Działalność gospodarcza: mniej obciążeń administracyjnych w 2013?

Przeczytaj także: Błędy fiskusa czyli aparat skarbowy jak "szwajcarski zegarek"

Wejście w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2013 r. świadczy o tym, że autor jej projektu - Ministerstwo Gospodarki „nie odpuszcza” w realizacji planu zmierzającego do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Uprzednio, temu projektodawcy udało się wprowadzić do obrotu prawnego ustawę z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r., Nr 106, poz. 622 z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r., Nr 232, poz. 1378).

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ustawę, które będą odczuwalne dla przedsiębiorców niezależnie od przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej dotyczą podatku od towarów i usług, a także podatków dochodowych.

Na zmianach w zakresie podatku od towarów i usług zyskają przede wszystkim tzw. mali podatnicy. Są to w szczególności podatnicy podatku od towarów i usług, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym, wyrażonej w złotych, kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. W oparciu o przepisy ustawy, będą mogli oni rozliczać podatek VAT za dostawy towarów i świadczenie usług na rzecz podatnika VAT czynnego z dniem otrzymania całości lub części zapłaty. Z kolei, w razie dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz innego podmiotu niż podatnik VAT czynny, mali podatnicy będą mogli rozliczać podatek VAT z tego tytułu, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty. Rozliczenie to powinno nastąpić nie później niż 180 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Wspomniane rozwiązania prawne z całą pewnością mogą ułatwić małym podatnikom utrzymanie płynności finansowej. Dlatego też, należy ocenić je pozytywnie.

Poza małymi podatnikami, korzyści w zakresie podatku od towarów i usług odniosą też inni podatnicy. Przepisy ustawy skróciły bowiem czas, w ciągu którego nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, ze 180 na 150 dni od dnia terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Ponadto, nowe przepisy prawne uchyliły po stronie podatnika obowiązek zawiadomienia dłużnika o dokonaniu ww. korekty. Zmiany te pozwolą podatnikom na szybsze skorygowanie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Co istotne, odciążyły one podatnika od zbędnego obowiązku informacyjnego.

Nowe przepisy ustawy „rozprawiły się” też z tzw. zatorami płatniczymi, czyli opóźnieniami w regulowaniu zobowiązań pomiędzy kontrahentami. W celu ich eliminacji wprowadzono niemalże identyczne mechanizmy prawne w zakresie obydwu podatków dochodowych (tj. podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych). Polegają one na nałożeniu na podatnika obowiązku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z faktury (rachunku, umowy lub innego dokumentu) w przypadku zaliczenia tej kwoty do kosztów i nieuregulowania jej w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności. Natomiast w przypadku, gdy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z faktury (lub innych dokumentów), dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie. Wprowadzone rozwiązania mogą przyczynić się do ograniczenia zatorów płatniczych, gdyż nie będzie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków, których dłużnik faktycznie nie poniósł.
Do innych korzystnych dla przedsiębiorców zmian wprowadzonych przez ustawę należy także zakwalifikować nałożony na Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowy Fundusz Zdrowia obowiązek publikowania wydawanych interpretacji indywidualnych, ze wskazaniem ich zakresu przedmiotowego. Zmianę tę należy ocenić pozytywnie, ponieważ w dotychczasowym stanie prawnym przepisy nie precyzowały jaki organ i w jakim zakresie powinien dokonywać interpretacji indywidualnej prawa w dziedzinie ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych. Wprowadzone zmiany mogą więc być przydatne w bieżącym wyjaśnianiu wątpliwości przedsiębiorców w zakresie przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

Reasumując, należy stwierdzić, że ustawa wprowadziła pozytywne zmiany, w szczególności zakresie podatku od towarów i usług oraz podatków dochodowych (tj. podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych). Zmiany, dotyczące terminu rozliczania przez podatników podatku VAT w razie dostawy towarów i świadczenia usług mogą ułatwić utrzymanie płynności finansowej, w szczególności małym podatnikom. Z kolei skrócenie czasu, w ciągu którego nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, pozwoli podatnikom na szybsze skorygowanie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Natomiast wprowadzone zmiany w podatkach dochodowych, mają doprowadzić do ograniczenia zjawiska zatorów płatniczych. Pozytywnie należy ocenić również nałożenie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowy Fundusz Zdrowia obowiązku publikowania wydawanych interpretacji, ze wskazaniem ich zakresu.