Podstawowe obowiązki pracownika

Przeczytaj także: Niepodpisany zakres obowiązków a zwolnienie pracownika

Pracodawca zatrudniający pracownika ma obowiązek zaznajomienia go z zakresem jego obowiązków, sposobem wykonywania pracy na danym stanowisku oraz jego podstawowymi uprawnieniami, co wynika z treści art. 94 K. p.

Pracownik jest przede wszystkim zobowiązany do świadczenia pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, co wynika bezpośrednio z definicji stosunku pracy (art. 22 K. p.). Sposób, w jaki zatrudniony ma świadczyć pracę przełożonemu został dokładniej określony w art. 100 K. p.:
§ 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Zatrudniony ma zatem obowiązek należytego (właściwego, dokładnego) wykonywania pracy. Ważny jest więc nie tylko stosunek podwładnego do wykonywanych przez niego obowiązków, ale również efekt wykonanych zadań, a więc jakość, terminowość i kompletność. Starannym wykonaniem świadczonej pracy określa się wykonanie pracy zgodne z całokształtem wymogów natury prawnej, technicznej, technologicznej, organizacyjnej, do których pracownik powinien się stosować przy świadczeniu pracy danego rodzaju. W każdym zawodzie mamy do czynienia z innym wzorcem staranności: inaczej określa się staranność pracy wykonanej przez sprzątaczkę, a w inny sposób przez mechanika samochodowego.
Sumienność natomiast jest pojęciem ocenianym subiektywnie. Chodzi o to, aby pracownik angażował się w wykonywanie powierzonych mu zadań na tyle, na ile jest to możliwe w jego przypadku (w granicach jego wytrzymałości).

Pracownik ma przede wszystkim obowiązek przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie. Powinien zatem przychodzić punktualnie do pracy, być do dyspozycji przełożonego w wyznaczonym przez niego czasie i miejscu, przestrzegać określonych w zakładzie pracy przerw itp. Jest zobowiązany do przestrzegania przepisów wewnątrzzakładowych, w których uregulowany jest czas pracy wszystkich pracowników lub indywidualnego rozkładu czasu pracy, wprowadzonego na wniosek pracownika. Zatrudniony musi usprawiedliwić swoją nieobecność w miejscu i czasie wyznaczonym przez przełożonego. Niedopełnienie tego obowiązku może stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Osoba zatrudniona w firmie ma obowiązek przestrzegania regulaminu pracy i ustalonego w niej porządku. Musi zatem stosować się do reguł organizacyjnych panujących w zakładzie pracy odnoszących się zarówno do toku pracy, jak i do porządku na stanowisku pracy.