Poselski projekt ustawy - Prawo spółdzielcze

Warszawa, 28 lipca 2008 r.
BAS-WAEiM-2030/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
o zgodności poselskiego projektu ustawy – Prawo spółdzielcze
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Stanisław Stec) z prawem Unii
Europejskiej

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:

I.
Przedmiot projektu ustawy

Przedstawiony poselski projekt ustawy – Prawo spółdzielcze ma na celu
zastąpienie dotychczasowej ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo
spółdzielcze (Dz.U. z 2003 r. Nr 18, poz. 1848, ze zmianami). Projekt zawiera
kompleksową regulację dotyczącą spółdzielni. Normuje m.in. pojęcie
spółdzielni, zakładanie spółdzielni, członkostwo, organy spółdzielni, gospodarkę
i majątek spółdzielni, łączenie spółdzielni, podział spółdzielni, likwidację
spółdzielni, szczególne podtypy spółdzielni (np. spółdzielnie uczniowskie),
lustrację, organizację spółdzielczości.


II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy

Prawodawstwo Unii Europejskiej, co do zasady, nie reguluje kwestii
dotyczących organizacji, czy funkcjonowania spółdzielni. Działalność
spółdzielni podlega ogólnym regułom prawa Unii Europejskiej (warto w tym
miejscu wskazać, że na użytek prawa przedsiębiorczości, przez spółki rozumie
się także spółdzielnie – zob. art. 48 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę
Europejską; dalej: TWE). Mimo to, warto zwrócić uwagę na niektóre akty
prawa wtórnego, które mogą mieć związek z opiniowanym projektem ustawy.

a) Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w
sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE)1. Spółdzielnia europejska (SCE)

1 Dz.Urz. L 207 z 18.8.2003, s. 1-24 , ze zmianami; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne Rozdział 17 Tom 1 s.
280- 303.

2
jest typem osoby prawnej istniejącym równolegle do spółdzielni tworzonych na
podstawie prawa krajowego Państw Członkowskich Unii Europejskiej.
Podmioty tworzące spółdzielnię europejską (w tym również spółdzielnie
założone na podstawie prawa krajowego) muszą pochodzić przynajmniej z
dwóch państw członkowskich (art. 2). Warto także zwrócić uwagę, że
spółdzielnia europejska może zostać przekształcona w spółdzielnię podlegającą
prawu państwa członkowskiego, w którym mieści się jej siedziba statutowa (art.
76).
Zgodnie z art. 249 TWE, rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w
całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

b) Dyrektywa
Rady
2003/72/WE z dnia 22 lipca 2003 r. uzupełniająca
statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników2.
Dyrektywa jest aktem prawnym związanym z rozporządzeniem Rady (WE) Nr
1435/2003 w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE). Jak już
zaznaczono, spółdzielnia europejska jest odrębnym typem osoby prawnej od
spółdzielni w rozumieniu prawa krajowego.

c) Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1346/2000 z dnia 2 maja 2000 r. w
sprawie postępowania upadłościowego3. Rozporządzenie stosuje się do
zbiorowych postępowań przewidujących niewypłacalność dłużnika, które
obejmują całkowite lub częściowe zajęcie majątku dłużnika oraz powołanie
zarządcy (art. 1). Załącznik A do rozporządzenia zawiera wykaz krajowych
postępowań, do których znajduje zastosowanie rozporządzenie. W przypadku
Polski jest to m.in. postępowanie upadłościowe. Celem rozporządzenia jest
zapewnienie skutecznego i sprawnego funkcjonowania transgranicznych
postępowań upadłościowych (motyw drugi preambuły). Z tego powodu
rozporządzenie reguluje przede wszystkim kwestie kolizyjnoprawne.
Rozstrzyga, które prawo jest właściwe do poszczególnych aspektów
postępowania upadłościowego.
Zgodnie z art. 249 TWE, rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w
całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.


d)
Prawo pracy jest bardzo rozbudowaną dziedziną prawa Unii
Europejskiej. Na podstawie przepisów art. 137 TWE wydano liczne dyrektywy.
Ich wymienianie i analiza w tym miejscu nie jest konieczna, warto wszakże
zauważyć, że wskazany przepis Traktatu upoważnia do stanowienia prawa m.in.
w zakresie ochrony pracowników w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę,
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, warunków pracy,
zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej pracowników. Przepisy te są

2 Dz. Urz. L 207 z 18.8.2003, s. 25-36, Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne Rozdział 5 Tom 4, s. 338-349
3 Dz. Urz. L 160 z 30.6.2000, s. 1-18; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne Rozdział 19 Tom 1, s. 191-208.

3
implementowane przede wszystkim ustawą – Kodeks pracy (zob. przypis do
ustawy).

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Opiniowany projekt ustawy nie narusza wskazanych przepisów prawa
Unii Europejskiej. Projektowana ustawa nie będzie kolidowała z regulacjami
dotyczącymi spółdzielni europejskiej, gdyż SCE mogą działać równolegle do
spółdzielni tworzonych na podstawie prawa krajowego. Projekt, a w
szczególności przepisy Tytułu I, Działu X – Postępowanie upadłościowe i
naprawcze, nie narusza rozporządzenia Rady (WE) Nr 1346/2000 z dnia 2 maja
2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego.
Odnosząc się do znajdujących się w projekcie przepisów z zakresu prawa
pracy (w szczególności art. 89-94, 98-118), należy stwierdzić, że są to przepisy
szczególne w stosunku przepisów ogólnych zawartych w Kodeksie pracy,
uwzględniające specyfikę spółdzielczego stosunku pracy. Przepis art. 115
projektu, który w sprawach nieuregulowanych, do spółdzielczej umowy o pracę
nakazuje stosować pozostałe przepisy prawa pracy, zapewnia zgodność
spółdzielczego stosunku pracy z prawem Unii Europejskiej.

IV. Konkluzje
Poselski projekt ustawy – Prawo spółdzielcze nie jest sprzeczny z prawem
Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, spółdzielnia
Warszawa, 28 lipca 2008 r.

BAS-WAEM-2031/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
dotycząca możliwości uznania przedstawionego poselskiego projektu
ustawy – Prawo spółdzielcze (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Stanisław Stec) za projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu


Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy
wykonującym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mający na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Przedstawiony poselski projekt ustawy – Prawo spółdzielcze ma na celu
zastąpienie dotychczasowej ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo
spółdzielcze (Dz.U. z 2003 r. Nr 18, poz. 1848, ze zmianami). Projekt zawiera
kompleksową regulację dotyczącą spółdzielni. Normuje m.in. pojęcie
spółdzielni, zakładanie spółdzielni, członkostwo, organy spółdzielni, gospodarkę
i majątek spółdzielni, łączenie spółdzielni, podział spółdzielni, likwidację
spółdzielni, szczególne podtypy spółdzielni (np. spółdzielnie uczniowskie),
lustrację, organizację spółdzielczości.
Ponieważ opiniowany projekt ustawy nie wykonuje żadnego przepisu
prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uznać go, w trybie art. 95a ust. 3
Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych




Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, spółdzielnia