Jak prowadzić handel internetowy?

Przeczytaj także: Sklepy internetowe - podstawowe obowiązki

Część przepisów dyrektywy, dotyczących zawierania umów w formie elektronicznej, została implementowana w nowelizacji Kodeksu cywilnego, art. 66(1) k.c. W Polsce przyjęto podział problematyki związanej z handlem elektronicznym na kilka aktów prawnych. Pierwszym z nich jest obowiązująca już ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450 z późn. zm.), kolejnym – ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną wraz z ustawą z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną, opartych lub polegających na dostępie warunkowym (Dz. U. Nr 126, poz. 1068). Kwestie związane z handlem elektronicznym regulują także ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. Nr 169, poz. 1385) oraz Kodeks cywilny, zawierający problematykę związaną z samą procedurą zawierania tego rodzaju umów.

Szczególną kategorią usługobiorcy podlegającego ochronie jest konsument w rozumieniu art. 22(1) Kodeksu cywilnego. Ta grupa jest chroniona dodatkowo między innymi na podstawie art. 66(1) k.c., który nakłada na przedsiębiorców składających ofertę w postaci elektronicznej wymóg dodatkowych obowiązków informacyjnych. Znajdują tu zastosowanie dodatkowo przepisy o ochronie konsumenta (ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną ich nie wyłącza). Są to ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Przepis ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną zawiera listę czynności, do których ustawa nie znajduje zastosowania, np. elektroniczne instrumenty płatnicze w rozmienieniu ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, czy przesyłanie wiadomości między osobami fizycznymi w celach niezwiązanych z prowadzoną przez nie, chociażby ubocznie, działalnością zarobkową lub wykonywanym przez nie zawodem (przesyłanie wiadomości między konsumentami). Ustawy nie stosuje się zarówno, gdy wiadomość przesyłana jest pomiędzy konsumentami za pomocą poczty elektronicznej, poprzez wysyłanie SMS-ów, jak również w sytuacji, gdy w ramach sieci dokonuje się komunikacja pomiędzy użytkownikami np. Chat, VOIce.

Ustawa w art. 4 ust. 1 pkt 1 przewiduje wymóg uzyskania zgody na chęć otrzymania informacji handlowej drogą elektroniczną, np. e-mailem. Przesłanka uzyskania uprzedniej zgody usługobiorcy jest nazywana opcją opt-in. Natomiast jej przeciwieństwem jest opcja opt-out, która przewiduje dorozumianą zgodę na korzystanie z adresu poczty elektronicznej w celu przesłania reklam, czy innego rodzaju informacji. W przypadku opcji opt-out konieczne jest wyrażenie sprzeciwu, gdy nie chcemy jej otrzymywać. Na usługodawcy spoczywa ciężar dowodu uzyskania zgody usługobiorcy. Istnieje oczywiście także możliwość cofnięcia raz uprzednio udzielonej zgody.

Usługodawca ma obowiązek podania o sobie informacji podstawowych w sposób niewymagający od użytkownika żadnego działania. Informacja podstawowa to adresy elektroniczne, imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa lub firma oraz siedziba i adres. W odniesieniu do przedsiębiorców wymagane są informacje dotyczącego właściwego zezwolenia, w razie, gdy świadczenie usług wymaga na podstawie odrębnych przepisów takiego zezwolenia oraz szczegółowe wymagania w odniesieniu do osoby wykonującej działalność regulowaną. I tak przykładowo miejscem siedziby przedsiębiorstwa świadczącego usługi za pośrednictwem witryny www nie jest miejsce, gdzie znajdują się środki techniczne ją obsługujące, a także nie to, z którego ta witryna jest dostępna, lecz miejsce, gdzie przedsiębiorca wykonuje swoją działalność gospodarczą. To prawo, co do zasady, będzie prawem właściwym dla danego państwa członkowskiego. Trzeba pamiętać, iż ustawa przewiduje jednak wyjątki w zakresie prawa własności intelektualnej, czy prawa konsumenckiego.

Wskazać należy, iż regulacje prawa UE w dyrektywie o prywatności i łączności elektronicznej wymagają, by dostawca publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej podjął właściwe środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa oferowanych przez siebie usług, jeśli jest to konieczne, wraz z dostawcą publicznej sieci komunikacyjnej w odniesieniu do bezpieczeństwa sieci. Ustawa określa obowiązek zapewnienia także technik zabezpieczeń przez usługodawcę.

Za szczególne zagrożenia związane z korzystaniem z usługi świadczonej drogą elektroniczną uznaje się możliwość otrzymania spamu, czyli niezamówionej informacji reklamowej (handlowej). Inne przykłady to: obecność i działanie oprogramowania typu malware, w tym: wirusów komputerowych, czyli szczególnego oprogramowania, które jest w stanie, po uruchomieniu, zarazić pliki w sposób samopowielający.