji organów
państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji, tj.
Prezesa UKE oraz KRRiT. Prezes UKE ma być organem właściwym w
sprawach koncesji, natomiast KRRiT ma stać na straży wolności słowa, prawa
do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. (art. 2 pkt 12 i
pkt 1 projektu dotyczący zmiany odpowiednio art. 33 ust. 2 oraz art. 5 ustawy o
radiofonii i telewizji). Ponadto art. 3 pkt 1 projektu (dotyczący nowego art. 190
ust. 4 i 4a ustawy – Prawo telekomunikacyjne) ustala kadencję Prezesa UKE na
5 lat oraz określa przesłanki uzasadniające jego odwołanie.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 2002/21/WE państwa członkowskie
zagwarantują niezależność krajowych organów regulacyjnych, zapewniając by
były one prawnie oddzielone i funkcjonalnie niezależne od wszelkich
organizacji udostępniających sieci, urządzenia lub usługi łączności
elektronicznej. Państwa członkowskie, które zachowają prawo własności
przedsiębiorstw udostępniających sieci łączności elektronicznej lub usług, lub

2
które będą sprawowały nad nimi kontrolę, zobowiązane będą zapewnić
skuteczny strukturalny rozdział funkcji regulacyjnych od działalności związanej
z wykonywaniem prawa własności lub kontroli. Artykuł 3 ust. 3 dyrektywy
zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, by krajowe organy
regulacyjne wykonywały swoje uprawnienia w sposób bezstronny i jawny.

Komisja Europejska w uzasadnionej opinii (naruszenie nr 2006/2505),
wydanej na podstawie art. 226 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,
skierowała do rządu polskiego swoje zastrzeżenia dotyczące niewłaściwej
transpozycji przez Polskę przepisów dyrektywy 2002/21/WE, w szczególności
jej art. 3 ust. 2 i 3, w odniesieniu do wymogu dotyczącego niezależności
krajowych organów regulacyjnych oraz bezstronnego i jawnego wykonywania
przez nie swoich uprawnień. Zarzut Komisji Europejskiej dotyczy
obowiązujących przepisów prawa polskiego, które nie określają kadencji
Prezesa UKE i nie zawierają wykazu okoliczności, w których może on zostać
odwołany. Zdaniem Komisji przepisy te nie zapewniają skutecznego rozdziału
funkcji regulacyjnej od operacyjnych. Według Komisji, w obecnym stanie
prawnym, Prezes UKE jest zależny od Prezesa Rady Ministrów. Prezes RM,
mając prawo do swobodnego odwołania Prezesa UKE w każdej chwili bez
podania przyczyny, może mieć wpływ na decyzje prezesa UKE, który nie ma
wyraźnie określonej kadencji, a jednocześnie Skarb Państwa posiada znaczne
udziały w licznych spółkach telekomunikacyjnych. Komisja uważa, że w celu
zapewnienia skutecznego rozdziału strukturalnego niezbędne jest określenie w
prawie polskim czasu trwania kadencji Prezesa UKE oraz jasne określenie
przesłanek uzasadniających jego odwołanie.
Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej zastrzeżenia Komisji Europejskiej
można stwierdzić, że przewidziana w projekcie zasada kadencyjności Prezesa
UKE oraz ustalenie przesłanek uzasadniających jego odwołanie (art. 3 pkt 1
projektu) zmierzają do zapewnienia zgodności proponowanych przepisów z
artykułem 3 ust. 2 i 3 dyrektywy 2002/21/WE.

(2) Art. 28 ust. 2 dyrektywy 2002/21/WE nakłada na państwa
członkowskie obowiązek zapewnienia, by przepisy dokonujące transpozycji
dyrektywy zawierały do niej odniesienie lub by odniesienie to towarzyszyło ich
urzędowej publikacji. Projekt nie zawiera wymaganego odniesienia, co jest
niezgodne z dyrektywą.


1 Komisja Europejska w dniu 13 listopada 2007 r. przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i
usług łączności elektronicznej, 2002/19/WE w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej oraz
wzajemnych połączeń i 2002/20/WE w sprawie zezwoleń na udostępnienie sieci i usług łączności elektronicznej
(KOM(2007) 697 wersja ostateczna). Projekt został przekazany Radzie i Parlamentowi Europejskiemu w dniu
16 listopada 2007 r. Projekt dyrektywy przewiduje m.in. zmianę art. 3 ust. 2 i 3 dyrektywy 2002/21/WE.
2 Zob. informację UKE zamieszczoną na stronie internetowej:
http://www.uke.gov.pl/uke/index.jsp?news_cat_id=228&news_id=2492&layout=3&page=text&place=Lead01
3 Zob. informacje dotyczącą naruszenia 2006/2505 zawarte w uzasadnieniu do opiniowanego projektu ustawy.

3