Ustalanie przez KRRiT wysokości opłaty koncesyjnej niekonstytucyjne

Przeczytaj także: Rynek telewizyjny w 2009 r.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego (dalej „TK”) został wydany w następstwie rozpoznania pytania prawnego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej „WSA”). Pytanie prawne zostało skierowane do TK w toku rozpoznawania przez WSA sprawy ze skargi Telewizji Polsat S.A. w Warszawie (dalej „Nadawca”) na decyzję Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, dotyczącą m. in. wysokości opłaty za udzielenie koncesji na rozpowszechnianie programu telewizyjnego o charakterze uniwersalnym pod nazwą „POLSAT”. W decyzji tej Przewodniczący KRRiT wskazał jako podstawę prawną art. 40 Ustawy.

Na gruncie powyższej sprawy WSA powziął wątpliwość, czy upoważnienie dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do określania opłaty koncesyjnej w drodze rozporządzenia, zawarte w art. 40 ust. 2 Ustawy stanowi wystarczającą podstawę do określenia wysokości daniny publicznej, oraz czy treść wydanego na tej podstawie rozporządzenia jest zgodna z art. 92 ust. 1 i art. 217 w związku z art. 2 Konstytucji.
Rozpoznając powyższe pytanie prawne, TK w pierwszej kolejności rozważył zgodność art. 40 ust. 2 Ustawy z art. 217 Konstytucji. Oceniany przez TK art. 40 ust. 2 Ustawy przewidywał w dotychczasowym stanie prawnym upoważnienie dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do ustalenia w drodze rozporządzenia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, wysokości opłaty za udzielenie koncesji, z uwzględnieniem charakteru poszczególnych nadawców i ich programów. Zgodnie zaś z art. 217 Konstytucji, nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Rozważając zgodność art. 40 ust. 2 Ustawy z Konstytucją, TK wyjaśnił kwestię rozumienia pojęcia daniny publicznej, użytego w art. 217 Konstytucji i odniósł to pojęcie do charakteru prawnego opłaty za udzielenie koncesji. TK doszedł do wniosku, że opłata za udzielenie koncesji to swego rodzaju opłata publiczna o niepodatkowym charakterze, której jednak dotyczą określone w art. 217 Konstytucji wymogi odnoszące się do daniny publicznej.

W związku z powyższym, TK stwierdził, że art. 40 ust. 2 Ustawy jest niezgodny z art. 217 Konstytucji, gdyż zgodnie z tym przepisem, ustawodawca przekazał do całkowitego i samoistnego uregulowania w akcie podustawowym (tzn. w Rozporządzeniu KRRiT) wysokości opłaty za udzielenie koncesji. Tymczasem kwestia ta może być uregulowana wyłącznie w ustawie.

TK rozważył także problem zgodności art. 40 ust. 2 Ustawy z art. 92 ust. 1 Konstytucji, stosownie do którego rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania, przy czym upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

TK doszedł do wniosku, że art. 40 ust. 2 Ustawy jest niezgodny także z wyżej przytoczonym art. 92 ust. 1 Konstytucji, ponieważ art. 40 ust. 2 Ustawy „nie zawiera szczegółowych wytycznych, które wyznaczałyby KRRiT kierunek regulacji zawartych w rozporządzeniu w sposób wykluczający ich dowolność i tak, by rozporządzenie zachowało charakter wykonawczy do ustawy”.

W konsekwencji stwierdzenia niezgodności art. 40 ust. 2 Ustawy, TK orzekł także o niezgodności z art. 92 ust. 2 Konstytucji wydanego na podstawie art. 40 ust. 2 Ustawy Rozporządzenia KRRiT.