Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
- projekt dotyczy konieczności dostosowania przepisów ustawy do zapadłego w dniu 15 kwietnia 2008 r. wyroku TK
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 1347
- Data wpłynięcia: 2008-11-07
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
- data uchwalenia: 2009-04-23
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 95, poz. 786
1347
Druk nr 1347
Warszawa, 6 listopada 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
RM 10-194-08
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy
- o zmianie ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Państwowej
Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz
ich rodzin.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Spraw
Wewnętrznych i Administracji.
(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
oraz ich rodzin
Art. 1. W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy
Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich
rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w pkt 2 uchyla się lit. a;
2) uchyla się art. 28;
3) w art. 41 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego, emerytura lub renta inwalidzka ulega zmniejszeniu na
zasadach określonych w przepisach art. 104 ust. 1a – 6, ust. 8 pkt 1 i 2 oraz ust. 9 i 10
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.), nie więcej jednak niż o 25 %
wysokości tej emerytury lub renty inwalidzkiej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.”;
4) w art. 44 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) na wniosek osoby uprawnionej na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej;”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1) Zmiany tekstu jednolitego ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 191, poz. 1954,
z 2005 r. Nr 10, poz. 65, Nr 90, poz. 757 i Nr 130, poz. 1085, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 82,
poz. 558 oraz z 2008 r. Nr 66, poz. 402 i 409.
2
11/15zb
UZASADNIENIE
Zmiana ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy
Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich
rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.) jest podyktowana przede wszystkim
koniecznością dostosowania przepisów do zapadłego w dniu 15 kwietnia 2008 r. wyroku
Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt P 9/06) stwierdzającego niezgodność art. 41 ust. 1 i 2
ww. ustawy w związku z art. 104 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39,
poz. 353, z późn. zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, w następstwie pytania prawnego III Wydziału Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Warszawie, sprowadzającego się do oceny
konstytucyjności zróżnicowania sytuacji prawnej policyjnych emerytów i rencistów
inwalidzkich, którym ograniczane są świadczenia w przypadku uzyskiwania dodatkowych
przychodów w przedziale od 70 % do 130 % oraz powyżej 130 % przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego.
Następstwem przepisów uznanych za niekonstytucyjne było powstawanie sytuacji,
w których uzyskiwanie dodatkowych przychodów w wysokości niższej od wyższej kwoty
granicznej, powodowało zmniejszenie świadczenia o kwotę wyższą, niż byłyby ono
zmniejszone, gdyby emeryt lub rencista inwalidzki osiągał przychody przekraczające wyższy
próg zarobkowy. wiadczenie emeryta (rencisty inwalidzkiego) policyjnego osiągającego
przychody dodatkowe w przedziale 70 % – 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
jest bowiem ograniczane o kwotę przekroczenia niższej kwoty granicznej, nie więcej niż
o kwotę maksymalnego zmniejszenia (określonej w art. 104 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), jednakże bez odniesienia do
rzeczywistej wysokości danego świadczenia emerytalno-rentowego. Skutkiem tego jest
bardziej rygorystyczne i niekorzystne traktowanie osób znajdujących się w gorszej sytuacji
finansowej, tj. uzyskujących świadczenia emerytalno-rentowe oraz dodatkowe przychody
w niższej wysokości. Taki stan prawny Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny
z wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP zasadą sprawiedliwości społecznej oraz wyrażoną
w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasadą równości wobec prawa.
2
Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu do wyroku pozostawił ustawodawcy
alternatywę, co do sposobu dostosowania przepisów ustawowych, aby były zgodne
z Konstytucją RP. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego powinno to nastąpić „albo poprzez
nowelizację art. 41 ust. 1, albo poprzez zmianę art. 41 ust. 3 u.z.e.f. w kierunku zbieżnym
z rozwiązaniami obowiązującymi przed dniem 8 listopada 2001 r.”.
Przywrócenie brzmienia ust. 3 w art. 41 sprzed dnia 8 listopada 2001 r. w praktyce
dotknęłoby świadczeniobiorców uzyskujących co prawda dochody powyżej 130 %
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jednakże posiadających prawo do niskiej
emerytury lub renty inwalidzkiej.
Sytuacja emerytów i rencistów otrzymujących wysokie świadczenie, bez względu na
to czy zmieniony byłby ust. 1, czy ust. 3 w art. 41, nie ulegnie żadnej zmianie.
Proponuje się dokonać nowelizację ust. 1 w art. 41, kierując się dobrem
świadczeniobiorców, gdyż jest to rozwiązanie korzystniejsze dla policyjnych emerytów
i rencistów inwalidzkich, w szczególności dla osób posiadających niskie świadczenie.
Rozwiązanie to wydaje się być słuszne, tym bardziej że Trybunał Konstytucyjny,
dokonując w uzasadnieniu wyroku analizy przepisów i pozostawiając ustawodawcy dwie
alternatywne możliwości zmiany, stwierdził w podsumowaniu: „Nie oznacza to natomiast, że
Trybunał Konstytucyjny opowiada się za jednym z tych rozwiązań, uznając je za szczególnie
konstytucyjnie legitymowane.”
Trybunał Konstytucyjny, dokonując w uzasadnieniu do wyroku analizy aktualnych
i wcześniejszych przepisów dotyczących zaopatrzenia emerytalnego, skoncentrował się
przede wszystkim na zróżnicowaniu sytuacji wśród policyjnych świadczeniobiorców,
porównując je jedynie w pewnym zakresie do przepisów powszechnego systemu
emerytalnego.
Trybunał Konstytucyjny w końcowej części uzasadnienia, niejako na marginesie
stwierdził, że: „z uwagi na dyrektywy za konstytucyjnie preferowane należy uznać te
rozwiązania, które – uwzględniając w koniecznym zakresie specyfikę służby w służbach
mundurowych – nie wprowadzają nadmiernego (zbędnego) zróżnicowania pomiędzy
systemem zaopatrzenia emerytalno-rentowego funkcjonariuszy tych służb a powszechnym
systemem ubezpieczeń społecznych”.
Zróżnicowanie na gruncie mundurowego systemu zaopatrzeniowego i powszechnego
systemu emerytalnego istnieje na kilku płaszczyznach, stąd też pewne preferencje już istnieją.
Mianowicie w przypadku uzyskiwania dodatkowych przychodów powyżej 130 %
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, policyjne świadczenie emerytalno-rentowe