Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw

Projekt

U S T A W A
z
dnia



o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych oraz niektórych innych ustaw1)


Art. 1. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027)
wprowadza się następujące zmiany:

1) uchyla się art. 14a i 14b;

2) w art. 97:
a) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Fundusz otrzymuje dotację z budżetu państwa na sfinansowanie kosztów
realizacji zadania, o którym mowa w ust. 3 pkt 2a, 3 i 3b, uwzględniającą koszty
administracyjne.”,
b) uchyla się ust. 9;

3) w art. 116 w ust. 1 uchyla się pkt 7a;

4) w art. 117 w ust. 1 uchyla się pkt 1a;


1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz
ustawę z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

5) w art. 118 w ust. 2 w pkt 1 uchyla się lit. c;

6) w art. 124:
a) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
„7. Prezes Funduszu podejmuje decyzję o uruchomieniu rezerwy, o której mowa
w art. 118 ust. 2 pkt 1 lit. b, po poinformowaniu ministra właściwego do spraw
zdrowia oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych.”,
b) uchyla się ust. 10 i 11;

7) w art. 129:
a) uchyla się ust. 5,
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Przy stosowaniu art. 118 ust. 4 do planu finansowego na rok następny nie
uwzględnia się środków przekazanych oddziałom wojewódzkim Funduszu zgodnie
z ust. 3 i 4.”;

8) uchyla się art. 131a;

9) uchyla się art. 136a.

Art. 2. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.2)) wprowadza się
następujące zmiany:

1) uchyla się art. 43a;

2) uchyla się art. 119a.


2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 26, poz. 225, Nr 96, poz. 959, Nr 141,
poz. 1492, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2778, z 2005 r. Nr 167, poz. 1396, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 oraz
z 2007 r. Nr 49, poz. 328, Nr 82, poz. 557, Nr 102, poz. 691 i Nr 133, poz. 922.


2
Art. 3. W ustawie z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach
obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 133, poz. 922 i Nr 166, poz. 1172)
uchyla się art. 4.


Art. 4. Opłata ryczałtowa, o której mowa w art. 43a i 119a ustawy z dnia
22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w brzmieniu
obowiązującym przed wejściem w życie niniejszej ustawy, należna za grudzień
2008 r., jest przekazywana do Narodowego Funduszu Zdrowia na dotychczasowych
zasadach.

Art. 5. 1. rodki przekazane Narodowemu Funduszowi Zdrowia na podstawie
art. 43a oraz 119a ustawy, o której mowa w art. 2, w brzmieniu obowiązującym
przed wejściem w życie niniejszej ustawy oraz na podstawie art. 4 niniejszej ustawy,
pozostające po wykonaniu zadania, o którym mowa w ust. 2, Narodowy Fundusz
Zdrowia przeznacza na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej.
2. Do dnia 14 lutego 2009 r. Narodowy Fundusz Zdrowia dokona rozliczenia
świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych na skutek zdarzeń zaistniałych w związku
z ruchem pojazdów mechanicznych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
i zgłoszonych przez świadczeniodawcę do dnia 31 stycznia 2009 r. Koszty tych
świadczeń są pokrywane ze środków pochodzących z opłaty ryczałtowej, o której
mowa w art. 4 niniejszej ustawy oraz art. 43a i 119a ustawy, o której mowa w art. 2,
w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 6. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., z wyjątkiem art. 3
w zakresie dotyczącym uchylenia art. 4 ust. 2, który wchodzi w życie z dniem
ogłoszenia.



11/01si

3
UZASADNIENIE
Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach
obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 133, poz. 922 i Nr 166, poz. 1172)
wprowadziła dwa rozwiązania prawne zakładające mechanizm kompensacji szkody,
jaką ponosi publiczny płatnik świadczeń opieki zdrowotnej, w związku z przejęciem
odpowiedzialności finansowej za sfinansowanie świadczeń ofierze zdarzenia, za
które odpowiedzialny jest inny podmiot (sprawca lub zakład ubezpieczeń).
Pierwsze rozwiązanie, zaprojektowane w art. 14a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U.
z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), opierało się na dochodzeniu roszczeń o zwrot
poniesionych kosztów, jednakże roszczenie to mogło być dochodzone tylko wobec
sprawcy zdarzenia niebędącego wypadkiem komunikacyjnym i tylko w przypadku,
gdy zdarzenie to stanowiło umyślne przestępstwo, a wina sprawcy została
stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Drugie rozwiązanie prawne odnosiło się wyłącznie do wypadków komunikacyjnych
i opierało się na obowiązku comiesięcznego przekazywania przez zakłady
ubezpieczeń opłaty ryczałtowej na rzecz Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wprowadzone rozwiązania oraz ich rozróżnienie należy ocenić jako nieuzasadnione.
Nie znajduje bowiem uzasadnienia dystynkcja w zakresie sposobu kompensacji
szkody oparta na kryterium rodzaju zdarzeń, z których wynika obowiązek
publicznego płatnika finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Częstotliwość
wypadków komunikacyjnych oraz zakres kosztów, które te wypadki determinują nie
może stanowić wystarczającej przesłanki wprowadzenia tego rozróżnienia. Taka
dystynkcja również uzasadnia istotne wątpliwości, co do zgodności obowiązujących
przepisów z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa (która dotyczy zarówno
osób fizycznych, jak i osób prawnych).
Należy również podkreślić, że mechanizm kompensacji szkody oparty na obowiązku
comiesięcznego odprowadzania opłaty ryczałtowej przez zakłady ubezpieczeń,
sprowadza się do obciążenia jednolicie ustalaną opłatą wszystkich zakładów
ubezpieczeń, bez względu na poziom szkodowości w poszczególnych zakładach
ubezpieczeń. Jednolita opłata ustalana dla każdego zakładu ubezpieczeń skutkowała
wzrostem składki na ubezpieczenie OC od wszystkich osób ubezpieczonych
w danym zakładzie ubezpieczeń. W kosztach związanych z wykonaniem przepisów
ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. brali zatem udział zarówno „wypadkowi”, jak
i „bezwypadkowi” kierowcy. Mechanizm ustalania opłaty ponadto implikuje uznanie
tej opłaty za obciążenie o charakterze parapodatkowym. Nie ma ona bowiem
charakteru kompensacyjnego, jeżeli nie odzwierciedla zakresu odpowiedzialności
zakładu ubezpieczeń, który ponosi ryzyko ubezpieczeniowe w związku ze
zdarzeniem objętym polisą ubezpieczenia OC. Ustalenie opłaty w sposób wskazany
w obecnie obowiązującej ustawie czyniło z niej opłatę o charakterze daniny
publicznej. Jednocześnie, jak wynika z uchylanego art. 131a ustawy z dnia
27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych, wysokość opłaty na lata 2009 i następne miała być ustalana przy
zastosowaniu wskaźnika określanego w rozporządzeniu ministra właściwego do
spraw zdrowia, co stoi w sprzeczności z art. 217 Konstytucji wymagającym dla danin
publicznych formy ustawy dla określenia wysokości stawki opłaty.
Projektodawca odstępuje zatem od rozwiązania prawnego wprowadzonego ustawą
z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach
obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Uzasadnieniem dla odstąpienia od regulacji przyjętych w powyższej ustawie były
również problemy z wykonaniem obowiązujących przepisów. Przyjęte rozwiązanie
nie może być skutecznie realizowane z uwagi na fakt, że brak jest na poziomie
centralnym zbiorczych baz danych umożliwiających identyfikację wypadków, zdarzeń
i uczestników tych zdarzeń. Taka identyfikacja jest konieczna do wyliczenia
rzeczywistych kosztów świadczeń udzielonych ofiarom wypadków komunikacyjnych,
a przez to również do określenia wysokości opłaty ryczałtowej na 2009 r. i lata
następne. Problemy tego rodzaju obrazują dane o wysokości środków
zgromadzonych tytułem opłaty ryczałtowej (ponad 581 352,46 tys. zł) oraz dane
o wysokości środków finansowych przeznaczonych na świadczenia opieki zdrowotnej
udzielone osobom zidentyfikowanym jako ofiary wypadków komunikacyjnych
(2 075,46 tys. zł).

2