Nabycie prawa do emerytury a wypowiedzenie umowy

Przeczytaj także: Wiek emerytalny a utrata pracy

Pytanie: Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca może jako przyczynę wpisać: "nabycie przez Panią prawa do emerytury i zmniejszenie zatrudnienia" i ma wówczas prawo zwolnić z pracy kobiety w wieku 60 lat, podczas gdy pracownice, które ukończyły 55 lat, mają przyznane emerytury i pobierają je (wypłaty z ZUS), nie są zwalniane?

W myśl orzecznictwa sądowego osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie stanowi samo w sobie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę (wyrok SN z 3 lutego 2010 r., II PK 196/09, LEX nr 584737 i uchwała SN z 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08, OSNP 2009/19-20/248).

Jest to natomiast usprawiedliwione i powszechnie w orzecznictwie oraz piśmiennictwie akceptowane kryterium wyboru pracowników do zwolnienia z pracy, szczególnie w razie konieczności zmniejszenia zatrudnienia (z przyczyn dotyczących pracodawcy). Potwierdzają to m.in. wyroki SN: z 8 czerwca 1999 r. (I PKN 105/99, OSNP 2000/17/641), z 15 października 1999 r. (I PKN 111/99, OSNP 2001/5/143), z 23 stycznia 2001 r. (I PKN 209/00, OSNP 2002/19/457), z 3 grudnia 2003 r. (I PK 80/03, OSNP 2004/21/363).

Wytypowanie do zwolnienia pracownika, który po zwolnieniu z pracy będzie miał zapewnione środki potrzebne na utrzymanie siebie i rodziny, w postaci świadczeń emerytalnych, do których nabył uprawnienia, stanowi akceptowalne społecznie, zgodne z zasadami współżycia społecznego, nienaruszające usprawiedliwionego interesu osób uprawnionych i niedyskryminujące kryterium doboru pracowników do zwolnienia, ponieważ nie pozbawia pracy i środków utrzymania tych pracowników, którzy nie mają uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a więc zabezpieczenia materialnego (uzasadnienie do uchwały SN z 21 stycznia 2009 r.).

Uważa się, że społecznie nieuzasadnione i nieakceptowalne w takiej sytuacji byłoby zaś pozbawienie pracy i tym samym środków utrzymania pracownika (i jego rodziny), który nie ma uprawnień do pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zatem faktycznie chodzi w tym przypadku o wybór mniejszego zła.

Uwaga!
Przy typowaniu do zwolnienia z pracy nie ma jednak uzasadnienia różnicowanie pracowników mających uprawnienia emerytalne ze względu na ich wiek i zwalnianie tych starszych. W razie utraty zatrudnienia wszyscy mają bowiem zapewnione środki utrzymania w postaci emerytury. Wybór więc do zwolnienia z pracy starszych pracowników uprawnionych do świadczeń emerytalnych może zostać uznany za dyskryminację ze względu na wiek.

Podstawa prawna:

• art. 18 ^3a i art. 18 ^3b Kodeksu pracy.

www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.