Nadzór autorski obowiązkiem projektanta

Przeczytaj także: Dokumentacja budowlana tylko elektronicznie?

Wyrażona w art. 5 ust. 1 Prawa budowlanego zasada, że „obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej”, zapewniając spełnienie dalszych warunków, mogłaby być wtedy odczytana w taki sposób, że zadanie projektanta ograniczone jest do pierwszego z dwóch wyżej wyróżnionych etapów procesu budowlanego.

Podstawowe obowiązki projektanta

Minimalny zakres obowiązków projektanta określa art. 20 Prawa budowlanego. Chodzi mianowicie o:

• opracowanie projektu budowlanego, w tym zapewnienie udziału w opracowaniu tego projektu osób o odpowiednich uprawnieniach budowlanych oraz wzajemnej koordynacji ich prac,
• sporządzenie innej dokumentacji (informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, jak również indywidualnej dokumentacji technicznej),
• uzyskiwanie opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych, jak też uzyskanie sprawdzenia projektu przez osobę o odpowiednich uprawnieniach budowlanych lub rzeczoznawcę budowlanego,
• wyjaśnianie wątpliwości odnośnie projektu,
• sprawowanie nadzoru autorskiego.

Jak wynika z powyższego zestawienia, podstawowe obowiązki projektanta oscylują wokół zadania podstawowego – opracowania projektu budowlanego. Pełnią wobec niego rolę służebną (punkt c powyżej), komplementarną (punkt b powyżej) lub są jego naturalną konsekwencją (punkty d i e powyżej). Niemniej jednak nie sposób stwierdzić, że samo opracowanie projektu budowlanego konsumuje wszelkie inne obowiązki projektanta.

Specyfika sprawowania nadzoru autorskiego

Ostatni z wyżej wymienionych podstawowych obowiązków projektanta jest szczególnie interesujący. Charakteryzuje się on bowiem kilkoma odrębnościami względem pozostałych elementów wymienionych w art. 20 Prawa budowlanego.

Przede wszystkim, realizowany jest on na etapie budowania, a nie projektowania obiektu budowlanego. W związku z powyższym nieuzasadnione jest przyjęcie, że w ramach dychotomii z art. 5 ust. 1 Prawa budowlanego rola projektanta ogranicza się do sporządzenia samego projektu budowlanego.
Co więcej, nadzór autorski nie musi być sprawowany akurat przez autora projektu budowlanego. W wyrokach z dni 7 czerwca oraz 30 sierpnia 2011 roku (sygn. akt odpowiednio KIO 1103/11 oraz KIO 1805/11) Krajowa Izba Odwoławcza jednoznacznie stwierdziła, że o ile osobiste prawa autorskie do projektu budowlanego przysługują jego autorowi na zasadzie wyłączności, o tyle nadzór autorski może być sprawowany przez innego projektanta.

Sprawowanie nadzoru autorskiego nie jest w końcu bezwarunkowo wymagane przepisami prawa. Art. 18 ust. 3 Prawa budowlanego daje inwestorowi dowolność w zobowiązaniu projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego (za wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Prawa budowlanego).