Rządowy projekt ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego

zadania związane z powiadamianiem ratunkowym nie mogą być skutecznie
realizowane w mniejszej obsadzie etatowej. Zbyt mała obsada etatowa CPR może
być bezpośrednią przyczyną wydłużenia czasu odebrania połączenia
i w konsekwencji
zmniejszenia dostępności numerów alarmowych dla
społeczeństwa. Nie bez znaczenia jest także to, że w marcu 2013 r. weszły w życie
przepisy ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo
telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1445), w których
przewidziano, że Centra Powiadamiania Ratunkowego obok numeru 112
obligatoryjnie obsługiwać będą zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów 997,
998 i 999, co samo w sobie generować będzie znacznie większe obciążenie
stanowisk operatorów numerów alarmowych.
Według informacji Komendanta Głównego Policji i Komendanta Głównego
Państwowej Straży Pożarnej, w sytuacji obecnego rozlokowania dyspozytorów
Policji i Państwowej Straży Pożarnej w większości powiatów, obsługę zgłoszeń
alarmowych zapewnia jedno stanowisko dyspozytorskie, co powoduje, iż nie jest
możliwe ograniczenie wydatków związanych z przejęciem ruchu alarmowego do
numeru alarmowego 112 od 1 stycznia 2014 r. przez centra powiadamiania
ratunkowego. Ponadto niemożność redukcji etatów dyspozytorów Policji i PSP
wynika również z faktu, iż obsługa zgłoszeń kierowanych do numeru alarmowego
112 nie jest jedynym zadaniem dyspozytorów. Należy zwrócić uwagę, że do
podstawowych zadań dyspozytora należą m.in.:
– obsługa zgłoszeń alarmowych kierowanych na numery alarmowe 997 i 998,
– dysponowanie odpowiednich zasobów ratowniczych własnej służby na miejsce
zdarzenia znajdujących się na obszarze działania dyspozytora,
– koordynowanie akcji ratowniczej w zakresie właściwości dyspozytora,
– utrzymywanie kontaktu przy pomocy łączności radiowej z kierującym akcją na
miejscu zdarzenia i podejmowanie czynności ułatwiających prowadzenie akcji
ratowniczej,
– przekazywanie informacji o konieczności użycia zasobów spoza obszaru
działania dyspozytora służby, jeśli posiadane zasoby są niewystarczające,
– powiadamianie innych podmiotów ratowniczych właściwych dla określonego
zdarzenia.
34

Jednocześnie należy zaznaczyć, że obsługa numerów alarmowych w formule
Centrów Powiadamiania Ratunkowego obsługujących cały kraj, w tym przyjęte
reguły niezawodności i wzajemnej zastępowalności, wymagają zatrudnienia
dodatkowego personelu technicznego i administracyjnego wyszczególnionego
powyżej, gdyż realizacja nowych zadań w ramach dotychczasowej obsady
personalnej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz urzędów wojewódzkich
nie jest możliwa. Między innymi w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji
planuje się utworzyć centrum techniczne. Jego zadaniem będzie utrzymanie
aplikacji teleinformatycznej oraz jej rozwój, czego konsekwencją jest wpisanie
w OSR informacji, że źródłem finansowania 24 etatów niezbędnych do obsługi
technicznej i administracyjnej systemu będzie budżet państwa w części 17 –
Administracja publiczna.
Kolejną grupę wydatków stanowią wydatki związane z utrzymaniem technicznym
systemu, które określono na poziomie 235 772 462 zł. Koszty te obejmują przede
wszystkim zapewnienie utrzymania
narzędzi
informatycznych
i telekomunikacyjnych wykorzystywanych w Systemie Powiadamiania
Ratunkowego, które muszą działać niezawodnie w trybie 24/7 w związku z tym, że
służą systemowi krytycznemu z punktu widzenia bezpieczeństwa obywateli.
Bieżące i natychmiastowe reagowanie na awarie systemu będzie zadaniem centrum
technicznego SPR. Koszty techniczne SPR obejmują w szczególności: narzędzia
administrowania systemem, w tym przystosowanie do utrzymania centralnego
węzła systemu, zakup wyposażenia technicznego dla administratorów, zapewnienie
możliwości sprawnego usuwania awarii i wymiany uszkodzonych elementów
systemu, niezbędne modyfikacje systemu, uruchomienie zintegrowanego systemu
komunikacji pomiędzy CPR a służbami, zawarcie niezbędnych umów
serwisowych, utrzymanie serwerowni, serwis konsol i stanowisk komputerowych.
W związku z koniecznością zwiększenia dostępności numeru alarmowego 112 dla
obywateli należy zapewnić odpowiednie połączenia centrów powiadamiania
ratunkowego z publiczną siecią komunikacyjną. W ramach kosztów technicznych,
środki wskazane w OSR zostaną wydatkowane także na utrzymanie techniczne
infrastruktury Centralnego Punktu Systemu Powiadamiania Ratunkowego
(CP SPR), którego budowa wynika z art. 78 ustawy – Prawo telekomunikacyjne.
CP SPR jest złożoną architektonicznie strukturą odpowiadającą za autoryzowany
35

dostęp do Platformy Lokalizacyjno-Informacyjnej Centralnej Bazy Danych
(PLI-CBD), dlatego wymaga bieżącej konserwacji, aktualizacji oprogramowania,
sygnatur antywirusowych, FireWall oraz IPS (Intrusion Prevention System).
Dodatkowo w celu uzyskania dostępu do PLI-CBD, Modułu Mapowego (UMM)
oraz sieci Internet
wymagane jest sfinansowanie dzierżawy łączy
telekomunikacyjnych łączących poszczególne komponenty SPR.
W związku z planowanym zwiększeniem liczby stanowisk operatorów numerów
alarmowych wzrosną koszty związane z bieżącym utrzymaniem obiektów CPR
oraz niezbędnymi inwestycjami wynikającymi z konieczności przeprowadzania
drobnych remontów, wymiany intensywnie używanej infrastruktury i wyniosą
86 089 420 zł. Wskazana kwota jest wartością maksymalną kosztów, które w dużej
mierze będą uzależnione od liczby zatrudnionych w CPR osób.
Prócz wyżej wymienionych wydatków, w ustawie zostały również uwzględnione
środki na pozostałe czynności, takie jak propagowanie wśród społeczeństwa
wiedzy o istnieniu i zastosowaniu numerów alarmowych oraz promocję numeru
alarmowego 112. Na te czynności w okresie 10 lat zaplanowano 1 100 000 zł
(podział na poszczególne lata przedstawia tabela nr 1, poz. 6).
Koszty związane ze szkoleniem operatorów numerów alarmowych, w tym ich
recertyfikacją, zostały określone na poziomie 5 855 807 zł na okres kolejnych
10 lat (przedmiotowy podział przedstawia tabela nr 1, poz. 5). Kwota ta została
uwzględniona w planowanej ustawie po stronie Ministerstwa Administracji
i Cyfryzacji w części 17 – Administracja publiczna. Powyższa kwota zawiera
następujące składniki kosztotwórcze: koszty zatrudnienia lub wynajęcia
wykładowców, ekspertów, koszty utrzymania teleinformatycznego środowiska
szkoleniowego oraz koszty eksploatacyjne obiektu wykorzystywanego do
prowadzenia szkolenia, a także koszty eksploatacyjne bazy noclegowej oraz
zakwaterowania i wyżywienia szkolonych osób. Ze względu na dużą liczbę
przewidzianych do przeszkolenia operatorów numerów alarmowych, w tym
w związku z doskonaleniem zawodowym związanym z ich ponownym szkoleniem
i egzaminowaniem, jak również spodziewany wskaźnik rotacji pracowników (na
poziomie minimum 20% rocznie), niezbędne jest zapewnienie odpowiednich
środków na realizację specjalistycznych szkoleń. W przedstawionej kwocie
zawierają się koszty szkoleń zarówno operatorów numerów alarmowych
36

uzyskujących uprawnienia po raz pierwszy, jak również przechodzących
recertyfikację.
Środki w wysokości 155 329 439 zł zostaną przeznaczone na finansowanie
funkcjonowania SWD PRM, w tym na obsługę techniczną systemu, których
podział na poszczególne części budżetowe: 17 – Administracja publiczna oraz 85 –
Wojewodowie, w rozbiciu na kolejne 10 lat począwszy od 2014 r., szczegółowo
przedstawia tabela nr 3. System ma być utworzony do końca 2014 r. i sfinansowany
ze środków unijnych. Administrowanie SWD PRM przez MAiC wynika z zapisów
projektu. SWD PRM, jako system centralny, wymaga utrzymania na poziomie
centralnym. Konieczność zapewnienia niezawodności systemu wymaga także
utworzenia struktur technicznych na poziomie województw.
Środowisko szkoleniowe przeznaczone do szkolenia dyspozytorów medycznych
nie wygeneruje dodatkowych kosztów finansowych dla budżetu państwa. Za
przeprowadzanie szkoleń, w ramach swoich budżetów, odpowiadać będą
dysponenci zespołów ratownictwa medycznego. Podobnie zakłada się, że realizacja
obowiązku wynikającego z art. 24b ust. 2 dodawanego do ustawy z dnia 8 września
2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, nie spowoduje dodatkowych
skutków finansowych dla dysponentów zespołów ratownictwa medycznego.
Dodatkowych kosztów po wejściu w życie ustawy nie będzie generowała zmiana
liczby całodobowych stanowisk dyspozytorów medycznych. Liczba lekarzy
koordynatorów pozostanie niezmieniona, w związku z czym nie będą generowane
żadne dodatkowe koszty z tym związane.
Pomimo planowanej redukcji liczby stanowisk dyspozytorów nie przewiduje się,
aby miało to wpływ na obniżenie stawki ryczałtu dobowego na funkcjonowanie
zespołu ratownictwa medycznego. Obecnie zgodnie z art. 46 ust. 2 ustawy z dnia
8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r.
poz. 737), w przypadku gdy dysponent jednostki zatrudnia dyspozytora
medycznego albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną, koszt medycznych
czynności ratunkowych wykonywanych przez zespół ratownictwa medycznego
uwzględnia koszty związane z funkcjonowaniem tego dyspozytora medycznego.
Tak więc wszelkie koszty związane z realizacją zadań dyspozytorów medycznych
(poza wynikającymi z projektu ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego,
tj. administrowanie SWD PRM) będą się mieścić w zryczałtowanej stawce na
37

tzw. dobokaretkę. Mimo szerokiego wachlarza funkcjonalności, jaki zakłada nowy
system powiadamiania ratunkowego, nie należy się spodziewać zmniejszenia
kosztów na jego obsługę po stronie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne –
nawet jeśli dojdzie do zmniejszenia wydatków osobowych wynikających z redukcji
liczby dyspozytorów medycznych, bowiem zadania, liczba interwencji zgłoszeń do
obsługi i dysponowania zespołów ratownictwa medycznego praktycznie nie zmieni
się po stronie dysponentów i wynosi w skali kraju ok. 3 mln rocznie, co pociąga za
sobą również konieczność sporządzania wielokierunkowej sprawozdawczości
i zbiorczych raportów. Nie zmniejsza się także obsługiwana w kraju liczba
1450 zespołów ratownictwa medycznego. Natomiast z tytułu intensywnej
eksploatacji taboru, sprzętu medycznego, elektronicznego i radiowego konieczna
będzie ciągła jego konserwacja i wymiana w celu zapewnienia ciągłości i
gotowości do udzielania medycznych czynności ratunkowych, tym bardziej że
nowa unijna projekcja finansowa na lata 2014–2020 nie przewiduje dofinansowania
inwestycyjnego związanego z realizacją zadań zespołów ratownictwa medycznego.
Odnosząc się do zagadnień związanych z kosztami Systemu Wspomagania
Dowodzenia Policji (SWD Policji) oraz Wspomagania Decyzji Państwowej Straży
Pożarnej (SWD PSP) ponoszonymi obecnie i środkami planowanymi w przyszłych
latach, w związku z dostosowaniem ww. systemów do funkcjonowania w ramach
wymagań wynikających z projektowanej ustawy o systemie powiadamiania
ratunkowego:
 w zakresie Systemu Wspomagania Dowodzenia Policji
Jednorazowo planuje się koszty przeprowadzenia prac koniecznych do wykonania
w zakresie dostosowania SWD Policji do modyfikacji interfejsu wymiany danych,
w
celu
zapewnienia
przekazywania
danych
pomiędzy
systemem
teleinformatycznym wykorzystywanym w CPR a SWD Policji, czyli w celu
spowodowania interoperacyjności systemów określonej w zapisach projektu ustawy
o systemie powiadamiania ratunkowego. Na uwagę zasługuje fakt, iż umożliwienie
automatycznego przekazywania informacji pomiędzy ww. systemami znacznie
skróci czas obsługi zgłoszenia alarmowego.
 w zakresie Systemu Wspomagania Decyzji Państwowej Straży Pożarnej
Obecnie SWD PSP jest wykorzystywany tylko na potrzeby obsługi działań
operacyjnych realizowanych przez PSP. System SWD obejmuje swym zasięgiem
38