Czym jest czas pracy i co się do niego wlicza?

Przeczytaj także: Jakie przerwy w pracy wlicza się do czasu pracy?

Dyżur

Czasem dyżuru jest czas w którym pracownik, na polecenie pracodawcy, pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do jej świadczenia (art. 151³ KP). Może być on pełniony w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę – tj. również w domu pod telefonem.

Zapamiętaj!

Co do zasady czas dyżuru nie jest wliczany do czasu pracy. Jedynie czas, w którym pracownik w trakcie dyżuru faktycznie wykonywał pracę będzie zaliczany do czasu pracy.

Podróż służbowa

Czas zużyty na wykonanie zadania, które jest celem podróży służbowej, jest oczywiście czasem pracy. Jednakże nie wlicza się doń czasu dojazdu pracownika – w ramach podróży służbowej – do miejsca wykonywana pracy oraz czas powrotu. W trakcie jego trwania pracownik nie wykonuje bowiem pracy (chyba, że jest np. kierowcą).

Wyjątek stanowi sytuacja, w której czas przejazdu w podróży służbowej przypada na godziny pracy danego pracownika, wynikające z obowiązującego go rozkładu czasu pracy w miejscu stałej pracy (wyrok SN z 27.10.1981 r., I PR 85/81, OSNCP z 1982 r., Nr 5-6, poz. 76).

Przykład

W siedzibie firmy praca świadczona jest w godzinach 8:00 – 16:00. Jeden z pracowników został wysłany w delegację służbową do Gdańska, gdzie miał spotkać się w klientem o godzinie 12:00. W związku z powyższym wyjechał z Warszawy o godzinie 7:00. Spotkanie zakończyło się o 15:00, a o 20:00 pracownik wrócił do Warszawy. W takim przypadku do czasu pracy należy zaliczyć:

• cały czas trwania spotkania służbowego, tj. czas 12:00 – 15:00 (3 godz.),
• czas przejazdu, pokrywający się z godzinami stałej pracy pracownika, tj. 8:00 – 12:00 oraz 15:00 – 16:00 (4 godz. + 1 godz. = 5 godz.).

Szkolenie

O tym czy czas trwania szkolenia należy wliczyć do czasu pracy pracownika decyduje przede wszystkim rodzaj szkolenia.

Z całą pewnością do czasu pracy wlicza się szkolenia z zakresu bhp i to zarówno wstępne, jak i okresowe (art. 237³ §2 KP). Co do zasady powinny być one organizowane w czasie pracy, a jeśli z jakichś względów muszą się odbyć poza godzinami pracy, to czas ich trwania należy zaliczyć do czasu pracy. Mogą więc one spowodować przekroczenie obowiązujących norm czasu pracy, a wtedy dojdzie do pracy w godzinach nadliczbowych.

Czas trwania innych szkoleń (np. podwyższających kwalifikacje pracowników) nie musi być wliczany do czasu pracy, chyba że odbywają się one w trakcie czasu pracy pracownika, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Jeśli więc takie szkolenie odbędzie się po godzinach pracy, albo w dzień wolny od pracy, to pracownicy nie zachowują z tego tytułu prawa do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe ani czasu wolnego od pracy.

Oczywiście pracodawca może w przepisach wewnątrzzakładowych (np. układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy) postanowić, że do czasu pracy zaliczane będą wszystkie szkolenia, w których udział pracowników jest obowiązkowy.