Ustawa restrukturyzacyjna. Setki poprawek Senatu

Przeczytaj także: Elastyczne ratowanie firm. Sejm przyjął Prawo restrukturyzacyjne

W Polsce - na tle innych państw Unii Europejskiej - postępowanie upadłościowe jest wykorzystywane stosunkowo rzadko, a niewypłacalni przedsiębiorcy w większości przypadków usuwani są z obrotu w drodze nieformalnej likwidacji. Nowelizacja Prawa restrukturyzacyjnego ma ten stan rzeczy zmienić, między innymi poprzez wprowadzenie do porządku prawnego różnych procedur naprawczych oraz ułatwienia w skorzystaniu z nich.

Nowelizacja Prawa restrukturyzacyjnego przewiduje, że przedsiębiorca, który znalazł się w tarapatach finansowych - stał się niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością - będzie mógł elastycznie wybrać odpowiednią procedurę naprawczą, dopasowaną do swoich indywidualnych potrzeb. Nowelizacja wprowadza cztery rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego - o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe i postępowanie sanacyjne.

Postępowania restrukturyzacyjne mają pozwolić na pozostanie firmy w obiegu gospodarczym, przy realizowanej w ramach postępowania zmianie struktury majątku, zobowiązań i zatrudnienia, mającej uzdrowić firmę i zaspokoić roszczenia wierzycieli.

Jak przewiduje nowelizacja, postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe będą prowadzone przez wydziały gospodarcze sądów rejonowych, a czynności sądowe będzie wykonywać sędzia-komisarz. Nowe przepisy zakładają też wprowadzenie dodatkowych gwarancji poszanowania praw wierzycieli na każdym etapie postępowania restrukturyzacyjnego. W myśl ustawy wierzyciele będą mieli wpływ na przebieg postępowania, będą mogli na przykład domagać się zwołania rady wierzycieli przez sędziego-komisarza.

Nowela wprowadza również bardzo ważną zmianę postulowaną przez środowiska gospodarcze, ogranicza mianowicie uprzywilejowanie należności publiczno-prawnych, w tym należności podatkowych. Wyjątkiem są jedynie zaległe składki na ubezpieczenia społeczne za okres do trzech lat. Dotychczas należności publiczne, w tym podatkowe i długi wobec ZUS, były uprzywilejowane i egzekwowane z wyższym priorytetem niż długi przedsiębiorstwa wobec pozostałych wierzycieli.

Nowelizacja przewiduje ponadto utworzenie internetowego Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, zawierającego wyszukiwarkę prowadzonych spraw upadłościowych, wykaz syndyków i biegłych, a także wzory pism i formularzy wymaganych w trakcie postępowania. Korzystanie z niego będzie bezpłatne. Administratorem systemu będzie minister sprawiedliwości.

W ustawie zawarte zostały również regulacje określające przebieg odrębnych postępowań restrukturyzacyjnych, m.in. wobec deweloperów, emitentów obligacji oraz banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku, za wyjątkiem zapisów dotyczących Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, które mają wejść w życie od 1 lutego 2018 r.