Tajemnica przedsiębiorstwa: dyskrecja bez rekompensaty

Przeczytaj także: Tajemnica przedsiębiorstwa, służbowa i zawodowa

Obowiązek lojalnego zachowania wobec pracodawcy wynika wprost z przepisów Kodeksu pracy. Art. 100 § 2 K.p. stanowi bowiem m.in., że pracownik zobligowany jest:

• zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby doprowadzić do powstania szkody po stronie pracodawcy,
• przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.

Na tym jednak nie koniec. Do zachowania dyskrecji zatrudnieni zobowiązani są także na mocy przepisów ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.). Akt ten nie tylko definiuje czyn nieuczciwej konkurencji (przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy), ale stanowi również, że tajemnica przedsiębiorstwa obowiązuje osobę, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego – przez okres trzech lat od jego ustania, chyba że strony umówiły się w odmienny sposób albo ustał już stan tajemnicy (por. art. 11 ust 2 ustawy).

A zatem, zobligowanie pracownika do zachowania w tajemnicy istotnych informacji firmowych przez rok, dwa, czy nawet trzy lata po ustaniu zatrudnienia nie jest niczym nadzwyczajnym. Co więcej, ma ono charakter bezwarunkowy, co w praktyce oznacza, że pracodawca nie musi w sposób szczególny dbać o zabezpieczenia danych, których rozpowszechnienie mogłoby narazić go na szkodę. Pracownik powinien jednak mieć świadomość, które informacje nie są przeznaczone dla niepowołanych. Dlatego też wskazane jest, aby stosowne zalecenia w tej kwestii znalazły się np. w regulaminie pracy, indywidualnym piśmie wystosowanym do podwładnego, czy też wypływały wprost z umowy o pracę.

Zakaz ujawniania informacji stanowiących tajemnicę firmy wydany pracownikowi, o którym wspomniano we wstępie, jest więc niczym innym, niż powtórzeniem regulacji wynikających z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie należy go jednak utożsamiać z umową o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (por. art. 101² § 1 K.p.), ponieważ nie spełnia on istotnych wymagań, które są niezbędne dla tej umowy.

Przede wszystkim zakaz ten nie wspomina nic o odszkodowaniu należnym pracownikowi od szefa. Ponadto pracownik, który go otrzymał, nie musi mieć wcale dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, co jest konieczne w przypadku zawierania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia. Z tych właśnie względów klauzula zakazująca rozpowszechnianie informacji stanowiących tajemnicę firmy nie może być utożsamiana z umową o zakazie konkurencji, a zatrudniony nie ma prawa na jej podstawie żądać odszkodowania.

Czym jest tajemnica przedsiębiorstwa?
Przypomnijmy, przez tajemnicę przedsiębiorstwa (art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji) rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej:

• informacje techniczne,
• informacje w zakresie technologii,
• informacje organizacyjne przedsiębiorstwa lub
• inne informacje posiadające wartość gospodarczą.

Szczególna ochrona należy się zatem nieujawnionym publicznie danym dotyczącym m.in. wielkości produkcji i sprzedaży, procesów technologicznych stosowanych w zakładzie pracy, sposobu zarządzania firmą czy np. źródeł zaopatrzenia i zbytu.